Και με στόχο το «καλό» των παιδιών τους, ήτοι καλοί βαθμοί στο σχολείο, μπορούν εύκολα να μετατρέψουν τη μελέτη στο σπίτι σε κόλαση. Αρκεί να δώσουν στα παιδιά τους να καταλάβουν πως κινδυνεύει η σχέση τους μαζί τους, αν εκείνα δεν μελετήσουν με τον τρόπο που οι ίδιοι επιθυμούν. Εάν προσθέσουν σε αυτό και αρκετές δόσεις υστερίας, τιμωρίες και έκδηλο άγχος, θα έχουν πετύχει ένα άριστο αποτέλεσμα.
Εξίσου σημαντικό είναι να μην ξεχνούν να μην είναι ποτέ ικανοποιημένοι από τις σχολικές επιδόσεις των παιδιών τους, φροντίζοντας πάντα να τονίσουν πως μπορούν και καλύτερα. Η σύγκριση δε των επιδόσεων των παιδιών τους με τις επιτυχίες των αδερφών, συμμαθητών, κ.τ.λ. δύναται να προκαλέσει κάλλιστα ακόμη υψηλότερο βαθμό πίεσης.
Εννοείται πως μαθήματα, όπως η γυμναστική, τα καλλιτεχνικά, η μουσική, κ.τ.λ. δεν θα πρέπει να χρήζουν της προσοχής των παιδιών τους, δηλαδή της δικής τους. Σκοπός είναι τα παιδιά να είναι «σοβαρά» και να ασχολούνται μόνο με «σοβαρά» μαθήματα. Άλλωστε, μόνο αν τα καταφέρει κανείς στα «σοβαρά» μαθήματα, τα καταφέρνει και στη ζωή.
Φυσικά, οι άριστοι βαθμοί και η τελειοθηρία θα πρέπει να αποτελούν πρώτη προτεραιότητα. Πώς αλλιώς θα καμαρώνουν οι γονείς για τα πανέξυπνα και προκομμένα βλαστάρια τους σε συγγενείς, φίλους και γείτονες και θα εξαργυρώνονται οι κόποι και οι θυσίες τους;
Τι λένε όμως τα ίδια τα παιδιά...;
Παιδιά, των οποίων οι γονείς εμπλέκονται πολύ ενεργά στη διαδικασία της μελέτης, μιλούν για αναγκαίο κακό, νιώθουν μεγάλη πίεση, διακατέχονται από άσχημα συναισθήματα γι’ αυτούς κατά τη διάρκεια της μελέτης, παραπονιούνται πως οι γονείς θέλουν ακόμη και το «και» για να είναι ικανοποιημένοι, τρέμουν στην ιδέα πιθανής αποτυχίας- κυρίως λόγω της απόρριψης που θα βίωναν από τους γονείς- και σε καμμία περίπτωση δεν αντιλαμβάνονται την εμπλοκή τους ως ένδειξη φροντίδας.
Το καθήκον μετατρέπεται σε τιμωρία, το κίνητρο για επιτυχία σε πίεση, ενώ υποδαυλίζονται η αυτονομία και το αίσθημα αυτοπεποίθησης του παιδιού «Μπορώ να τα καταφέρω και μόνος μου». Η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης παρεμποδίζεται, ενώ η ανοχή στο λάθος βιώνεται ως κάτι αρνητικό.
Τι θα ήταν αρκετό ...
Ο υποστηρικτικός ρόλος του γονιού που φθίνει στο πέρασμα του χρόνου και προωθεί σταδιακά την αυτονομία, κρατώντας κάθε κριτική διάθεση μακριά και παράλληλα διατηρώντας σταθερή επικοινωνία και συνεργασία με τον εκπαιδευτικό και το σχολικό περιβάλλον του παιδιού είναι αρκετός. Η έννοια του «αρκετού» δεν χρησιμοποιείται τυχαία. Ο σπουδαίος Βρετανός παιδίατρος και ψυχαναλυτής D.W.Winnicott ανέδειξε το 1971 στο διάσημο βιβλίο του Playing and Reality την έννοια της «αρκετά καλής μητέρας» ως την μητέρα που θα μεγαλώσει υγιή παιδιά.
Καλή σχολική χρονιά σε όλους τους μαθητές και εκπαιδευτικούς
Της Στέλλας Σκράπα*
* Η Στέλλα Σκράπα είναι ψυχολόγος stellaskrapa@yahoo.com.
