Κεντρικός σταθμός το υπερώο των Ιεροσολύμων. Το ανώγειο οικίας όπου εκτελέστηκε ο Μυστικός Δείπνος. Αναφέρονται στο γεγονός όλοι οι Ευαγγελιστές. Μόνο που οι τρείς πρώτοι, Ματθαίος, Μάρκος και Λουκάς αναφέρονται στα γεγονότα, ενώ ο Ιωάννης εστιάζει το ενδιαφέρον στη διδασκαλία του Χριστού. Στη θεολογική σημασία των γεγονότων.
Μεγάλης σπουδαιότητος η αποχαιρετιστήρια ομιλία του Χριστού στους μαθητές Του. Περιέχεται στα κεφάλαια 13-17 του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου. Είναι το πρώτο από τα δώδεκα Ευαγγέλια. Τις δώδεκα ευαγγελικές περικοπές που διαβάζονται τη Μ.Πέμπτη στις εκκλησίες. Και είναι το εκτενέστερο. Στα Ιεροσόλυμα λοιπόν, βρίσκεται ο Χριστός. Είναι η τελευταία επίσκεψή Του στην πόλη. Στο υπερώον οικίας την οποία υπέδειξε ο Ίδιος, καταλύει με τους Μαθητές Του «φαγείν το Πάσχα».
Το Πάσχα ήταν μεγάλη εορτή των Ιουδαίων. Εορτή των αζύμων. Ετελείτο εις ανάμνηση της φυγής τους από τη δουλεία της Αιγύπτου. Της ελευθερίας τους.Η εορτή διαρκούσε μία εβδομάδα. Έτρωγαν κατ’ αυτήν αρνί ψητό, χωρίς να του σπάσουν κόκκαλο, μαζί με άζυμο ψωμί και πικρά χόρτα. Στο υπερώο λοιπόν, των Ιεροσολύμων, ενόψει της αναχωρήσεώς Του από τον κόσμο αυτό, βρίσκεται ο Χριστός. Παρακάθεται σε δείπνο με τους Μαθητές Του, τους οποίους «εις τέλος ηγάπησεν». Τους έδειξε δηλαδή την αγάπη Του στο μέγιστο βαθμό.
Όταν είχαν καταλάβει όλοι τις θέσεις τους στο τραπέζι, σηκώνεται ο Χριστός, βάζει κατά μέρος τα εξωτερικά του ενδύματα, ζώνεται πετσέτα, βάζει νερό στο νιπτήρα κι αρχίζει να πλένει τα πόδια των Μαθητών. Η νίψη των ποδιών ήταν τότε συνήθεια. Οι νοικοκυρές έπλεναν τα πόδια των φιλοξενουμένων για να μη μυρίζουν. Έριχναν μάλιστα προς τούτο και μία έως δύο σταγόνες μύρου.
Προέβη στην πράξη αυτή της νίψης των ποδιών των Μαθητών Του ο Χριστός εκδηλώνοντας την αγάπη Του προς αυτούς. Και αφήνοντάς τους υπόδειγμα ταπείνωσης. Τους δίδαξε την ανατροπή των ανθρωπίνων σχέσεων που φέρνει Αυτός. Και ζητάει να ακολουθήσουν κι αυτοί το παράδειγμά Του. «Και υμείς οφείλετε αλλήλων νίπτειν τους πόδας» τους συνέστησε. Και τους υπέδειξε πως όποιος θέλει να είναι πρώτος μεταξύ τους, πρέπει να γίνει τελευταίος. Ο άρχοντας, όπως ο αρχόμενος!
Στο υπερώο των Ιεροσολύμων ο Χριστός παραδίδει το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, που είναι το κατ’ εξοχήν Μυστήριο. Το Μυστήριο των Μυστηρίων. Και καλεί τους Μαθητές Του να λάβουν πρώτοι αυτοί μέρος στο Μυστικό Δείπνο της Αγάπης Του. Να γίνουν κοινωνοί του Σώματος και του Αίματός Του. Να μετάσχουν στο «καινόν Πάσχα», που είναι Εκείνος. Αυτός είναι «ο Αμνός του Θεού ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου». Το «εσφαγμένον Αρνίον» κατά την Αποκάλυψη.
Επικυρώνει ο Χριστός με το αίμα Του το συμφωνητικό της σωτηρίας της ανθρωπότητος. Υπογράφει με αυτό την Καινή Διαθήκη. Ενώ η Παλαιά Διαθήκη υπογράφηκε με ζωοθυσίες. Με το αίμα ταύρων και τράγων.
Ο Χριστός, το «εσφαγμένον Αρνίον», είναι «Πάσχα το μέγα και ιερώτατον». Η ακένωτη πηγή ζωής, χαράς και ευτυχίας του κόσμου. Προσερχόμενοι οι πιστοί στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας και κοινωνούντες το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, μπολιαζόμαστε μαζί Του. Λαβαίνουμε φάρμακο αθανασίας «εις ίασιν ψυχής τε και σώματος».
Την αναγκαιότητα προσέλευσης στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας υποδεικνύει ο Χριστός λέγοντας «εάν μη φάγητε την σάρκα του υιού του ανθρώπου, και πίητε αυτού το αίμα, ουκ έχετε ζωήν εν εαυτοίς» (Ιω. 6,53-54).
Το μέγεθος του Μυστηρίου επιβάλλει και ανάλογη προετοιμασία για τη συμμετοχή μας σ’ αυτό. Πρέπει να προσερχόμαστε «Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης». Με συντριβή καρδιάς, ειλικρινή μετάνοια και καθαρή εξομολόγηση των αμαρτιών. Είναι χαρακτηριστική η υπόμνηση προς τούτο του Αγ. Συμεών του Μεταφραστού: «Θεουργόν Αίμα φρίξον, άνθρωπε, βλέπων. Άνθραξ γαρ εστί τους αναξίους φλέγων. Θεού το Σώμα και θεοί με και τρέφει . Θεοί το πνεύμα, τον δε νούν τρέφει ξένως»
Οι λόγοι αυτοί ας συνέχουν τις ψυχές μας. Ας κάνουν περισσότερο συνειδητή τη συμμετοχή μας στο Μυστήριο. Αναφέρεται από ιερέα ο συγκλονισμός με τον οποίο πρόφερε τα λόγια του στίχου αυτού διακεκριμμένος Μητροπολίτης της Εκκλησίας μας, μακαρίτης σήμερα, κάθε φορά που προσήρχετο να μεταλάβει τα Άχραντα Μυστήρια. Συγκλονιζόταν στο έπακρο και απέφευγε να λέει ο ίδιος τον επόμενο στίχο: «Έθελξας πόθω με, Χριστέ, και ηλοίωσας το Θείω Σου έρωτι».
Το παράδειγμά του ας έχουμε πάντοτε προ των οφθαλμών μας. Και ας αντηχούν στα βάθη των ψυχών μας οι ευχές της Θείας Μεταλήψεως κάθε φορά που ετοιμαζόμαστε να προσέλθουμε στη Θεία Κοινωνία. Ιδίως δε η κραυγή του ευγνώμονος Ληστού : «Μνήσθητί μου, Κύριε, όταν έλθης εν τη Βασιλεία Σου».
Καλό Πάσχα!
* Του Βασιλείου Χ. Στεργιούλη
