Βέβαια, η εφαρμογή της Οδηγίας για τη νιτρορύπανση στην Ελλάδα θεωρείται από πολλούς ότι είναι ένας μηχανισμός ενίσχυσης του εισοδήματος των αγροτών. Σήμερα (9 Μαρτίου 2017) διάβασα στην «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» ότι στο 3ο τρίμηνο του 2017, προτίθεται το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, να προκηρύξει τη γεωργοπεριβαλλοντική-κλιματική δράση 10.1.04 «Μείωση της ρύπανσης νερού από γεωργική δραστηριότητα» του ΠΑΑ 2014-2020, με πρώτο έτος εφαρμογής το 2018 (φθινοπωρινές καλλιέργειες 2017 – εαρινές καλλιέργειες 2018).
Η δράση εφαρμόζεται στις περιοχές, οι οποίες έχουν χαρακτηριστεί ως ευπρόσβλητες από τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης και σε περιοχές σημαντικών υγροβιότοπων κ.λπ.. Δηλαδή, θεωρείται δεδομένο ότι έχουν ορισθεί 30 ευαίσθητες στη νιτρορύπανση ζώνες, οι οποίες μάλιστα έγιναν αποδεκτές από την Commission. Mακάρι να ήταν έτσι.
Πώς είναι δυνατόν να έχουν ορισθεί οι ζώνες, ενώ δεν έχει εγκατασταθεί συστηματικό δίκτυο παρακολούθησης νιτρικών στα επιφανειακά και υπόγεια νερά; Γνωρίζουν οι αρμόδιοι ότι για το χαρακτηρισμό πρέπει να ακολουθήσουν τις οδηγίες που συνέταξε η αρμόδια επιτροπή εμπειρογνωμόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Επίσης, θα πρέπει το υπουργείο να προετοιμάσει τη σχετική έκθεση που αφορά την αξιολόγηση της διακύμανσης των νιτρικών, ειδικά στα υπόγεια νερά των ευαίσθητων στη νιτρορύπανση περιοχών, σύμφωνα με το εγχειρίδιο που εκδόθηκε το 2011 από την Commission.
Στην ειδησεογραφία είδα ότι το υπουργείο περιλαμβάνει στην αγροπεριβαλλοντική δράση και την κλιματική αλλαγή. Προφανώς, αναφέρεται στους αέριους ρύπους από τη γεωργία (π.χ. λιπάσματα, ρύποι από γεωργικά μηχανήματα κ.ά.). Δυστυχώς η χώρα μας υστερεί πάρα πολύ σε αυτό τον τομέα, και ορισμένα αξιόπιστα στοιχεία που υπάρχουν, αφορούν μικρές περιοχές. Ειδικά το πρόβλημα της εξαέρωσης της αμμωνίας είναι τεράστιο και οι δυσκολίες αντιμετώπισης είναι μεγάλες επειδή οι κλιματικές συνθήκες είναι ξηροθερμικές και ευνοείται η εξαέρωση. Επιπλέον, πολλά καλλιεργούμενα εδάφη είναι ασβεστούχα με αποτέλεσμα την αύξηση του κινδύνου εξαέρωσης.
Δεν αμφισβητεί κανένας τα περιβαλλοντικά οφέλη από την εφαρμογή της αμειψισποράς ή εκείνα από τη χλωρή λίπανση, ούτε τη χρησιμότητα των ρυθμιστικών ζωνών (buffer zones). Όμως, οι ρυθμιστικές ζώνες θα πρέπει να επανακαθορισθούν με βάση αρκετά υδρολιθολογικά και εδαφολογικά κυρίως κριτήρια και τεχνικά χαρακτηριστικά και όχι μόνον την απόσταση της καλλιέργειας από την υδάτινη επιφάνεια π.χ. ενός ποταμιού.
Τα παραπάνω θα είχαν καλύτερα αποτελέσματα αν είχαν συνδυασθεί με την επικαιροποίηση και εφαρμογή Κωδίκων Ορθής Γεωργικής Πρακτικής όπως προβλέπει το Παράρτημα ΙΙ και σχεδίων δράσης κατά της νιτρορύπανσης σύμφωνα με το Παράρτημα ΙΙΙ της Οδηγίας για τη νιτρορύπανση. Μήπως, το υπουργείο πρέπει να εξειδικεύσει περισσότερο τα μέτρα πριν την έναρξη του Προγράμματος;
Του δρ Θόδ. Καρυώτη, γεωπόνου-εδαφολόγου
