Είναι επάγγελμα τελικά η ενασχόληση με τη γη ή είναι «αποστολή», δηλαδή ανώτερο κοινωνικό λειτούργημα; Η ευρωπαϊκή αντίληψη και ειδικά η αρχαία ελληνική και η ρωμαϊκή παράδοση είναι σαφείς. Μυθολογία, σύμβολα, γραπτά κείμενα, μνημεία, προφορική παράδοση, όλα συντείνουν προς τη δεύτερη, ευγενή εκδοχή. Δεν πρόκειται για επάγγελμα, για άσκηση βιοπορισμού, για συντεχνία. Πρόκειται για βάθρο κοινωνίας, για θεμελιώδη επιλογή. Η απαξίωση της αγροτικής εργασίας στην εποχή μας είναι εμφανής. Χωρίς αγροτικό προϊόν μπορεί να υπάρξει μεταποίηση; Κι εδώ είναι η αντίφαση. Μέχρι τώρα, πολλοί πίστεψαν ότι …οι εισαγωγές θα δώσουν τη λύση. Μόνο που εισαγωγές σημαίνει χρέος, εξάρτηση, αποεπένδυση, παρασιτισμός. Βλέπουμε σήμερα δυστυχώς τα αποτελέσματα της οικονομίας των εισαγωγών και των ελλειμμάτων. Εδώ και χρόνια η φορολογική διοίκηση έχει το πάνω χέρι στα αγροτικά πράγματα. Το ποιός είναι αγρότης δεν καθορίζεται από το αρμόδιο Υπουργείο, αλλά από μια γραφειοκρατία που έχει ως αποστολή τη συλλογή φόρων. Όντως ο νόμος σήμερα προβλέπει πλέον τα σχετικά και τις προϋποθέσεις, κύριος στόχος όμως είναι το θέμα του αφορολόγητου. Βρήκα μια κατανοητή εξήγηση του νομικού πλαισίου από τον φοροτεχνικό κ. Παπαδημητρίου. Ας ελπίζουμε ότι αυτό το πλαίσιο θα είναι κάτι το σταθερό, γιατί κάθε νέος νόμος, εγκύκλιος ή και κανονισμός επιδοτήσεων έχει τον δικό του ορισμό για το ποιός είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότης. Όλα αυτά αλλάζουν συχνά, οι ενδιαφερόμενοι το μαθαίνουν τελευταίοι, οι Υπουργοί έρχονται και παρέρχονται αμήχανοι και η γραφειοκρατία συνεχίζει το βιολί της.
Τώρα τα πράγματα έμπλεξαν κι άλλο λόγω της κρίσης και της απαραίτητης διεύρυνσης της φορολογικής βάσης. Ασφαλιστικό, φορολογικό, λογιστικά βιβλία, εργόσημο, «ιστορικά δικαιώματα», κοκ. Με ποιόν θα συνομιλούν οι αγρότες; Με την μακρινή ΕΕ; Με την κυβέρνηση; Με ποιόν στην κυβέρνηση; Με Υπουργό, Περιφερειάρχη, τον ΟΠΕΚΕΠΕ ή το σύστημα ΟΣΔΕ; Βλέπετε τις δυσκολίες συνεννόησης στη σημερινή συγκυρία. Όλοι πετούν το μπαλάκι στην εξέδρα… Προς το παρόν οι αγρότες καλό είναι να συνεννοούνται πρώτα με τον λογιστή τους για να ελαχιστοποιήσουν τη ζημία. Θα κρατήσουν τα δικαιώματα επιδότησης; Θα μεταβιβάσουν στα παιδιά τους την εκμετάλλευση; Θα θεωρείται φορολογητέο εισόδημα για τους συνταξιούχους η επιδότηση ή η ενοικίαση του χωραφιού; Κανένας δεν ξέρει, αλλά η φορολογική διοίκηση ξέρει καλά και θα εφαρμόσει τον ψηφισθέντα, ναι ψηφισθέντα νόμο που προβλέπει την μείωση των αγροτικών συντάξεων κατά 60% για όλους, δηλαδή και για τους συνταξιούχους αγρότες που έχουν πρόσθετο εισόδημα… Εκτός κι αν υπάρξει τώρα πολιτική πρωτοβουλία (κυβέρνηση, Βουλή, κόμματα αντιπολίτευσης;) για να λυθεί το πρόβλημα, αφού η αδικία είναι ολοφάνερη. Αν δεν λυθεί το θέμα, οι σημερινοί συνταξιούχοι αγρότες θα πεινάσουν και οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες θα λιγοστεύουν με δραματικό ρυθμό. Αυτά κι άλλα αντίστοιχα είναι τα θέματα που πρέπει να προτάξουν οι αγρότες-παραγωγοί, δεν έχει κανένα νόημα σήμερα η κομματική, καθοδηγούμενη διαμαρτυρία. Η πολυδιάσπαση είναι πολυτέλεια, το να στέλνεις λάθος μήνυμα στην κοινωνία με τρακτέρ στους δρόμους ή αστείες κομματικές φιέστες, είναι καταστροφικό. όλα από την αρχή, με σχέδιο, με στόχο, αλλιώς δεν υπάρχει περίπτωση να προκύψει λύση. Ο νόμος σήμερα θεωρεί τους αγρότες ελεύθερους επαγγελματίες, αλλά όχι παραγωγούς. Εκεί είμαστε, δεν είναι κατά νόμο, όπως θα ΄πρεπε, παραγωγοί προϊόντων και υπηρεσιών (περιβάλλον, οικοσύστημα, βιοποικιλότητα) για την κοινωνία. Θεωρούνται ελεύθεροι επαγγελματίες, γι αυτό και πέφτουν όλοι κατά πάνω τους, για να τους αποτελειώσουν. Κι αυτό σε εποχή υψηλής ανεργίας των νέων… τόσο στην Αθήνα, όσο και την επαρχία. Ποιός θα αλλάξει αυτά τα πράγματα, αυτές τις αντιλήψεις, αυτή τη γραφειοκρατία που πνίγει κάθε ελπίδα; Ποιός πολιτικός θα σταθεί ως πρότυπο βίου; Ποιός δάσκαλος θα διδάξει στα παιδιά μας αγάπη για τη φύση, «τα αγαθά τοις κόποις κτώνται», τη λαϊκή σοφία των παροιμιών υπέρ του κόπου, του μόχθου, του έντιμου βίου; Ίσως η ανάγκη…
Του Αθανάσιου Θεοδωράκη*
* Ο Αθανάσιος Θεοδωράκης είναι πολιτικός επιστήμονας
