Για ελάχιστους, που ασκούσαν κριτική στις πρακτικές, στα (ας τα πούμε) «προγράμματα» και στη ρητορική του ΣΥΡΙΖΑ, πριν τις εκλογές του 2015, η πορεία της χώρας ήταν προδιαγεγραμμένη. Στοιχειώδεις γνώσεις των κανόνων του παιχνιδιού να διέθετες, μπορούσες να κατανοήσεις ότι όσα υποσχόταν ο κ. Τσίπρας από τα προεκλογικά μπαλκόνια ήταν αδύνατο να υλοποιηθούν.
*Δεν ήταν δυνατόν να σκίσει τα μνημόνια με έναν νόμο και ένα άρθρο, επειδή χωρίς μνημόνια, δηλαδή χωρίς δεσμεύσεις της Ελλάδας για δημοσιονομικές και άλλες μεταρρυθμίσεις, δεν υπήρχε τρόπος χρηματοδότησης των διεθνών υποχρεώσεων της χώρας ούτε της λειτουργίας του κράτους.
*Δεν ήταν δυνατόν να κάνει τις αγορές να χορεύουν, ό,τι όργανο και να έπαιζε, είτε νταούλι είτε ζουρνά είτε λύρα, διότι η Ελλάδα είναι μια χώρα που επηρεάζει τις αγορές στο ελάχιστο και το επίπεδο ζωής της το οφείλει κυρίως στον δανεισμό και στις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις παρά στην παραγωγικότητά της.
*Δεν ήταν δυνατόν να ακούσουν τα ηχηρά «go back» η κυρία Μέρκελ ή ο κύριος Σόιμπλε, διότι λογικά δεν θα μπορούσαν να λειτουργήσουν υπέρ των συμφερόντων των ψηφοφόρων του κ. Τσίπρα, διότι και εκείνοι έχουν ψηφοφόρους, ενώ επιπλέον έχουν πίστη στους κανόνες και στις συμφωνίες, στις δεσμεύσεις των κρατών και στις διεθνείς υποχρεώσεις τους.
*Δεν ήταν δυνατόν να δεχτούν οι εταίροι πολιτική διαπραγμάτευση για ένα μνημόνιο που ήδη ίσχυε, διότι ιδίως οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχαν προκαταβάλει πολλά δισεκατομμύρια για να μη χρεοκοπήσει η Ελλάδα, ως βασική πολιτική επιλογή που θα εξασφάλιζε την ευρωπαϊκή συνοχή και θα περιόριζε την κρίση στα ελληνικά όρια.
***
Αλλά ο κ. Τσίπρας όλα αυτά είτε δεν τα γνώριζε (είχε δηλαδή πιστέψει και ο ίδιος στις ανέφικτες διακηρύξεις και υποσχέσεις του, ενδεχομένως επηρεασμένος και από τον Γιάνη Βαρουφάκη που διόρισε υπεύθυνο για την οικονομική πολιτική του) είτε παρίστανε ότι δεν τα γνώριζε (έπαιζε, δηλαδή, εν γνώσει του τη χώρα στα ζάρια). Η ουσία είναι ότι, όποιο και αν ήταν το κίνητρό του, η είσοδός του στο ελληνικό Κοινοβούλιο και ο σχηματισμός της πρώτης κυβέρνησής του συντήρησαν αντί να διαλύσουν τις αυταπάτες.
Χρησιμοποιώ τα λόγια του ίδιου του κ. Τσίπρα, από την πρώτη ομιλία του στη Βουλή ως πρωθυπουργός, όπου έκανε τις προγραμματικές του δηλώσεις. Αξίζει να θυμηθούμε μερικά απ’ όσα έλεγε στις 8 Φεβρουαρίου 2015 – και πού κατέληξαν οι υποσχέσεις του.
*«Ο σεβασμός των δημοσιονομικών στόχων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης αποτελεί ευρωπαϊκή υποχρέωση της χώρας. Η λιτότητα όμως όχι». Ο κ. Τσίπρας, δηλαδή, διεκδικούσε άνευ όρων χρηματοδότηση της Ελλάδας από την Ευρώπη για να κυβερνά υποσχόμενος και κάνοντας παροχές. Διαψεύστηκε.
*«Το Μνημόνιο καταργήθηκε πρώτα από όλα από την ίδια την αποτυχία του και τα καταστροφικά του αποτελέσματα. Δεύτερον και σημαντικότερο: από την ετυμηγορία του ελληνικού λαού». Ο κ. Τσίπρας παραμύθιαζε τους πολίτες ότι η συμφωνία της χώρας του με άλλες χώρες για οικονομική στήριξη μπορούσε να καταπέσει, επειδή οι πολίτες ήθελαν μόνο να παίρνουν χωρίς να κάνουν τίποτα. Διαψεύστηκε.
*«Αυτό που η ελληνική κυβέρνηση επιδιώκει στις διαπραγματεύσεις με τους εταίρους είναι μια νέα συμφωνία σ’ ένα “πρόγραμμα-γέφυρα” μέχρι και τον Ιούνιο. […] Ρωτάνε πολλοί καλοπροαίρετα: Είναι αυτό εφικτό να γίνει τις επόμενες 15 ημέρες; […] παρά τις δυσκολίες, είναι εφικτό». Το «πρόγραμμα-γέφυρα» έφερε μια αποτυχημένη διαπραγμάτευση, ένα δημοψήφισμα, capital control, παραλίγο τον εκτροχιασμό – και αντ’ αυτού το τρίτο μνημόνιο. Ο κ. Τσίπρας διαψεύστηκε.
*«Εμείς δεν ήρθαμε για να καταλάβουμε προνόμια εξουσίας. Εμείς ήρθαμε για να καταργήσουμε προνόμια [...]. Άμεσα, λοιπόν, αποσυμφορούμε τη δημόσια διοίκηση από τις στρατιές συμβούλων και μετακλητών υπαλλήλων των Υπουργών». Προφανώς για να φέρουν τους δικούς τους – τον κ. Καρανίκα και τους ομοϊδεάτες του. Ο κ. Τσίπρας απλώς εψεύστη.
*«Κινητοποιούμε άμεσα το Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος, ώστε να ελεγχθούν κατά προτεραιότητα οι λίστες των μεγαλοκαταθετών: η λίστα της Αρχής για την Καταπολέμηση της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Ενέργειες, η λίστα Λαγκάρντ, η λίστα Λιχτενστάιν». Πιστέψατε ότι θα γεμίσουν οι φυλακές φοροφυγάδες – και τα δημόσια ταμεία δισεκατομμύρια; Διαψευστήκατε.
*«[Ισχύει] η δέσμευσή μας για την αύξηση του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ, η οποία όμως θα γίνει σταδιακά μέχρι το 2016, ώστε να διασφαλιστεί η αρμονική προσαρμογή της πραγματικής οικονομίας». Έχουμε ήδη 2017. Διαψεύστηκε.
*«Είμαστε κάθε λέξη από το Σύνταγμα αυτής της χώρας». Ο τρόπος με τον οποίο μεθοδεύτηκε η παράκαμψη του ΕΣΡ για να ελεγχθούν τα ηλεκτρονικά ΜΜΕ, αλλά και οι προσπάθειες εκμαυλισμού του δικαστικού σώματος, που ευτυχώς απέρριψε το Συμβούλιο της Επικρατείας, αποδεικνύουν ότι η βαριά εκείνη φράση δεν ήταν παρά λόγια του αέρα. Δεν πίστευε στο Σύνταγμα – και όσους τον είχαμε καταλάβει δεν μας διέψευσε.
***
Δύο χρόνια μετά, η χώρα βυθίζεται χωρίς ελπίδα σε ένα βούρκο απελπισίας, θράσους και αδυναμίας ανάληψης πολιτικών πρωτοβουλιών επ’ ωφελεία των πολιτών. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ απέτυχε να κινήσει τις ατμομηχανές της οικονομίας, υπέγραψε και εφαρμόζει το πιο σκληρό μνημόνιο ενώ, με τις πολιτικές της, θάβει την παραγωγικότητα, μετατρέποντας την οικονομία σε κρατικιστικό μόρφωμα, στο όνομα ενός νέου συστήματος πελατειακών σχέσεων: του συστήματος ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ.
Είναι το μόνο σύστημα που αποκομίζει κέρδη: το σημερινό σύστημα εξουσίας.
Γράφει ο Ηλίας Κανέλλης
