Εκεί στην πλατεία, δίπλα στο άγαλμα που αναπαριστά τη βάφτιση του Αχιλλέα από τη μητέρα του θεά Θέτιδα, καθίσαμε λέει ο Λευτέρης, σε ένα πολύ ωραίο μαγαζάκι και πήραμε πρωινό. Μας εξυπηρέτησε η κυρά Δέσπω, που κανονικά στα Φάρσαλα όλοι την έλεγαν Κώτσαινα από τότε που παντρεύτηκε το μπάρμπα-Κώτσιο, αλλά χάριν του τουρισμού άκουσε επιτέλους και αυτή η καψερή το πραγματικό της όνομα. Μας γέμισε το τραπέζι με διάφορα εδέσματα. Πλαστό από καλαμποκάλευρο, χόρτα και μπόλικο τυρί, μπαζίνα, που γίνεται κι αυτή από καλαμποκάλευρο, κολοκύθι τριμμένο και τυρί-φέτα, τραχανόπιτα από το ευλογημένο σιτάρι του Θεσσαλικού κάμπου και γάλα, όλα ντόπια προϊόντα και φτιαγμένα με τα χέρια τους. Στο τέλος, δοκιμάσαμε και τον παραδοσιακό φαρσαλινό χαλβά που πραγματικά πήγε και έδεσε μετά τις πίτες, με εκείνη την ιδιαίτερη γλυκάδα του και τη γαργαλιστική καμένη γεύση του. Φεύγοντας, λέει η κυρά-Δέσπω: στο καλό να πάτε και να μην ξεχάσετε να περάσετε από τα μαγαζάκια να πάρετε όσπρια, φακή και ρεβίθια που παράγονται στον τόπο μας και θα τα ευχαριστηθείτε.
Το μεσημεράκι φθάσαμε στη Λάρισα και πήγαμε κατ’ ευθείαν να δούμε το αρχαίο θέατρο. Όλους μας έτρωγε η περιέργεια να το δούμε επιτέλους, γιατί ο Λευτέρης μας είπε τόσα πολλά και με πολλή περηφάνια για το σπουδαίο μνημείο της πόλης του. Πράγματι εντυπωσιασθήκαμε από το μέγεθός του, από την πολύ καλή κατάσταση που βρίσκεται και ότι βρίσκεται στο κέντρο της πόλης. Κατά την αρχαιότητα έρχονταν, να παρακολουθήσουν ή να πάρουν μέρος στα δρώμενα, επιφανείς επισκέπτες από όλη την τότε μεγάλη Ελλάδα. Ήμασταν τυχεροί, διότι το βράδυ παρακολουθήσαμε μία Αριστοφανική κωμωδία. Η βραδιά ήταν ονειρική. Στον περιβάλλοντα χώρο προς το Φρούριο και στους γύρο πεζόδρομους έχει πανέμορφα καφέ και καλαίσθητα ουζερί, όπου και δεν χάσαμε την ευκαιρία, να δοκιμάσουμε το ούζο και το τσίπουρο με τους εκλεκτούς μεζέδες. Τυχεροί οι Λαρισαίοι που απέκτησαν και καμαρώνουν ένα κόσμημα στην πόλη τους και όχι μόνο συμπληρώνει ο Λευτέρης: εδώ έρχονται και παρακολουθούν παραστάσεις από όλη τη Θεσσαλία, τι θαρρείς πως είναι, 60 χιλ. σκάρτα απέχουν οι άλλες τρεις θεσσαλικές πόλεις και δρόμος-εθνική οδός. Νομίζω ότι η πόλη της Λάρισας απόκτησε το σύμβολό της.
Κατεβήκαμε νωρίς για το πρωινό, το οποίο τι να σας πω, ήταν μία πανδαισία από πίτες, μαρμελάδες, γλυκά κουταλιού, μέλι, κουλούρια, ποικιλία ψωμιών, τυριά, γιαούρτι, φρούτα, πολλά φρούτα, μέχρι τραχανά για όσους θέλουν μία ζεστή σούπα, και όλα ντόπια από το θεσσαλικό παράδεισο, χειροποίητα από γυναικείους συνεταιρισμούς, από μικρά αγροκτήματα και από ντόπιους συνεταιρισμούς.
Παιδιά είπε ο Λευτέρης, εάν τελειώσαμε όλοι, καλόν είναι να ξεκινήσουμε γιατί έχουμε μπροστά μας πολύ δρόμο και δύσκολο. Πήραμε το δρόμο για Ελασσόνα και από εκεί για τον Όλυμπο, από τη βορειοδυτική πλευρά του. Υπάρχουν και άλλες διαδρομές για τον Όλυμπο. Αφήσαμε τα αυτοκίνητα στο τέλος της ασφαλτοστρωμένης διαδρομής, σε υψόμετρο περί τα 2.000 μέτρα. Από εκεί, μπορούσαμε να πάμε με τα πόδια (όπως κάνουν χρόνια τώρα οι ορειβάτες και πεζοπόροι), αλλά προτιμήσαμε για ευκολία το τελεφερίκ όπου μετά από δύο στάσεις σε ενδιάμεσες κορυφές, φθάσαμε σε ένα πλάτωμα, περί τα 100 μέτρα κάτω από την κορυφή. Από εκεί με τα πόδια φθάσαμε στην κορυφή, στην κατοικία των Ολύμπιων θεών. Μαγεία, φανταστικό, αλλιώτικο. Βρίσκεσαι στον ουρανό. Βρίσκεσαι στην κατοικία των θεών του Ολύμπου. Είχαμε και την τύχη ο νεφεληγερέτης Δίας εκείνη την ημέρα να «έχει τις καλές του» και τα σύννεφα μάζεψε και τους κεραυνούς τους κράτησε σφιχτά στη χούφτα του. Είχε μία σπάνια ορατότητα. Από κει βλέπεις τη μισή Ελλάδα, όλο το Θερμαϊκό, τη μισή Μακεδονία, τη Χαλκιδική μέχρι τον ιερό Άθω, τις Σποράδες και το μισό Αιγαίο, το βουνό των Κενταύρων και όλο το θεσσαλικό κάμπο.
Εκεί, η ξεναγός μας έδειξε ένα επιβλητικό βράχο, που ήταν λέει ο θρόνος του Δία, ενώ οι υπόλοιποι θεοί κάθονταν στους γύρο βράχους. Η ξενάγηση διήρκεσε περίπου 45 λεπτά, με αναφορές στη θεογονία, στις διάφορες παρεμβάσεις των θεών στις υποθέσεις των θνητών, στις σχέσεις μεταξύ θεών και θνητών. Αργά το μεσημέρι, κατηφορίζαμε έμπλεοι χαράς που είδαμε με τα μάτια μας τη μυθική κατοικία των θεών που λάτρευαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι και σχολιάζαμε και τις πολύ ενδιαφέρουσες ερωτοτροπίες τους.
Έτσι φτάσαμε σε μία από τις πολλές ταβέρνες που έχει στο δρόμο μέχρι την Ελασσόνα, με φιλόξενους ανθρώπους, ως άλλοι ξένιοι Δίες, για να ξεκουραστούμε και να φάμε, γιατί πεινούσαμε πολύ. Παιδιά λέει ο ταβερνιάρης, εδώ όλα τα φαγητά μαγειρεύονται με τον παραδοσιακό τρόπο από τις γυναίκες μας και τις μανάδες μας, αλλά οι σπεσιαλιτέ μας είναι αρνάκι και κατσικάκι σούβλας, κεμπάπ σούβλας, μοσχαράκι ελευθέρας βοσκής, νιβατό Βερδικούσιας και εξαιρετικά τυριά, όλα ΠΟΠ.
Μετά από μια γρήγορη βόλτα στα τουριστικά μαγαζάκια της Ελασσόνας για τα απαραίτητα σουβενίρ και καρτ-ποστάλ του Ολύμπου, τα γλυκά και τα υπόλοιπα τοπικά εδέσματα, η παρέα άρχισε να επιστρέφει στη Λάρισα.
Τώρα το μόνο που θέλουμε, είπε ο Λευτέρης και όλοι συμφώνησαν, είναι να φθάσουμε στο ξενοδοχείο και να ξαπλώσουμε. Τι μέρα και αυτή, γεμάτη με πρωτόγνωρες και πλούσιες παραστάσεις και με πολλές γεύσεις, υπερθεμάτισε η Νεφέλη.
Μπράβο ρε συ Λευτέρη, είπε ο Λυκούργος, που με την επιμονή σου, μας έπεισες να κάνουμε αυτή την εκδρομή. Ήταν μια πολύ καλή ιδέα και όλοι το ευχαριστηθήκαμε. Όταν επρόκειτο για εκδρομή, η σκέψη της παρέας πήγαινε είτε προς την Πελοπόννησο και την Κρήτη γιατί όπως λένε ο Λυκούργος και ο Μανόλης οι πατρίδες τους έχουν βαριά ιστορία, είτε προς την Ήπειρο με τις πανέμορφες ορεινές εικόνες και διαδρομές είτε και προς τη Θεσσαλία με τα αξεπέραστα Μετέωρα, την ειδυλλιακή λίμνη Πλαστήρα και το βουνό των Κενταύρων. Τώρα ήρθατε στα λόγια μου, είπε ο Λευτέρης, που τόσα χρόνια σας τα έλεγα αλλά δεν δίνατε σημασία. Όπως είδατε με τα μάτια σας φίλοι μου, και εμείς έχουμε ιστορία. Εμείς έχουμε το μεγαλύτερο μύθο, τον Όλυμπο, το θεϊκό βουνό, το βουνό που είναι γνωστό σε όλο τον κόσμο, ότι ήταν η κατοικία των Ολύμπιων θεών. Αν βάλεις και τις φυσικές ομορφιές του, είναι ανυπέρβλητος.
Όλα αυτά λοιπόν ήταν ένα όνειρο, ήταν στη φαντασία του Λευτέρη που λέει με περισπούδαστο ύφος αλλά και με παράπονο: γιατί ρε παιδιά, τι λείπει από τον τόπο μου για να είναι όλα όπως τα φαντάστηκα και ακόμα περισσότερα και ακόμα καλύτερα. Την ιστορία του την έχει, τη μυθολογία την έχει και με το παραπάνω, τον πλούτο των προϊόντων τον έχει, στο κέντρο της Ελλάδας βρίσκεται. Όλα τα έχει. Και να σας πω, αυτή είναι μία μόνο διαδρομή στο Νομό της Λάρισας, υπάρχουν και πολλές άλλες εξίσου ενδιαφέρουσες.
Τότε πήρε το λόγο η Σοφία, η πιο ψαγμένη της παρέας, για να βάλει τα πράγματα στη θέση τους. Ακούστε, όλοι δίκιο έχετε. Όλοι οι τόποι έχουν την ιστορία τους, τις χάρες τους και τις ομορφιές τους. Οι άνθρωποι είναι αυτοί που κάνουν τη διαφορά, οι άνθρωποι θα προβάλλουν, θα αναδείξουν και θα κάνουν τον τόπο τους παράδεισο. Και βέβαια μη γελιόμαστε, τον πρώτο λόγο έχουν οι ηγεσίες του τόπου και οι διάφοροι φορείς, με τις προτεραιότητες και τις επιλογές τους. Και να ξέρετε, ο πολιτισμός και η ιστορία δένουν με τα προϊόντα του τόπου τους, αναθερμαίνουν την τοπική οικονομία, χτίζουν το παρόν και δίνουν προοπτική για το μέλλον.
Σκεφθείτε, να έρχονται στην περιοχή μας ένα εκατομμύριο ή και παραπάνω επισκέπτες, πόσες νέες δραστηριότητες θα εμφανισθούν και πόσοι κλάδοι θα αναθερμανθούν και θα αναπτυχθούν. Ξενοδοχεία, καταλύματα, χώροι εστίασης, ταξιδιωτικά γραφεία, αγροτικά προϊόντα νωπά και μεταποιημένα, τουριστικές επιχειρήσεις, για όλα ανοίγονται νέες προοπτικές.
Για μία ακόμη φορά ο Λευτέρης ταξίδεψε με τη φαντασία του σε μέρη του τόπου του που αγαπάει πολύ. Ήταν ένα όνειρο, αλλά ωραίο όνειρο. Έτσι θα ήθελε να είναι η πατρίδα του, όπως είναι και οι πατρίδες των φίλων του. Και να πεις ότι δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις; Υπάρχουν και παρά-υπάρχουν. Θέληση, περισσότερη θέληση χρειάζεται. Και όμως ελπίζει σε κάποια φωτεινά μυαλά που θα προβληματισθούν περισσότερο για τον τόπο και την ιστορία του, για να γίνει το επόμενο βήμα.
Την τρίτη ημέρα το πρωί, αφού και πάλι απολαύσαμε το καταπληκτικό πρωινό, είχαμε να δούμε δύο ακόμη πολιτιστικούς χώρους, υπαρκτούς, ζωντανούς, λειτουργικούς, το Διαχρονικό Μουσείο, όπου ο επισκέπτης βλέπει όλη την ιστορία της Θεσσαλίας και την Πινακοθήκη Λάρισας, μία από τις μεγαλύτερες της χώρας. Μετά και από αυτά πήραμε το δρόμο της επιστροφής στην Αθήνα.
Ένα θέμα που πιστεύω πρέπει να συζητηθεί περισσότερο είναι τα πολιτιστικά του τόπου μας. Πώς ο πολιτισμός και η ιστορία μπορεί να συνδεθεί με τη γεωργία και την οικονομική ανάπτυξη και τι αποτέλεσμα μπορεί να φέρει. Γιατί εμείς εδώ στη Λάρισα, δεν πιστέψαμε, όσο θα έπρεπε, στη δύναμη του πολιτισμού και στο ρόλο που μπορεί να παίξει στην ανάπτυξη του τόπου. Νομίζω ότι είναι πλέον καιρός να κάνουμε και εμείς τα αυτονόητα.
* Του Κων. Γιατρόπουλου, γεωπόνου
