Στη χώρα μας, δυστυχώς, είναι ο τομέας που έχει γνωρίσει τη μεγαλύτερη ποιοτική υποβάθμιση ιδίως τα τελευταία τριάντα χρόνια, και τις πιο πολλές και αλλόκοτες «αλλαγές» και «μεταρρυθμίσεις». Σήμερα, βιώνουμε μια άνευ προηγουμένου υποβάθμιση στο χώρο της εκπαίδευσης (πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας, τριτοβάθμιας), συστηματική, που βασίζεται όχι στη σύνθεση απόψεων (εκπαιδευτικών, ακαδημαϊκών, τεχνοκρατικών) ούτε σε καλά παραδείγματα άλλων ανεπτυγμένων χωρών αλλά σε ιδεοληψίες που δεν έχουν σχέση με την ορθή παίδευση και εκπαίδευση των μαθητών.
Η αριστεία έχει κατηγορηθεί ως «μέγιστο κακό» για το σχολείο, ιδίως δε, για την κορυφή της εκπαίδευσης, το πανεπιστήμιο, εκεί δηλαδή που σε όλες τις σχολές του κόσμου υπάρχει ως ανώτερη έννοια, στοιχείο ευγενούς άμιλλας και συναγωνισμού. Πρόσθετα, η αξιολόγηση «πολεμιέται» με κάθε μέσο. Η ύπαρξη τυχόν «βαθμών» και «αξιολογικής βαθμολογίας» να είναι δυνατόν να μην υπάρχει καθόλου. Η φιλοσοφία αυτή, του «χαμηλού πήχη» της σημερινής κυβέρνησης στα θέματα της εκπαίδευσης οδηγεί σε παράλογες αποφάσεις· μάλιστα βιαστικά, πρόχειρα και χωρίς διάλογο με τους πλέον αρμόδιους: με το δάσκαλο, με τον καθηγητή, με τον ακαδημαϊκό, δηλαδή τους επαγγελματίες της εκπαίδευσης, που γνωρίζουν καλά όλα τα προβλήματα (σημ.: δεν αναφέρομαι στους συνδικαλιστές που συνήθως είναι δάσκαλοι φτωχών επιδόσεων, με τα περισσότερα χρόνια τους εκτός τάξης).
Ας παραθέσουμε δεικτικά ορισμένες αποφάσεις του υπουργείου Παιδείας:
Πρωτοβάθμια εκπαίδευση: α) Ο δάσκαλος-παιδαγωγός εξοβελίζεται. Μπαίνει στο εκπαιδευτικό περιθώριο. Πτυχιούχοι άλλων ειδικοτήτων (μουσικοί, ζωγράφοι, ξένων γλωσσών, φυσικής αγωγής, θεατρολόγοι), άσχετων με τη δύσκολη παιδευτική κατάρτιση παιδιών ηλικίας 6-12 ετών, αποκτούν πρωταρχικό ρόλο. Γέμισαν τα δημοτικά σχολεία με «μη δασκάλους». β) Έννοιες όπως, «εργασία στην τάξη», «εργασία για το σπίτι» μειώνονται δραστικά. γ) Η εκμάθηση της αγγλικής ξεκινά στην πρώτη τάξη του δημοτικού. Τα παιδιά χωρίς να ξέρουν τα ελληνικά αρχίζουν να διδάσκονται ξένη γλώσσα. δ) Η δομή του ολοήμερου σχολείου αλλάζει ολοσχερώς και είναι αδύνατη η προετοιμασία των μαθητών σε 45». Ουσιαστικά καταργείται το ολοήμερο και παίζει ρόλο φύλαξης παιδιών. Οι «νέες ιδέες» καθιερώνονται, απλά είναι αντιπαιδαγωγικές και στερούνται λογικής.
Δευτεροβάθμια εκπαίδευση: α) Περιορισμός των εξεταζομένων μαθημάτων σε 4, από 12 μαθήματα που ήταν έως σήμερα στο γυμνάσιο. β) Μείωση των ωρών διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών στο γυμνάσιο. Απίστευτο! Η βάση της γλώσσας μας εξοβελίζεται. γ) Οι μαθητές με βαθμούς 6, 7 ή 8 στα βασικά μαθήματα (γλώσσα, έκθεση, ιστορία, μαθηματικά, φυσική) με 19 ή 20 σε γυμναστική, αγγλικά, γεωγραφία, θα είναι άνετα προβιβάσιμοι μαθητές. δ) Δίνεται η δυνατότητα β» και γ» ανάθεσης ωρών για βασικά μαθήματα, να διδάσκονται από άλλες ειδικότητες, π.χ. η ιστορία διδάσκεται από εκπαιδευτικούς γαλλικής φιλολογίας, κ.α. ε) Συντονισμένη προσπάθεια εξαφάνισης του μαθήματος των θρησκευτικών.
Τριτοβάθμια εκπαίδευση: α) Το σύστημα της αξιολόγησης καθηγητών ΑΕΙ και εκπαιδευτικής διαδικασίας «καθαιρέθηκε» άτυπα, σιωπηλά. β) Οι αιώνιοι φοιτητές ξαναγράφτηκαν και γέμισαν πάλι τα ιδρύματα. γ) Τα ΑΕΙ ξαναέγιναν συνεχόμενα εξεταστικά κέντρα, και οι φοιτητικές παρατάξεις πήραν ξανά ζωή και άρχισαν τη δράση τους. δ) Οι φοιτητές έχουν πάλι μεγάλο ποσοστό στις εκλογές των οργάνων διοίκησης. ε) Σύντομα θα υπάρξει νομολογία όπου όλοι οι απόφοιτοι λυκείου θα μπορούν ελεύθερα να περνάνε στα ΑΕΙ. στ) Δεν επιχειρήθηκε καμιά νέα, λογική μείωση των «άπειρων», 455 τμημάτων ΑΕΙ (πολλά με ίδιο αντικείμενο), ενώ συνάμα δόθηκε η άνευ ορίου δυνατότητα «αμέτρητων» μεταπτυχιακών προγραμμάτων.
Οι νέες αυτές αποφάσεις του υπουργείου Παιδείας έχουν δικαίως προκαλέσει τις αντιδράσεις και την αγανάκτηση των αγνών δασκάλων που νοιάζονται πραγματικά για τους μαθητές τους. Με θλίψη διαπιστώνουμε ότι το υπουργείο Παιδείας δεν έχει μελετήσει διόλου τις «καλές πρακτικές» και τα πετυχημένα συστήματα των χωρών της Ε.Ε. που έχουν προοδεύσει, και πάει να δημιουργήσει ένα εκπαιδευτικό σύστημα «ήσσονος προσπάθειας», χωρίς τμηματικές εξετάσεις σε γυμνάσιο και λύκειο. δεν είναι δυνατόν το 100% των μαθητων να οδηγειται στα πανεπιστημια, δηλαδή στην κορυφή της εκπαιδευτικής πυραμιδας!
Σήμερα περισσότερο από το 70% των αποφοίτων λυκείου εισέρχεται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση χωρίς να γνωρίζει επαρκώς (το μεγαλύτερο μέρος του) βασικά στοιχεία της ελληνικής γλώσσας και της ιστορίας, χωρίς θεμελιώδεις γνώσεις των μαθηματικών, της φυσικής, της χημείας, δεδομένο αδιανόητο για νεοεισακτέο φοιτητή σε σχολές της αλλοδαπής.
Είναι προσβλητικό για τη χώρα, για εμάς όλους, απόφοιτοι με 3.000 και 6.000 μόρια να εισέρχονται στα ΤΕΙ και τα πανεπιστήμια για να σπουδάσουν. Πως; Είναι ποτέ εφικτό ο μαθητής των 10.000 ή 12.000 μορίων σε τμήματα ελληνικής Φιλολογίας, Μαθηματικών ή Φυσικής να γίνει ποτέ άριστος καθηγητής, με τόσο προφανή έλλειψη στοιχειωδών γνώσεων;
Δεν αντιλαμβανόμαστε ότι σήμερα πληρώνουμε το τίμημα των «μέτριων» στην εκπαίδευση· δηλαδή πληρώνουμε πανάκριβα τους εκπαιδευτικούς με τα πτυχία, κανονικά ή πλαστά, από χώρες της Βαλκανικής κ.α. που έχουν στελεχώσει την εκπαίδευση με ήσσονα προσπάθεια και διδακτική μετριότητα. Δεν είναι ο χώρος της «Παιδείας» πεδίο για μέτριους δασκάλους. Αυτό είναι και το αρνητικό τίμημα που θα πληρώσει η ελληνική κοινωνία για τα μεγάλα λάθη που έγιναν στον εκπαιδευτικό χώρο τη δεκαετία του «80. Ο χώρος της «Παιδείας» δεν είναι πεδίο κομματικών αντιπαραθέσεων, ούτε πεδίο λαϊκισμού. Την εκπαίδευση τη χαράσσουν φωτεινά μυαλά, με την αρωγή αγνών δασκάλων της εκπαίδευσης από κάθε βαθμίδα, όχι οι μέτριοι. Πόσο πίσω θα πάμε ακόμα;
