Έτσι ο Ελευθέριος Βενιζέλος ξαναήλθε στην επικαιρότητα, αν και έχουν περάσει 80 χρόνια από τον θάνατό του.
Είχε γεννηθεί το 1864 στην τουρκοκρατούμενη Κρήτη και πέθανε εξόριστος στο Παρίσι το 1936.
Αυτός ο "γυαλάκιας", όπως τον αποκαλούσαν χαϊδευτικά, ηγήθηκε της Μεγάλης Ιδέας του Ελληνικού αλυτρωτισμού και συγχρόνως έγινε κοινωνός του ευρωπαϊκού διαφωτισμού και εκφραστής των ιδεολογικών ρευμάτων της εποχής του.
Για τον άνθρωπο, τον επαναστάτη, τον διπλωμάτη, τον πολιτικό, το δημιουργό και τον μύθο ειπώθηκαν και γράφτηκαν πολλά.
Τόμοι, ολόκληροι έχουν γραφεί από επιφανείς ξένους και Έλληνες.
Μια σταχυολόγηση από τη σχετική βιβλιογραφική πλημμυρίδα παρουσιάζεται στις γραμμές που ακολουθούν:
- Η Πηνελόπη Δέλτα, μια πολύ μεγάλη συγγραφέας αλλά και ευαίσθητη και δημιουργική προσωπικότητα, που αυτοδηλητηριάστηκε τη μέρα που εισέβαλαν οι Γερμανοί στην Αθήνα, είχε γράψει για τον Ελευθέριο Βενιζέλο: "Στο πλατύ του πέταγμα δεν μπορέσαμε να τον ακολουθήσουμε. Ήταν πάρα πολύ μεγάλος για όλους. Για μένα είναι θρησκεία".
- Η Μελίνα Μερκούρη, η γυναίκα που με τη γοητεία της, τη λάμψη και τους αγώνες έκανε το όνομά της ταυτόσημο με την Ελλάδα, είπε: "Ο Ελευθέριος Βενιζέλος εκτοξεύτηκε από το ιστορικό χωριό Θέρισο των Χανίων και δέσποσε στην πολιτική ζωή της χώρας. Πραγμάτωσε την Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών, έθεσε τα θεμέλια ενός σύγχρονου κράτους.
Αυτός ο άνδρας που σωστά αποκλήθηκε Εθνάρχης, είχε το τραγικό προνόμιο που παραχωρεί αυτή η χώρα στα πιο άξια παιδιά της. Οδηγήθηκε έξω από την πατρίδα για να πεθάνει εξόριστος".
- "Ο Γέρος της Δημοκρατίας" Γεώργιος Παπανδρέου έγραψε: "Δύο μεγάλες δεκαετίες υπάρχουν στην ιστορία του νεότερου Ελληνισμού. Η δεκαετία 1820-1830 και η δεκαετία 1910-1920. Η πρώτη δεν είναι επώνυμη. Ονομάζεται το "21" και ο πρωταγωνιστής της ήταν το γένος. Η δεύτερη είναι επώνυμη. Ονομάζεται "Ελευθέριος Βενιζέλος".
Είχε παραλάβει την εντροπή της ήττας του 1897 κατακερματισμένη και ανυπόλυπτη την πατρίδα και παρέδωσε τη Μεγάλη Ελλάδα. Ανήκει εις το πάνθεον των μεγίστων ανδρών της ιστορίας".
- Ο πρώην πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, είπε: "Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ήταν σπανιότατος συνδυασμός οραματιστή και ρεαλιστή, επαναστάτη και οικοδόμου, ειρηνοποιού και πολέμαρχου, ένας αληθινός "ποιητής" της εθνικής πολιτικής. Τέτοιες μεγαλοφυΐες πολύ σπάνια γεννιούνται στην ιστορία μιας χώρας".
- Η εκδότρια της εφημερίδας "Καθημερινή" και φανατική αντιβενιζελική Ελένη Βλάχου, έγραψε: "...εκείνο το απόγευμα του 1932 στο Παρίσι βρεθήκαμε για πρώτη φορά ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο σύζυγός μου Γεώργιος Βλάχος και εγώ. Χωρίς κόπο γοητεύσαμε ο ένας τον άλλον. Περάσαμε δυόμισι ώρες μαζί. Παράξενο εντερμέτζιο γαλήνης μιας τόσο πικρής και μακρόχρονης μάχης. Στη συνέχεια μας προσκάλεσε να φάμε μαζί το βράδυ, αλλά ο σύζυγός μου αρνήθηκε. Όπως μου εκμυστηρεύτηκε την άλλη μέρα στο αεροπλάνο που γυρνούσαμε στην Αθήνα, είχε αρνηθεί την πρόσκληση, γιατί φοβήθηκε ότι θα γυρνούσε από το Παρίσι Βενιζελικός".
Αλλά και οι μεγάλοι ξένοι ηγέτες της εποχής του δεν φείδονται ύμνων για τον ξεχωριστό αυτόν άνδρα:
- Ο πρωθυπουργός της Γαλλίας Ζωρζ Κλεμανσό είπε: Εισερχόμεθα εις τας συνεδριάσεις με αποκρυσταλλωμένες ιδέες και σταθεράς αποφάσεις. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος όμως με τα επιχειρήματά του και τη γοητεία του μας έφερνε στο σημείο και καταλήγουμε σε αντίθετα αποτελέσματα και να ασπαζόμαστε τις προτάσεις του.
- Ο Αμερικανός Πρόεδρος Γούντροου Ουίλσον έγραψε: "Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ήταν το μόνο ενδιαφέρον που συνάντησα στην Ευρώπη. Ο πρωθυπουργός του μικρότερου κράτους μού έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση. Είμαι ευτυχής που τον γνώρισα και συνεργάστηκα μαζί του".
- Ο ηγέτης που άφησε το άσβηστο σημάδι του στη βρετανική και παγκόσμια ιστορία Γουΐνστον Τσώρτσιλ, όταν ρωτήθηκε ποιο θεωρεί μεγαλύτερο πολιτικό απάντησε αμέσως: Ο Βενιζέλος. Και όταν τον ξαναρώτησαν γιατί, είπε: Είχε αλάνθαστη κρίση για τις μεγάλες γραμμές της πολιτικής. Μια μεγαλοφυΐα της λογικής του μέτρου και του φωτός. Ήταν η ενσάρκωση της αθάνατης Ελλάδας.
- Κλείνοντας, αναφέρω τι είχε πει ο ίδιος ο Βενιζέλος για τον εαυτό του.
Στην πρώτη του ομιλία στην Ελληνική Βουλή ως πρωθυπουργός το 1910, επειδή οι πολιτικοί του αντίπαλοι τον ειρωνεύτηκαν για την κλασική κρητική ενδυμασία του, άρχισε την ομιλία του με μια μαντινάδα:
Σαν είναι ο τράγος δυνατός
δεν τον κρατάει η μάνδρα,
ο άνδρας κάνει τη γενιά
και όχι η γενιά τον άνδρα.
- Στον περίφημο πολιτικό επικήδειό του, που εκφωνήθηκε από τον ίδιο στη Βουλή στις 28-4-1932 και είναι χαραγμένος στον τάφο του στα Χανιά, είπε: "Ο προκείμενος νεκρός ήτο ένας αληθινός άνδρας με μεγάλο θάρρος και αυτοπεποίθησιν και δι' αυτόν και για τον λαόν του οποίου εκλήθη να κυβερνήσει. Ίσως έκαμε πολλά λάθη, αλλά ποτέ δεν του απέλειπε το θάρρος. Ποτέ δεν υπήρξε μοιρολάτρης. Διότι ποτέ δεν περίμενε από την μοίρα να ίδη την χώρα του προηγμένην, αλλά έθεσε εις την υπηρεσίαν της όλον το πυρ το οποίο είχε μέσα του, κάθε δύναμιν ψυχικήν και σωματικήν".
* Ο Μανώλης Φλουράκης είναι πρώην Αντινομάρχης Λάρισας
