Από τον Κων/νο Παπακωνσταντίνου
Είναι ο θεσμός της πολυκατοικίας. Μετά τον πόλεμο του `40 και το επάρατο αδελφοφάγωμα των Ελλήνων, η αντιπαροχή οικοπέδων, έδωσε μια ανάσα στη βαριά νοσούσα οικονομία μας. Ο αντιπάροχος εργολάβος έδωσε μια λύση, στα όνειρα πολλών αστών. Ο πατέρας με το οικοπεδάκι σε σύντομο διάστημα, γινόταν κάτοχος ενός ή περισσότερων διαμερισμάτων, ανάλογα με την έκταση και τη θέση του οικοπέδου του. Υλοποιούσε το όνειρό του να προικίσει την κόρη του. Να σπουδάσει το παιδί του. Να ζήσει πια κι αυτός δίχως το βραχνά της φτώχειας. Οι πολυκατοικίες ξεφύτρωναν σα μανιτάρια. Έδωσαν διέξοδο στην απειλητική τότε ανεργία, αφού χιλιάδες επιχειρήσεις, που είχαν σχέση με την οικοδομή ανθούσαν. Βέβαια η πληθωρική και ανθούσα οικοδόμηση είχε και τις αρνητικές της επιπτώσεις. Προκάλεσε ένα κύμα αστυφιλίας, που είχε σαν αποτέλεσμα να ερημώσει την ύπαιθρο, αφού απέδρασε από αυτή το πιο δυναμικό και παραγωγικό δυναμικό της. Παράλληλα η άναρχη οικοδόμηση ανήγειρε όγκους ακαλαίσθητου τσιμέντου. Άχαρα και αποκρουστικά. Δίχως ίχνος χάρης και καλαισθησίας. Ξεφύτρωσαν πάνω σε μπάζα όμορφων και κλασικών σπιτιών, που ήσαν παραδοσιακά, με αρχιτεκτονική πινελιά, με ρυθμό και στυλ. Πάνω όμως στην τρέλα του «κτίζειν» και «βολεύεσθαι», υπέβοσκε μια φοβερή μειονεξία φυλετική. Οι Έλληνες αρχαιόθεν δεν έμαθαν ποτέ να συνυπάρχουν. Να διαβουλεύονται. Να παίρνουν έπειτα από διάλογο ομόφωνες αποφάσεις. Να μοιράζονται με τους άλλους. Να υπερασπίζονται τους κοινόχρηστους χώρους. Να ζυγίζουν, με αγαθή πρόθεση και κοινό νου, το δικαίωμα, αλλά και την υποχρέωση. Δηλ. να βάζουν νερό στο κρασί τους, ώστε να διαβιούν με τον διπλανό τους αρμονικά και χωρίς προστριβές. Η πολυκατοικία λοιπόν ήταν μια λύση αποδεκτή από όλους, αλλά είχε το στίγμα του «παρά φύση». Έτσι πάντα δημιουργούνταν συγκρούσεις μεταξύ των ενοίκων (ο θόρυβος του διπλανού, τα σκυλιά, η δυστροπία μεταξύ των). Φούντωσαν όμως με την παρούσα σοβούσα κρίση. Όπου φτώχεια και γκρίνια. Ξεφύτρωσαν σα μανιτάρια τα παράπονα, οι δυσκολίες, οι ασυμφωνίες, η ρήξη των διαπροσωπικών σχέσεων. Μου τα λέει φίλος μου, ένοικος πολυκατοικίας. Το ασανσέρ υπολειτουργεί, οι κοινόχρηστοι χώροι παρουσιάζουν αποκαρδιωτική αποσάθρωση. Λαμπτήρες που χρειάζονται αλλαγή. Ο ευπρεπισμός της πρόσοψης, ανύπαρκτος. Τραγική μορφή, ο διαχειριστής. Ο άνθρωπος, που καλείται να εναρμονίσει τα διεστώτα. Να ταυτίσει ομοφωνίες. Να ανακόψει την φθορά της πολυκατοικίας. Γιατί έτσι είναι. Η ίδια ανάγκη, που την καθιέρωσε, η ίδια δυσλειτουργία της θα την ερημώσει. Κάτσε μου λέει ο φίλος μου να σου απαριθμήσω τα βάσανά μου. Έλα να δεις και μόνος σου. Οι τοίχοι των κοινόχρηστων χώρων, ξεφλουδισμένοι, προκαλούντες δυσειδή τραύματα ερήμωσης. Κλειδαριές χαλασμένες, χρήμα δεν υπάρχει και οι κανονιέρηδες εκ συστήματος ή εξ ανάγκης, επιδεινώνουν την κατάσταση. Προβλήματα κεντρικής θέρμανσης αξεπέραστα. Κραυγαλέες και παροιμιώδεις οι προστριβές. Το βυτιοφόρο δεν σταματά στην πόρτα μας. Αποτρεπτικό το πετρέλαιο. Ο καθένας μας αντιμετωπίζει την θέρμανση, όπως μπορεί. Τζάκια, κλιματιστικά, μαγκάλια, ισοθερμικά εσώρουχα, βελέντζες κ.ά. Λύσεις ανάγκης, λύσεις επώδυνες. Έλα να δεις μια συνέλευση των ενοίκων με τα πρώτα κρύα. Αλλού πονούν κι αλλού κτυπούν. Παλαιότερα βέβαια γίνονταν καυγάδες. Έφταιγαν οι ώρες λειτουργίας του καλοριφέρ. Η «ακατάλληλη» καθαρίστρια. Οι μουσικές ενοχλήσεις των διπλανών. Βλέπετε οι τοίχοι μόνον διάφανοι δεν είναι. Η ενόχληση από τα παιδάκια. Η κυρία με τον κοπρίτη. Τώρα όμως τίποτα. Ούτε διαφωνίες ούτε έριδες. Καταθλιπτική σιωπή. Κάτι που παράγει μόνον μελαγχολία, θλίψη και απόγνωση. Όσο για τις διαπροσωπικές σχέσεις, άστα. Διασταυρώνονται στους διαδρόμους, δίχως να μιλούν. Άγνωστοι στο ίδιο σπίτι.
Θα το πουλήσω το ρημάδι, μου έλεγε ο φίλος μου. Αμ ποιος θα το πάρει; Δε βλέπεις παντού «Ενοικιάζεται» και «Πωλείται»; Στο κέντρο της πόλης πωλήθηκε προχθές γκαρσονιέρα αντί 7.500 ευρώ. Όσο ο μισθός του Βουλευτή!
Δεν υπάρχει πολιτική ανάκαμψης. Η φτώχεια πρώτη αιτία αυτής της κατάντιας. Η πρωτοβουλία λοιπόν για συνεννόηση και συλλογικότητα, αντίκειται με τη νοοτροπία και το DNA του Έλληνα. Συνεπώς ο θεσμός της αντιπαροχής και της πολυκατοικίας, φθίνει μέρα με τη μέρα. Οι ένοικοι των πολυκατοικιών, επωμίζονται πέραν των άλλων δυσκολιών και τα δυσεπίλυτα προβλήματα της συνοίκησης.
