Κι όμως οι τελευταίοι πρωθυπουργοί κατάφεραν στο πλαίσιο μιας προκλητικής πολιτικής να κάνουν γνωστή τη μικρή χώρα και την πρωτεύουσά τους στους λαούς της Ευρώπης. Με τις εμπρηστικές δηλώσεις τους περί εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ και την ευρωζώνη, έγιναν αντιπαθείς, και ιδιαίτερα σε μας τους Έλληνες, καθώς όλοι γνώριζαν ότι με τις απαράδεκτες αναφορές τους λειτουργούσαν ως παπαγαλάκια της Μέρκελ και του Σόιμπλε.
Τον τελευταίο καιρό όμως μια απρόσμενη «επίθεση φιλίας» εκδηλώθηκε από δύο δημάρχους της Σλοβακίας και συγκεκριμένα από τις πόλεις Μπάνκα Μπίστριτσα και Μπρατισλάβα, καθώς ο δήμαρχος της πόλης μας δέχθηκε δύο προσκλήσεις για να επισκεφθεί τις παραπάνω πόλεις. Η πρώτη αφορά στην αναθέρμανση μιας ξεχασμένης αδελφοποίησης που είχε γίνει επί δημαρχίας του αείμνηστου δημάρχου Αριστείδη Λαμπρούλη. Η δεύτερη είναι επίσημη πρόσκληση για συμμετοχή στο πανευρωπαϊκό συνέδριο που θα πραγματοποιηθεί στην Μπρατισλάβα με θέμα «Πόλεις και νερό».
Υπάρχουν οι προϋποθέσεις για τη δημιουργία ευνοϊκότερου κλίματος ανάμεσα στη Σλοβακία και την Ελλάδα; Αν ανατρέξουμε στην Ιστορία, θα δούμε πως η κλασική αρχαιότητα αλλά και η Εκκλησία έχουν κάνει αισθητή και εκεί την παρουσία μας. Στη Νίτρα της μεγάλης Μοραβίας είχαν προσκληθεί από τον 9ο αιώνα οι ισαπόστολοι Κύριλλος και Μεθόδιος να εκχριστιανίσουν τους Σλάβους.
Μετά την Αναγέννηση όταν οι κλασικές σπουδές άνθιζαν σε όλη την Ευρώπη, το Πρέσοβ της Σλοβακίας ονομαζόταν Αθήνα της ανατολικής Ευρώπης. Σήμερα ,η Ορθόδοξη Θεολογική Σχολή της, φιλοξενεί τη δεύτερη έδρα ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού, μετά το ιστορικό πανεπιστήμιο Comenius στην Μπρατισλάβα.
Ένα ποτάμι, ο Δούναβης, έφερνε σε επικοινωνία τους δύο λαούς. Istropolis ήταν το παλιό όνομα της πρωτεύουσας της Σλοβακίας. Ήταν η πόλη του Ίστρου, του Δούναβη δηλαδή, και το πρώτο πανεπιστήμιό της ονομαζόταν Academia Istropolitana. Οι Έλληνες έμποροι και πλοιοκτήτες τον 18ο και 19ο αιώνα κυριαρχούσαν σε όλες τις παραδουνάβιες χώρες, από τις εκβολές του Δούναβη στον Εύξεινο Πόντο, το Βουκουρέστι, τη Βιέννη και στην πόλη του Ίστρου, το κατοπινό Πρέσμπουργκ, τη σημερινή Μπρατισλάβα. Ήταν τότε που οι Αμπελακιώτες έφταναν τα προϊόντα τους κάμποσα χιλιόμετρα βορειότερα στις πόλεις της σημερινής Τσεχίας, Sternberg, Troppau, Olumuts και Brno.
Συμπτώσεις οι δύο προσκλήσεις στον δήμαρχό μας; Όχι βέβαια. Κάθε πόλη της Σλοβακίας που διαθέτει Πανεπιστήμιο θα επιθυμούσε να φιλοξενεί Έλληνες φοιτητές, γιατί αυτοί αποτελούν μια σημαντικότατη πηγή εσόδων για την τοπική οικονομία τους. Η Μπάνσκα Μπίστριτσα είναι έδρα του πανεπιστημίου Matei Bel και στην πόλη λειτουργεί επίσης και Ακαδημία Καλών Τεχνών. Το γεγονός μάλιστα ότι έχει αδελφοποιηθεί και με δεκαεννιά πόλεις συνηγορεί στην πολιτική προσέλκυσης φοιτητών και επισκεπτών από όλη την Ευρώπη.
Τα τελευταία χρόνια χιλιάδες Έλληνες φοιτητές σπουδάζουν στη Σλοβακία και προ πάντων στο γνωστό Comenius της Μπρατισλάβας. Έξυπνα σκεπτόμενοι οι Σλοβάκοι ενίσχυαν τα πανεπιστήμιά τους και στήριζαν την εντόπια αγορά με την εισροή χρημάτων, που με έναν απλό υπολογισμό, έφθαναν τα 400 περίπου εκατομμύρια ευρώ την τελευταία δεκαετία. Ενδεικτικά, την πενταετία 2008- 2013 που έτυχε να ζω στη Σλοβακία, διδάσκοντας ελληνικά στα Πανεπιστήμια του Πρέσοβ και της Μπρατισλάβας, 2.000 Έλληνες φοιτητές φοιτούσαν στα πανεπιστήμια της χώρας (οι 1.500 στην Μπρατισλάβα ).
Σήμερα οι Σλοβάκοι απλώνουν γέφυρες συνεργασίας και στην πόλη μας, πιστεύοντας ότι και με τις αδελφοποιήσεις και με συμμετοχές σε συνέδρια και Διεθνείς Εκθέσεις θα βρουν νέα θέματα κοινού ενδιαφέροντος και αμοιβαίου συμφέροντος για επιχειρηματίες, φοιτητές και τουρίστες. Με νέους τρόπους προσέγγισης θα αποκομίσουν οφέλη οικονομικά για τη φτωχή μέχρι χτες χώρα τους που αγωνιά και αγωνίζεται να βρει ρυθμούς ανάπτυξης.
Η Ελλάδα με την παλιά γοητεία της, το ζεστό κλίμα και τις όμορφες θάλασσες είναι ελκυστικός προορισμός για τη νέα γενιά των Σλοβάκων. Το τουριστικό πρακτορείο Aeolus έχει ανοίξει γραφεία σε όλη τη Σλοβακία. Επίσης πολλοί Σλοβάκοι φοιτητές επιλέγουν σήμερα τα ελληνικά πανεπιστήμια αξιοποιώντας το πρόγραμμα Erasmus. Όλα τα τμήματα Αρχαιολογίας των πανεπιστημίων τους, αναζητούν για τους φοιτητές και τους νέους αρχαιολόγους τους ευκαιρίες για πρακτική εξάσκηση σε ανασκαφές που βρίσκονται σε εξέλιξη στην Ελλάδα. Ο ανασκαφικός τουρισμός θα μπορούσε να συμπεριληφθεί στους στόχους μας για προσέλκυση νέων επισκεπτών.
Μήπως, με αφορμή τις προσκλήσεις του δημάρχου μας στην Μπάνσκα Μπίστριτσα και την Μπρατισλάβα, έχουμε την ευκαιρία να δώσουμε αξία και περιεχόμενο στο θεσμό των αδελφοποιήσεων. Να αντιστρέψουμε το αρνητικό κλίμα και με τη δημιουργία διαπολιτισμικών σχέσεων και επαφών να απλώσουμε γέφυρες πολιτισμού και συνεργασίας σε νέους τομείς, λειτουργώντας και εμείς ‘’επιθετικά ’’ στο κάλεσμά τους ;
* Ο Απόστολος Σουρλαντζής, φιλόλογος, δημοτικός σύμβουλος του Δήμου Λαρισαίων.
