Είναι η ίδια η κοινωνία και αυτό φαίνεται είτε μέσα από πράξεις βίας, που δυστυχώς ακόμη λαμβάνουν χώρα στα ελληνικά γήπεδα του 2016, είτε από έκνομες πράξεις, που εξυπηρετούν τον καιροσκοπισμό, τα ιδιοτελή συμφέροντα και οι οποίες ταυτίζονται πλέον σε μεγάλο βαθμό με το ελληνικό ποδόσφαιρο. Ο αθλητισμός αποτελεί έναν κορυφαίο κοινωνικό θεσμό και μοιραία η άνοδος ή η πτώση του, συνδέονται με την κοινωνική ανάπτυξη ή την παρακμή. Αρχές Σεπτεμβρίου και το Πρωτάθλημα ξεκινάει από την 3η αγωνιστική, με τέτοια καθυστέρηση, που από μόνη της καταδεικνύει περίτρανα την ανυποληψία του.
Στη χώρα μας, όταν αναφερόμαστε στο Ποδόσφαιρο, μια ‘’δύσοσμη’’ αύρα μας διαπερνά. Άνθρωποι άσχετοι με τις αρχές του αθλητισμού και ως εκ τούτου επικίνδυνοι, (σε αντίθεση με όσα ορίζει ο Αθλητικός νόμος 2725/1999), κατέλαβαν πολλές καίριες θέσεις (Παράγοντες- Εκπρόσωποι Αθλητών- Δικηγόροι) και πλούτισαν από το Ποδόσφαιρο, χωρίς ίχνος ηθικών φραγμών. Μια άρρωστη κατάσταση, που δυστυχώς πλέον κατοικοεδρεύει στα υψηλότερα στρώματα της ποδοσφαιρικής μας κουλτούρας. Ναι, θεωρώ ότι είναι κυρίως θέμα κουλτούρας και πολιτισμού. Το ποδόσφαιρο έγινε το μέσο για να γίνουμε γνωστοί, να παραγοντίσουμε, να επιβληθούμε, να παρανομήσουμε. Η λέξη προσφορά, πουθενά. Μια γρήγορη έρευνα τόσο στους φορείς του ποδοσφαίρου, όσο και στις ομάδες, σχετικά με τους ανθρώπους, που τις διοικούν αλλά και όσους εργάζονται για αυτές, με φωτεινές εξαιρέσεις πάντα, θα πείσει πολλούς.
Δε θα ξεχάσω τον Πρόεδρο της Premier League (Αγγλική Λίγκα) στο τελευταίο συνέδριο Διοίκησης ποδοσφαίρου, που είχα την τιμή να παρακολουθήσω. Είχε πει : ''Δεν είμαστε μάγοι. Το μυστικό της επιτυχίας μας είναι απλό. Βάζουμε μόνο τους καλύτερους να ασχολούνται με τα σημαντικά του Ποδοσφαίρου μας''. Δε νομίζω ότι σε άλλη χώρα του προηγμένου δυτικού κόσμου, εν ενεργεία μέλη της Ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας, θα παραπέμπονταν για σοβαρά αδικήματα ενώπιον της Δικαιοσύνης και θα κατείχαν μέχρι τελευταίας στιγμής, υψηλές θέσεις στο ποδόσφαιρο.
Ξεχωριστό κεφάλαιο χρειάζεται σχετικά με το ζήτημα των χρεών των ομάδων και τις χαριστικές νομοθετικές παρεμβάσεις όλα αυτά τα χρόνια, από μια πολιτεία, που όπως τελικά αποδείχθηκε, ένα πράγμα έθετε σαν άμεσο στόχο ‘’Όσο το δυνατόν, χαμηλότερο πολιτικό κόστος’’. Η Βουλή νομοθετούσε με τη συναίνεση αθλητικών παραγόντων για ψηφοθηρικούς λόγους, αποδεικνύοντας ότι δυστυχώς η ‘’ποδοσφαιροποίηση’’ της πολιτικής είναι πλέον γεγονός.
Ανατρέχοντας στο παρελθόν, βλέπουμε ότι με το άρθρο 21 ν. 879/1979, ψηφίστηκε η πρώτη προληπτική ρύθμιση χρεών των Π.Α.Ε προς το δημόσιο από την κυβέρνηση Ράλλη, τη χρονιά, όπου το Ποδόσφαιρο στην Ελλάδα έγινε επαγγελματικό και επομένως θα μπορούσαμε να δεχθούμε τη θετική πλευρά της ρύθμισης μιας και ακόμη υπήρχε άγνοια. Το 1992 ψηφίστηκε ο ν.2021 και τα άρθρα 13,14 και 15 προέβλεπαν τη ρύθμιση χρεών των Π.Α.Ε . Το 1993 ψηφίστηκε νέα ρύθμιση με το άρθρο 22 ν. 2166, που αφορούσε 22 Π.Α.Ε με συνολικό μετοχικό κεφάλαιο 7 δισ. δραχμές και χρέη στο ελληνικό δημόσιο 24 δισ. δραχμές. Το 1996 πέρασε νέα ρύθμιση με το άρθρο 21 ν. 2443, που αφορούσε 25 ΠΑΕ ζημιογόνες συνολικά κατά 30 δισ. δραχμές.
Το 1999 εισήχθη η διαδικασία της εκκαθάρισης σύμφωνα με την οποία όσες ομάδες υποβιβάζονται στη Δ Εθνική τότε, στη Γ σήμερα, από επαγγελματικές γίνονται ερασιτεχνικές και απαλλάσσονται των χρεών τους. Το 2001 ήταν η χρονιά της περίφημης ειδικής εκκαθάρισης, η οποία πέρασε μέσα από το ν. 2947/2001 και την ευεργετική διάταξη προς τους ιδιοκτήτες των ΠΑΕ αλλά εις βάρος του ελληνικού δημοσίου. Το 2004, το έλλειμμα των ΠΑΕ ήταν συνολικά 278 εκατομμύρια ευρώ και τότε ακριβώς ανακαλύφθηκε το άρθρο 44 του ν. 1892/90. Νωρίτερα, ήρθε μία νέα ρύθμιση που συμπεριλήφθηκε στο ν. 3262/2004. Αυτή προέβλεπε την εξόφληση των οφειλών σε 120 δόσεις για το δημόσιο και 80 για το ΙΚΑ. Οι προσαυξήσεις και τα πρόστιμα απαλείφονταν κατά 80%. Στη ρύθμιση αυτή υπήχθησαν 14 ομάδες. Και φτάνουμε πλέον στις διατάξεις των αρ. 99-106 του ν.3588/2007 του Νέου Πτωχευτικού Κώδικα, που περιγράφουν τη διαδικασία συνδιαλλαγής, όπως αντικαταστάθηκε από την προ-πτωχευτική διαδικασία εξυγίανσης, με το άρθρο 12 του ν.4013/2011(ΦΕΚ Α’ 204/15.09.2011).
Εύκολα γίνεται αντιληπτό, ότι στη χώρα μας η πολιτεία έκανε ό,τι μπορούσε προκειμένου να βοηθήσει τις ομάδες-εταιρίες όλα αυτά τα χρόνια, με το αζημίωτο βέβαια και εις βάρος των ελλήνων φορολογουμένων. Παρόλ’αυτά οι ομάδες συνέχισαν να διοικούνται με το χειρότερο δυνατό και πλέον καταστροφικό τρόπο. Το να προσφέρουν σε μια επαγγελματική ομάδα άνθρωποι, που έχουν κάνει εξειδικευμένες ανώτατες σπουδές στον αθλητισμό, είναι δυστυχώς η εξαίρεση αν και θα έπρεπε να είναι ο βασικός κανόνας πρόσληψης για εργασία σε μια Π.Α.Ε.
Και φτάνουμε στο σημείο της βίας στα ελληνικά γήπεδα. Ποιος υγιής φίλαθλος μπορεί να απολαύσει ένα σπουδαίο παιχνίδι, το οποίο στην Ελλάδα αρχίζει κάποιες ώρες νωρίτερα με τριτοκοσμικές εικόνες, εντός και εκτός γηπέδου, καπνογόνα, κραυγές, βρισιές και συνεχίζεται μέσω των ‘’ηθικών αυτουργών’’, στα αθλητικά πρωτοσέλιδα της Δευτέρας. Ένα ποδόσφαιρο μίζερο και φτωχό, που σπάνια το θέαμά του ικανοποιεί το κοινό φίλαθλο αίσθημα.
Το ελληνικό ποδόσφαιρο, έχει παραμείνει σε μια προνηπιακή φάση, ενώ θα έπρεπε να διανύει μια περίοδο πλήρους ωριμότητας. Υπεύθυνοι πολλοί. Άξιοι να το βοηθήσουν λίγοι. Για τους παλαιότερους και όσους ασχολούνται με την ιστορία του Ποδοσφαίρου, θα θυμούνται ότι ο φιλόσοφος και βραβευμένος με Νομπέλ Λογοτεχνίας Αλμπέρ Καμί, ο οποίος στα φοιτητικά χρόνια του υπερασπιζόταν την εστία της ποδοσφαιρικής ομάδας του πανεπιστημίου του, τόνιζε ότι ‘’Όσα έμαθα για την ηθική και τις υποχρεώσεις τα χρωστάω στο ποδόσφαιρο’’ Τελικά ναι, έχουμε το Ποδόσφαιρο που μας αξίζει.
*Ο Βάσος Π. Καραμπίλιας είναι δικηγόρος Αθηνών, Master in Sports Law-MBA in Sports Management