Νομότυπες ήταν π.χ. οι υπερτιμολογημένες συμβάσεις των μεγαλο-εργολάβων του δημοσίου καθώς και οι προσλήψεις που προέκυψαν μετά από παράτυπες διαμεσολαβήσεις (κοινώς αποκαλούμενα «μέσα»). Γενικά το νομότυπο, συνίσταται στη χρήση κάποιας νομικής διόδου διάτρητης στην αδικία, για την εξυπηρέτηση του ιδιωτικού και όχι του κοινού συμφέροντος.
Το νόμιμο και το ηθικό, είναι ευδιάκριτα και η απόσταση ανάμεσά τους, επαφίεται στον πατριωτισμό των εχόντων την εξουσία. Η πρόσφατη ευνοϊκότατη απόσπαση της συζύγου του πρωθυπουργού στο ΕΜΠ, εντάσσεται στη γραμμή του «ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό». Η παραπάνω απόσπαση όπως ήταν φυσικό, προκάλεσε ερώτηση στο Ελληνικό Κοινοβούλιο αλλά και τα αυθόρμητα σχόλια πολιτών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η κλασική αντίδραση του δογματικού και στρατευμένου κομματικού προσωπικού απέναντι στις διαμαρτυρίες, ήταν η απόδοση αφορισμών περί «γκαιμπελισμού» και «αντιφεμινισμού». Είναι κάτι ανάλογο με την κριτική που έγινε στον σκιτσογράφο… Αρκά που δεν έλαβε την έγκριση… Λαζόπουλου κατά την περίοδο του δημοψηφίσματος. Με τέτοιες πρακτικές, στελέχη της κυβερνώσας αριστεράς, δυστυχώς επιβεβαιώνουν εκείνους που λένε ότι «όλοι κάνουν τα ίδια», τώρα μάλιστα που το πάλαι ποτέ κίνημα του «δεν πληρώνω» μετατράπηκε σε εισπρακτικό. Προφανώς και έχουν τους δικούς τους αμιγώς προσωπικούς λόγους, κάτι που δε συνάδει με την αριστερά που έχει στο επίκεντρό της το συλλογικό γίγνεσθαι…
Σε μια κοινωνία χαμηλών προσδοκιών, εν μέσω μιας πολιτικής στην οποία το νόμιμο συνεχίζει να προέχει του ηθικού, βαδίζουμε ζεμένοι στο άρμα της ψωροκώσταινας, ευελπιστώντας ότι οι εκάστοτε διοικούντες, με πράξεις και όχι με ευχολόγια ή βερμπαλισμούς, θα αποκηρύξουν τον πολιτικό συμψηφισμό. Η απόσταση όμως αυτή είναι πολύ μεγάλη. Περίπου όσο και ο βαθμός δυσκολίας ανάμεσα στην απόσπαση οποιουδήποτε υπαλλήλου σε σχέση με έναν που έχει πρόσβαση στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Είναι η ίδια απόσταση που έχουμε ως κοινωνία σε σχέση με τις υπόλοιπες της Ευρώπης. Δεν είναι λοιπόν μόνον η πολιτική βούληση που εκλείπει αλλά η ωριμότητα της κοινωνίας και του καθενός μας ξεχωριστά να αποδεχτεί το ουσιώδες της διαφοράς ανάμεσα στη νομιμότητα και την ηθική τάξη, ανεξαρτήτως των συμφερόντων του.
* Ο Μιλτιάδης Γ. Δεληχάς είναι διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ.
