Του Κώστα Γιαννούλα
Μετά την Αμερική και τους δίδυμους Πύργους φόβος και τρόμος απλώθηκε στη Γαλλία ύστερα απ’ το πρόσφατο τρομοκρατικό κτύπημα στο Παρίσι και δονήθηκε όλη η Ευρώπη και όχι μόνο απ’ το σύνθημα «είμαστε όλοι Σαρλί». Αυτό σημαίνει, εν πολλοίς, ότι όσοι δηλώνουν Σαρλί είναι υπέρ των θέσεων του Ευρωπαϊκού διαφωτισμού, που ξεκίνησε το 1688 με την ένδοξη επανάσταση στην Αγγλία και ολοκληρώθηκε το 1789 με την έναρξη της Γαλλικής Επανάστασης, είναι δηλ. υπέρ της διακήρυξης των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη, μεταξύ των οποίων η ελευθερία στοχασμού και έκφρασης, η ελευθεροτυπία, η ανεξιθρησκεία και η κοινωνική και πολιτική ισότητα όλων των ανθρώπων ανεξαρτήτως χρώματος και φυλής, αλλά κατά της βίας, του ρατσισμού και της ξενοφοβίας.
Εν τούτοις, ενώ θα έπρεπε όλοι οι απανταχού της γης να είναι Σαρλί, ακόμη και στη Γαλλία με πρώτο και καλύτερο το γνωστό αρχηγό ακροδεξιού κόμματος, πολύ δε περισσότερο εκτός Ευρώπης υπάρχουν εκτός των Ταλιμπάν της Αλ Κάϊντα και των τρομοκρατών του γνωστού μουσουλμανικού χαλιφάτου εκατομμύρια ανθρώπων, που ούτε νιώθουν ούτε είναι Σαρλί.
Αυτό συμβαίνει, κατά την άποψή μου, γιατί υπάρχουν λαοί ολόκληροι σ’ όλα τα μήκη και πλάτη της Γης, που όχι μόνον στερούνται στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά αντιμετωπίζονται, επί πλέον, ως άνθρωποι β΄ κατηγορίας και αποτελούν αντικείμενα εκμετάλλευσης εκ μέρους εκείνων των λαών, που γεύονται δικαιωμάτων και διαθέτουν οικονομική δύναμη και υπεροπλία.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι απ’ το 1789 μέχρι σήμερα σημειώθηκαν στον πλανήτη μας σημαντικά γεγονότα, όπως η αποικιοκρατία εκ μέρους των πεφωτισμένων και αναπτυγμένων σε βάρος των λαών του λεγόμενου τρίτου κόσμου και χάριν της εκμετάλλευσης των πλουτοπαραγωγικών πηγών τους, ενώ την ίδια ώρα η συντριπτική πλειοψηφία των ιθαγενών των περιοχών αυτών πεινούσαν και πεινούν ακόμη. Σημειώθηκαν, ακόμη, εθνικοαπελευθερωτικοί πόλεμοι μικρής ή μεγάλης κλίμακας, που στοίχισαν αίμα και δυστυχία, αλλά και δύο παγκόσμιοι πόλεμοι χάριν της χάραξης των ζωνών επιρροής και συμφερόντων των δυνατών της γης.
Την ίδια περίοδο κυριάρχησε στη Δυτική Ευρώπη κυρίως και στις Η.Π.Α ο οικονομικός φιλελευθερισμός, καρπός και αυτός του ευρωπαϊκού διαφωτισμού. Αντίθετα, στην πρώην Σοβιετική Ένωση και στους δορυφόρους της επιβλήθηκε ο υπαρκτός σοσιαλισμός για μια μεγάλη περίοδο, ενώ μετά την κατάρρευσή του και τον τερματισμό του ψυχρού πολέμου όλα οδεύουν προς την παγκοσμιοποίηση με πρωταγωνιστές και πάλι τους ίδιους πεφωτισμένους. Όσοι λαοί, μάλιστα, στέκονται εμπόδιο στον δρόμο τους, τους περιποιούνται δεόντως. Ιρανοί, Ιρακινοί, Λύβιοι, Αφγανοί, Σύριοι, Αιγύπτιοι και τόσοι άλλοι γεύτηκαν το «χάδι» τους, με αποτέλεσμα να γεμίσει η γη ανέστιους και κατατρεγμένους, που δεν ξέρουν πού να πάνε και πού να σταθούν.
Ξέχασαν, μάλλον, οι δυνατοί και πεφωτισμένοι του κόσμου τούτου, ότι, αν ο οικονομικός φιλελευθερισμός, εν αντιθέσει με τον υπαρκτό σοσιαλισμό, επεκράτησε και επέζησε σε χώρες της Ευρώπης, στις Η.Π.Α, και όπου αλλού, το χρωστά στα ψίχουλα, έστω, που μέχρι πρότινος μοίραζε στις μάζες των ανθρώπων, και στη δυνατότητα, που έδωσε στους απλούς ανθρώπους να μπορούν να ονειρεύονται διάκριση και προκοπή, έστω και επί ματαίω. Κέρδισαν, κατ’ αυτόν τον τρόπο, πολιτικό χρόνο. Με το που μπήκαν, όμως, και οι λαοί των χωρών αυτών στην πρέσα της λιτότητας και της ανεργίας και έγιναν πολεμικές επεμβάσεις και βομβαρδισμοί σε βάρος άλλων, έχει γεμίσει ο ντουνιάς από μετανάστες και τρομοκράτες παντός είδους.
Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες, πολλοί άνθρωποι και λαοί ολόκληροι ούτε νιώθουν ούτε είναι Σαρλί. Σ’ ό,τι με αφορά, παρότι αποδέχομαι και σέβομαι τις αρχές του διαφωτισμού και του οικονομικού φιλελευθερισμού, και αγωνίζομαι για την επικράτησή τους, προτιμώ να δηλώνω χριστιανός και μάλιστα Ορθόδοξος παρά Σαρλί, γιατί οι αρχές του διαφωτισμού εμπεριέχονται σ’ αυτές του χριστιανισμού. Σταχυολογώ, εκ του προχείρου, μερικές απ’ αυτές : Να αγαπάς τον Θεό αλλά και τον πλησίον σου κι ας είναι εχθρός σου, γιατί ο Θεός είναι αγάπη. Να είναι ειρηνικά τα έργα σου. Να είσαι αγαθοεργός, να ελεείς και να εκφράζεις έμπρακτα την αλληλεγγύη σου στον πάσχοντα συνάνθρωπό σου, μέχρις σημείου που όποιος έχει δύο χιτώνες να δίνει τον ένα στον μη έχοντα. Να μην θησαυρίζεις επί γης, γιατί είναι ευκολότερο να περάσει καραβόσχοινο από τρύπα βελόνας παρά πλούσιος στη βασιλεία του Θεού. Να μην είσαι ρατσιστής και μισαλλόδοξος, γιατί όλοι οι άνθρωποι είναι πλάσματα του ίδιου Θεού και πρέπει ν’ αντιμετωπίζονται ισότιμα, αφού για τον χριστιανισμό δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ ανδρών και γυναικών, πλουσίων και φτωχών, φιλελεύθερων και κρατιστών, λευκών, μαύρων ή κίτρινων, βαρβάρων, Σκυθών, αλλοθρήσκων, δούλων ή ελευθέρων. Να ερευνάς τις γραφές και να γίνεσαι οπαδός του χριστιανισμού, εφόσον το επιθυμείς κι όχι με το στανιό.
Ως εκ τούτου, επειδή η συντριπτική πλειοψηφία των ηγεσιών αλλά και των λαών της Ευρώπης, δηλώνουν χριστιανοί, αντί να πελαγοδρομούν με πυξίδα των επιλογών και ενεργειών τους το χρήμα, την εκμετάλλευση και το συμφέρον των ολίγων σε βάρος των πολλών, μήπως θα έπρεπε να μπολιάσουν τις αρχές του διαφωτισμού με τις χριστιανικές αρχές και αντιλήψεις, που στοχεύουν σε περισσότερη αγάπη, κοινωνική δικαιοσύνη, σεβασμό και αλληλεγγύη μεταξύ όλων των ανθρώπων, προκειμένου να ξαναγεννηθεί η ελπίδα και η προοπτική για έναν καλύτερο κόσμο, και μαζί της να πολλαπλασιασθούν οι Σαρλί σ’ όλη τη γη;
Μήπως, τέλος, η σάτιρα και η κριτική, απ’ όπου κι αν προέρχεται, πρέπει κι αυτή ν’ ακολουθεί τους κανόνες δεοντολογίας και του σεβασμού όλων των θρησκειών, για να μην υπάρχουν προκλήσεις, που οπλίζουν όπλα και χέρια, που πατούν σκανδάλες;
