Από τον Χοσέ Ιγνάθιο Τορεμπλάνκα
Είμαστε περικυκλωμένοι από σκαντζόχοιρους. Βρίσκονται παντού. Πρόκειται για μάστιγα. Ποιοι είναι; Πού μένουν; Σκαντζόχοιροι είναι εκείνοι που οχυρώνονται πίσω από μία απόλυτη αλήθεια, που έχουν μία απλή λύση για κάθε σύνθετο πρόβλημα, που έχουν την απάντηση πριν ακόμη διατυπωθεί η ερώτηση. Δεν αναζητούν ποτέ υπευθύνους, μόνο ενόχους. Δεν τους ενδιαφέρει να καταλάβουν τις αιτίες των πραγμάτων, γιατί τις γνωρίζουν εκ των προτέρων: Είναι ο καπιταλισμός, η παγκοσμιοποίηση, οι αγορές, η Ευρώπη, οι τεχνοκράτες, ο ιμπεριαλισμός, η Κίνα, τα κράτη, οι ελίτ, το ισλάμ. Και ούτω καθεξής.
Ο διάλογος με έναν σκαντζόχοιρο είναι αδύνατος. Αν του κάνεις μια ερώτηση, θεωρεί ότι τον ανακρίνεις. Αν του ζητήσεις να επιχειρηματολογήσει, μαζεύεται. Αν του παρουσιάσεις ένα στοιχείο, βγάζει αγκάθια. Ενώ όλοι οι υπόλοιποι ανακυκλώνουμε τις αμφιβολίες μας και τις ανασφάλειές μας, οι σκαντζόχοιροι περνούν τις μέρες τους κραυγάζοντας τις βεβαιότητές τους. Είναι σίγουροι για το πώς μπορεί να κυβερνηθεί μια ανοιχτή οικονομία σε έναν παγκοσμιοποιημένο πλανήτη, για το πώς μπορεί να οικοδομηθεί μια πιο δίκαιη διεθνής τάξη, για το πώς μπορεί να επιλυθεί η κρίση της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, για το πώς μπορεί να οικοδομηθεί η κοινωνική Ευρώπη, για το πώς πρέπει να λειτουργεί ένα εκπαιδευτικό σύστημα, για το πώς μπορεί να χρηματοδοτηθούν οι δημόσιες υπηρεσίες, για το πώς μπορεί να επιτευχθεί η κοινωνική αρμονία.
Για τους σκαντζόχοιρους δεν υπάρχουν διλήμματα, εντάσεις και επώδυνες εναλλακτικές λύσεις. Ας κτίσουμε ένα τείχος που να μας χωρίζει από το Μεξικό ή από την Ελλάδα. Ας απαγορεύσουμε την είσοδο στους μουσουλμάνους, ας πετάξουμε έξω αυτούς που βρίσκονται ήδη μαζί μας ή ας τους αναγκάσουμε να υιοθετήσουν τα δικά μας ήθη και έθιμα. Ας βγούμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή τα Ηνωμένα Έθνη και ας επιστρέψουμε στο εθνικό νόμισμα. Ας διακόψουμε τις εμπορικές μας σχέσεις με την Κίνα επειδή εκμεταλλεύεται τους εργάτες, ή με τις Ηνωμένες Πολιτείες για τον ίδιο λόγο, ή με τις αναπτυσσόμενες χώρες για κάποιον άλλο λόγο. Δεν σας αρέσει; Δεν ζηλεύετε τις βεβαιότητες του σκαντζόχοιρου;
Οι σκαντζόχοιροι βρίσκονται σε μια διαρκή εκλογική εκστρατεία. Στην Αυστρία, στην ΕΕ ή στη Βρετανία, τα πράγματα πηγαίνουν γι' αυτούς πολύ καλύτερα απ' ό,τι ονειρεύονταν. Λαμβάνουν μέρος φυσικά και στις ισπανικές εκλογές. Και στις δύο πλευρές του πολιτικού φάσματος. Πώς τους ξεχωρίζεις; Από τις κραυγές τους. Από τους φόβους τους. Από την απάντησή τους, που είναι πάντα η ίδια: Προφυλαχθείτε! Έχετε ακούσει ποτέ έναν σκαντζόχοιρο να λέει «σκεφθείτε»;
* Ο Χοσέ Ιγνάθιο Τορεμπλάνκα είναι καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Εθνικό Πανεπιστήμιο Εκπαίδευσης εξ Αποστάσεως (UNED) στην Μαδρίτη, όπου και διδάσκει «Το πολιτικό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Αρθρογραφεί δυο φορές την εβδομάδα για διεθνή θέματα, στην έντυπη έκδοση της El Pais και διατηρεί το blog Cafe Steiner (http://blogs.elpais.com/cafe-steiner/) στην εφημερίδα.
