Οι οθόνες των τηλεοράσεων βάφτηκαν και πάλι πράσινες τα βράδια. Πράσινο από το χρώμα που έχει το αψεγάδιαστο γρασίδι των γαλλικών γηπέδων. Το Euro 2016 ξεκίνησε και ο πλανήτης στήνεται και πάλι να το παρακολουθήσει. Με πάθος και σεβασμό. Το ποδόσφαιρο αποδεικνύει έτσι για μια ακόμη φορά την ηγετική του θέση στο παγκόσμιο γίγνεσθαι.
Τίποτε δεν είναι τυχαίο. Ψυχολόγοι, κοινωνιολόγοι και άλλοι ειδικοί σχολιαστές έχουν εξηγήσει γιατί ο αθλητικός ανταγωνισμός και ειδικά το ποδόσφαιρο συνεγείρουν τόσο πλατιές μάζες. Πρώτα – πρώτα το ποδόσφαιρο εκφράζει το αρχέγονο ένστικτο του ανθρώπου – κυνηγού. Στην προσπάθειά του να εξασφαλίσει τροφή και ζωτικό χώρο, ο πρωτόγονος άνθρωπος επιτίθετο σε κάθε δυνητικό εχθρό που εύρισκε μπροστά του με σκοπό την κυριαρχία. Αργότερα, όταν οργανώθηκε σε ομάδες, κοινωνίες, κράτη, έθνη, οι επιθέσεις αυτές, οι επιδρομές έγιναν πιο οργανωμένες. Έλαβαν τη μορφή του πολέμου. Η ιστορία της ανθρωπότητας άρχισε να γράφεται.
Σήμερα είμαστε βέβαια πολύ εκλεπτυσμένοι για να πολεμάμε με τόξα, βέλη και ακόντια. Οι πόλεμοι για την κυριαρχία διεξάγονται με οικονομικές πολιτικές και οικονομικά εργαλεία – οι σύγχρονοι Έλληνες το ξέρουμε καλά. Οπότε, το ποδόσφαιρο μπορείς να το θεωρήσεις ως το τελευταίο πεδίο πραγματικής μάχης, πραγματικού πολέμου που απέμεινε στον άνθρωπο για τη συμβολική επιβολή του πάνω στον Άλλο, τον απέναντι, με αναίμακτο τρόπο, αλλά πάντα με τη χρήση σωματικής δύναμης. Εκεί, πάνω στο χορτάρι του γηπέδου αποδεικνύεις ότι είσαι ο πιο δυνατός λαός, ομάδα, κοινωνία, ράτσα. Ότι είσαι ο πιο γρήγορος, ευέλικτος, ανθεκτικός αλλά και μυαλωμένος δεδομένου ότι το ποδόσφαιρο απαιτεί και μυαλό. Εν τέλει ότι είσαι ένας λαός, μια κοινωνική ή εθνική ομάδα που ξέρει να οργανώνεται, να πολεμά συντεταγμένα και να πετυχαίνει στόχους.
Με τα χρόνια βέβαια και το ποδόσφαιρο έχει αλλάξει και έχει ακολουθήσει τις κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις. Πάντα οι τακτικές του πολέμου εξελίσσονταν. Καθώς ο κόσμος μας γίνεται ολοένα και πιο μηχανιστικός, πιο «ρομποτικός», με τα συστήματα της πληροφορικής και τους δορυφόρους να ρυθμίζουν τα πάντα, είναι αναμενόμενο ότι και το ποδόσφαιρο θα πάψει να βασίζεται μόνο στη σωματική δύναμη και το μυαλό. Δεν μετράει πια μόνο η μαγκιά και η λεβεντιά που κυριαρχούσαν κάποτε στις αλάνες των φτωχών μεγαλουπόλεων του πλανήτη. Δεν αρκεί το μπρίο ενός Πελέ που καλλιεργήθηκε στις βραζιλιάνικες φαβέλες. Δεν φτάνει το δαιμονικό ταλέντο ενός Μαραντόνα που βγήκε από τις αργεντίνικες πάμπες μήτε το αέρινο πέρασμα του Κρόιφ που θύμιζε άνεμο καθώς χαϊδεύει τις τουλίπες. Όλα αυτά τα έχουν πια αντικαταστήσει η τεχνολογία, η οργάνωση, τα συστήματα, η πλήρης υποταγή στον στόχο. Οι ομάδες θυμίζουν όλο και πιο πολύ μηχανές. Γι’ αυτό και στο τέλος κερδίζει πάντα η... Γερμανική μηχανή, ικανή να φιλοδωρήσει ακόμη και με επτά γκολ τους Βραζιλιάνους που νόμιζαν ότι θα τους σώζει πάντα το ταλέντο τους.
Θα μπορούσαμε να μιλάμε με τις ώρες για ποδόσφαιρο και εν πολλοίς το κάνουμε. Και κακώς –όπως έχει ειπωθεί- η Ιστορία σνομπάρει το συγκεκριμένο άθλημα. Δεν είναι δυνατόν να μην καταγράφεται η ιστορία του πιο μαζικού ανθρώπινου φαινομένου από τον 20ό αιώνα και μετά.
Στη Λάρισα και την υπόλοιπη Ελλάδα η παρακολούθηση του φετινού ”Euro” συνοδεύεται από ανάμεικτα συναισθήματα. Η απόλαυση από το θέαμα εμπεριέχει και μια υφέρπουσα πικρή αίσθηση, από το γεγονός ότι η δική μας Εθνική δεν συμμετέχει. Η πρωταθλήτρια και κορυφαία ομάδα του 2004 έχει περιπέσει στην ανυποληψία και την ανυπαρξία. Όπως και όλη η χώρα λίγο – πολύ. Μέσα σε 12 μόλις χρόνια. Και όταν η κρατική τηλεόραση παίζει επετειακά αφιερώματα για κείνο το ποδοσφαιρικό θαύμα της εθνικής μας, είναι πολλοί αυτοί που αλλάζουμε κανάλι. Γιατί πονάμε. Η ΕΡΤ θυμίζει τον αρχαίο Αθηναίο εκείνο ποιητή, τον Φρύνιχο, που τιμωρήθηκε με βαρύ πρόστιμο επειδή με το έργο του «Μιλήτου Άλωσις» θύμισε στους συμπατριώτες του «οικεία κακά».
Το να αποκλειστεί βέβαια μια Εθνική Ομάδα από μια διεθνή διοργάνωση, δεν είναι από μόνο του τραγικό. Όταν ήμασταν πιτσιρίκια, θεωρούσαμε περίπου δεδομένο ότι η Εθνική μας θα τρώει διαρκώς πεντάρες και εξάρες και πως οι διεθνείς διοργανώσεις δεν αφορούσαν εμάς. Το οπαδιλίκι μας το καλύπταμε δηλώνοντας άλλοι οπαδοί της Ιταλίας, άλλοι της Αγγλίας, οι περισσότεροι της Βραζιλίας και της Αργεντινής. Τραγικός είναι ο τρόπος που αποκλείστηκε. Δεν αναφέρομαι στην ταπεινωτική ήττα από τους ψαράδες των Νήσων Φερόες. Πραγματική ήττα δεν είναι να χάσεις έναν αγώνα. Αλλά να χάνει το ποδόσφαιρό σου και την ελάχιστη αξιοπιστία που του είχε απομείνει.
Θα κάνουμε πολλά χρόνια, φοβούμαι, να ξαναδούμε την Εθνική μας ομάδα ποδοσφαίρου σε διεθνή σαλόνια. Όπως και η ίδια η χώρα, το ποδόσφαιρο μας νοσεί βαρύτατα. Αν διεθνώς έχουν καταλάβει ότι το ποδόσφαιρο τρέφεται από τον υγιή ανταγωνισμό που γεμίζει τα γήπεδα και τα ταμεία, εδώ το κουμάντο κάνει ένας υπόκοσμος που δεν έχει καν εκσυγχρονίσει τις μεθόδους του. Οι «νταβατζήδες» των μεγάλων συλλόγων μοναδικό μέλημα έχουν πώς διά μέσου του ποδοσφαίρου να προσποριστούν τεράστια οικονομικά οφέλη και εξουσία. Πώς να ελέγξουν το «Στοίχημα»,με δικούς τους στρατούς, με δικούς τους διαιτητές, με δικούς τους νόμους και κανόνες. Ο ανελέητος πόλεμος του μεγάλου αφεντικού Μαρινάκη με τους Μελισσανίδη και Σαββίδη, στο γήπεδο της ΕΠΟ δεν έχει βέβαια στόχο εξυγιαντικό. Είναι η επίθεση των νέων χαλίφηδων που επιζητούν να εκτοπίσουν τον παλιό.Και στη μέση, ένας υπουργός (Κοντονής) που μοιάζει με καλαμιά στον κάμπο που επιχειρεί να σταθεί όρθια απέναντι σε τυφώνες. Ματαιοπονία.
* * *
Το ποδόσφαιρο είναι θέαμα μαγικό. Μας συνεπαίρνει, μας παθιάζει... Ας το απολαύσουμε χειροκροτώντας αυτούς που παίζουν πραγματικά μπάλα στο γήπεδο. Κι ας είναι Άγγλοι, Γάλλοι, Πορτογάλοι, Ρουμάνοι, Αλβανοί, Κροάτες ...
Τον υπόκοσμο του ελληνικού ποδοσφαίρου, μόνο να τον αγνοήσει αξίζει κανείς... Μήπως και μέσα από την απόλυτη απαξίωση καταλάβουν πόσο ανίσχυρη είναι η υποτιθέμενη εξουσία τους...
ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΛΕΣΗΣ
alexiskalessis@yahoo.gr
