Του Ηλία Κανέλλη
Η περασμένη εβδομάδα επιφύλασσε ένα τρομακτικό γεγονός στην καρδιά της Ευρώπης, στο Παρίσι, που υπό κανονικές συνθήκες θα μπορούσε να μας βγάλει από την προεκλογική ραστώνη: δύο φανατικοί μουσουλμάνοι, Γάλλοι υπήκοοι, οπαδοί της τζιχάντ, εφόρμησαν εναντίον ενός γαλλικού σατιρικού περιοδικού και, στο όνομα του Μωάμεθ, δολοφόνησαν δώδεκα ανθρώπους - ανάμεσά τους, τον διευθυντή και άλλους τρεις γνωστούς σκιτσογράφους, δυο αστυνομικούς εκ των οποίων ο ένας ήταν μουσουλμάνος το θρήσκευμα, κάποιους ακόμα εργαζόμενους και έναν επισκέπτη. Έπειτα, δραπέτευσαν και για ακόμα μια μέρα έσπειραν τον τρόμο στη γαλλική πρωτεύουσα, οχυρωμένοι, πάνοπλοι, κρατώντας έναν όμηρο και απειλώντας τον, σε ένα τυπογραφείο, ώσπου να σκοτωθούν από πυρά Γάλλων αστυνομικών που τους είχαν περικυκλώσει. Την ίδια στιγμή, ένας άλλος φανατικός μουσουλμάνος, με ανάλογα πιστεύω, εφόρμησε εναντίον ενός εβραϊκού παντοπωλείου, έπιασε τέσσερις ομήρους οι οποίοι σκοτώθηκαν, για να εξοντωθεί κι αυτός στο τέλος. Μαζί του ήταν και η εκπαιδευμένη στα όπλα φίλη του. Τα θύματα ίσως να ήταν περισσότερα, αν ένας εργαζόμενος στο παντοπωλείο, μαύρος και επίσης μουσουλμάνος στο θρήσκευμα, δεν έκρυβε επί ώρες μερικούς πελάτες στο ψυγείο του καταστήματος.
Τα παραπάνω συμβάντα ήταν συνταρακτικά. Πολλοί μίλησαν για την 11η Σεπτεμβρίου της Ευρώπης. Δεν έχουν άδικο. Και μολονότι τα θύματα, αριθμητικά, είναι λιγότερα, τα γεγονότα του Παρισιού είναι πιο τρομακτικά από την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους. Επειδή, εδώ, ο θρησκευτικός φανατισμός υπηρετείται από Γάλλους πολίτες, που ζουν στις πόλεις. Από πρόσωπα που είναι Γάλλοι πολίτες, που έχουν πάει σε γαλλικά σχολεία και σε γαλλικά πανεπιστήμια και, γενικώς, έχουν επωφεληθεί από το λαϊκό κράτος και τους δημοκρατικούς κανόνες του, με τους οποίους ανατράφηκαν.
Από πρόσωπα που, στην πορεία, έμαθαν να μισούν τη δημοκρατία και ορκίστηκαν στην κατάλυσή της. Τα πρόσωπα αυτά ζουν μέσα στην κοινωνία, σπουδάζουν και δουλεύουν όπως όλοι και ο ριζοσπαστισμός τους έχει ψήγματα της γαλλικής κουλτούρας διαμαρτυρίας, μπολιασμένος με τον λόγο του φανατικού Ισλάμ. Μιας ρητορικής του αποκλεισμού και του μίσους.
Τα πρόσωπα αυτά τα περιγράφει, πολλά χρόνια, ο στοχαστής Πιερ-Αντρέ Ταγκιέφ. «Οι νεαροί Γάλλοι τζιχαντιστές είναι, πάνω από όλα, θύματα του "αντι-μουσουλμανικού ρατσισμού"», έγραφε πρόσφατα στη γαλλική έκδοση της Huffington Post. «Η στράτευση στην τζιχάντ έχει πρωταρχική αιτία τις ένοχες και ανεύθυνες δραστηριότητες των α λα γαλλικά ισλαμόφοβων, των οποίων τα ονόματα απαριθμούνται ως στίγματα από ορισμένους επαγγελματίες της δημόσιας καταγγελίας. Αυτή η "εξήγηση" μέσω της ισλαμοφοβίας παίζει τον ρόλο μιας εν μέρει τουλάχιστον δικαιολόγησης των τζιχαντιστικών στρατεύσεων».
Προφανώς, δεν είναι όλοι οι μουσουλμάνοι εχθροί της ανοιχτής κοινωνίας, της δημοκρατίας και των ελευθεριών - του δυτικού κόσμου (όπως δεν ήταν -δεν είναι- όλη η Αριστερά υπεύθυνη για τη δολοφονική πρακτική της αριστερής τρομοκρατίας). Επίσης προφανώς, όμως, μια νέα άγρια, δολοφονική τρομοκρατία, συνέχεια και προέκταση του Ισλαμικού Κράτους, της Αλ Κάιντα, της Μπόκο Χαράμ, με πρόσβαση στον δυτικό κόσμο, είναι εδώ και είναι απειλητική για τις πανανθρώπινες αξίες της δημοκρατίας: την ανθρώπινη ζωή, την ελευθερία, το λαϊκό κράτος δικαίου, την ανοιχτή κοινωνία.
***
Οι δυο ισλαμιστές δολοφόνοι που εισέβαλαν στο Charlie Hebdo δεν ήταν απλά εκτελεστικά όργανα μιας άγριας θρησκείας. Ήξεραν πολύ καλά την επιθετική κουλτούρα της σάτιρας περιοδικών όπως το Charlie Hebdo. Ήξεραν, δηλαδή, ότι εκτός από τον Μωάμεθ και τον Προφήτη του, για τους οποίους δημοσίευαν συστηματικά κριτικά, έως και χλευαστικά σκίτσα, είχαν κατά καιρούς σαρκάσει και τον χριστιανισμό και τον εβραϊσμό. Ήξεραν ότι το στυλ τους ήταν απέναντι στην πολιτική ορθότητα - πολλές φεμινίστριες, π.χ., θεωρούσαν γελοιογράφους όπως ο Βολινσκί ή ο Καμπού (νεκροί κι οι δύο) σεξιστές και απαράδεκτους.
Αλλά αυτή η κουλτούρα, της ακραίας πρόκλησης διά του λόγου, είναι μέρος της δυτικής δημοκρατίας. Σε κάποιες κοινωνίες, όπως η γαλλική, είναι ανεκτή, είναι τμήμα της νεότερης ιστορίας τους - εν προκειμένω της κουλτούρας της χειραφέτησης και της ελευθεριότητας που άνθησε γύρω από τα γεγονότα του γαλλικού Μάη του 1968. Στη δική μας, την ελληνική κοινωνία, κάποια ανάλογα σκίτσα θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τη δικαιοσύνη - ένας τέτοιος σατιρικός ήταν ο «πατέρας Παστίτσιος» που καταδικάστηκε για το αδίκημα της βλασφημίας. Ούτως ή άλλως, η ελευθερία έχει κανόνες. Θεσπισμένους κανόνες.
Οι τρομοκράτες στο όνομα του Ισλάμ (όπως και στο όνομα οποιουδήποτε άλλου υποτίθεται υψηλού σκοπού, του έθνους ή της επανάστασης), που δολοφονούν, είτε τυφλά, είτε στοχευμένα, φτιάχνουν δικούς τους κανόνες - τους οποίους ορίζουν η έχθρα και το μίσος. Και στο όνομα ενός υπεράνω, ατομικού τους δικαίου, προσπαθούν να καταστρέψουν τον μόνο πανανθρώπινο πολιτισμό, που τους χωράει όλους (αρκεί, προφανώς, να πιστεύουν και να τηρούν τους κοινούς κανόνες): τον πολιτισμό της δυτικής δημοκρατίας.
***
Αυτόν τον πολιτισμό, το πνεύμα της ανοχής, τη δημοκρατία, τις ανοιχτές κοινωνίες, διαδήλωσαν χθες ότι σκοπεύουν να προασπίσουν εκατομμύρια πολίτες στο Παρίσι και σε διάφορα άλλα σημεία της Γαλλίας, της Ευρώπης και του κόσμου.
Ένας τρόπος για να το κάνουν αυτό είναι η διεύρυνση της δημοκρατικής κουλτούρας, η εγρήγορση, η ευρωπαϊκή ενότητα. Ένας άλλος, προφανώς, είναι το τιμωρό χέρι των μηχανισμών ασφάλειας και του νόμου. Η δημοκρατία έχει τους τρόπους και τα μέσα να νικήσει τον τυφλό δολοφονικό φανατισμό της θεοκρατίας.
