Για την οικονομία της συζήτησης, αλλά και για καλύτερη συνεννόηση, ας δεχθούμε ότι το Δημόσιο Χρέος είναι σαν έναν Εφιάλτη. Εμφανίζεται απρόσμενα, μας πιάνει στον ύπνο, μας τρομάζει. Προσπαθούμε να μη τον σκεφτόμαστε, να αποφύγουμε τη θύμησή του, να τον ξεχάσουμε, αν είναι δυνατόν. Οι τυχεροί από εμάς τρέχουν στα μέντιουμ-πολιτικάντες και οι τυχερές στις καφετζούδες-πολιτικάντισες...Οι υπόλοιποι καταφεύγουμε σε λύσεις πολιτικές, άλλος τρόπος δεν υπάρχει.
Ένας διάλογος
-«Πάμε!» λέει ο ενήλικας στο μικρό παιδί.
-«Πού;» ρωτάει εκείνο χοροπηδώντας από χαρά, σφίγγει το χέρι και ακολουθεί ελπίζοντας σε κάτι.
Ο ίδιος διάλογος:
-«Πάμε!» φωνάζει το μικρό παιδί συνεσταλμένα, ίσως φοβισμένο, αρπάζει το χέρι του ενήλικα και τον τραβάει.
-«Πού;» ρωτάει εκείνος αμήχανα.
Εδώ, σ’ αυτό το σημείο, διαλέγουμε τον ρόλο μας, ο καθείς όπως του πάει. Διαλέγω τον ρόλο του μικρού παιδιού. Με την αγαθή αμφιθυμία του, ανάμεσα στον φόβο και την ελπίδα, που μπορεί να βοηθήσει στην κατανόηση του Εφιάλτη.
Διερωτήσεις
Διατυπώνονται, μετά από αυτά, κάποιες διερωτήσεις. Όχι ερωτήσεις σε συγκεκριμένο πρόσωπο, αλλά αναζητήσεις με δημόσιο λόγο.
Πρώτη: Το Δημόσιο Χρέος (ΔΧ) είναι καμπόσες εκατοντάδες δισ., σε απόλυτα νούμερα. Αν στο χρέος της κεντρικής διοίκησης προστεθεί και εκείνο των Δημόσιων Οργανισμών το ποσό γίνεται ιλιγγιώδες. Μετρώντας το (ΔΧ) ως ποσοστό του ΑΕΠ και όσο αυτό μειώνεται (ως παρονομαστής) ο δείκτης αυγατίζει συνέχεια. Ας μη μπλέξουμε με δυσνόητα και περίτεχνα κουραστικά αριθμητικά στοιχεία. Και, ας αναρωτηθούμε: Πόσοι γνωρίζουμε, σήμερα, τη λογιστική εξέλιξη του φαινομένου, μέχρι εδώ; Και πόσοι ασχοληθήκαμε, με την πολιτική διερμηνεία του; Δηλώνω, για αποφυγή παρεξηγήσεων, ότι πάρα πολλές φορές ένιωσα βασικά αναλφάβητος όταν προσπάθησα να καταλάβω τα περίτεχνα σχετικά χρηματοοικονομικά στοιχεία. Πάμε στη δεύτερη;
Δεύτερη: Πόσοι από αυτούς που διαχειρίστηκαν το (ΔΧ), από υπεύθυνη πολιτική θέση, ως αρμόδιοι, πέρασαν την πόρτα του ΟΔΔΗΧ (Οργανισμού Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους) για να μάθουν τη λογιστική, τη γραφειοκρατική διαχείρισή του; Πιθανολογώ ότι είναι λίγοι. Όπως είναι λίγοι και αυτοί που, έχοντας τις ειδικές γνώσεις, μπορούν να μιλήσουν έγκυρα για τον τεχνικό χειρισμό του προβλήματος. Ακόμα κι αν έχουν υψηλές και προβεβλημένες κομματικές θέσεις. Κι όμως, όπως το συνηθίζουμε, γέμισε ο τόπος, Τύπος και Μέσα, με «ειδικούς αναλυτές» του (ΔΧ). Τόσους πολλούς ώστε το μικρό παιδί, με αγαθότητα πάντα, μπορεί να αναρωτηθεί: «Μα, τόσον καιρό αυτοί τι έκαναν; Πού ήταν και δεν πήραν χαμπάρι τι γίνεται;».
Τρίτη: Συνέχεια της προηγούμενης. Μετά το «κούρεμα» του χρέους οι τόκοι περιορίστηκαν. Οι τόκοι που πληρώνει το δημόσιο ταμείο είναι λιγότεροι από τους τόκους που αναλογούν στο (ΔΧ). Για κάθε χρόνο, από το 2013 μέχρι το 2017, υπολογίζονται σε 6 δισ. ευρώ. Αυτό διαβάζω σε έγκυρο έντυπο. Όχι, είναι 10 δισ. υποστηρίζουν άλλοι. Εγκυρότητα διεκδικούν και αυτοί. Κι εγώ, ο αγαθός, αναρωτιέμαι: «Θέλω να σας πιστέψω, γιατί δεν μ’ αφήνετε;...».
Τέταρτη: Με τον όρο «βιώσιμη λύση» έχουμε εξοικειωθεί. Χρόνια τώρα, δεκαετίες, αναζητείται «βιώσιμη λύση του Κυπριακού προβλήματος»...Κάποιοι, πιο ανοιχτομάτηδες, δεν κηρύσσουν απλώς «Ανάπτυξη-Ανάπτυξη-Ανάπτυξη» αλλά επιζητούν «βιώσιμη ανάπτυξη»...Ο μεγάλος ψυχοθεραπευτής Ίρβιν Γιαλόμ, ο τόσο αγαπητός στην Ελλάδα, ερευνά-μάταια μάλλον...-τους όρους του «βιώσιμου έρωτα»...Και πρέπει, επειγόντως, να απαντήσουμε στο ερώτημα, αν το (ΔΧ) είναι βιώσιμο. Αλλά και η απάντηση οφείλει να είναι...βιώσιμη!
Αν δεν είναι βιώσιμο, αν δηλαδή είναι...ετοιμοθάνατο, ας το ‘αποτελειώσουμε’ μια ώρα αρχύτερα, να ‘ελευθερωθούμε’ απ’ αυτό, ας το διαγράψουμε μια κι έξω, όλο!...Αν, πάλι, είμαστε υποχρεωμένοι να παρατείνουμε τον βίο του, ας αποφασίσουμε πόσο τμήμα του θα...ζήσει. Το 50%, όπως προτείνουν κάποιοι, το 25% όπως θέλουν άλλοι, ή θα ‘αποτελειώσουμε’ ένα «μεγάλο μέρος του»; Ό,τι τραβάει η καρδιά μας μπορούμε να ζητήσουμε, φτάνει να συμφωνήσουν και οι 18 χώρες-δανειστές μας...
Υπενθυμίζεται μόνο ότι το 1997, εκατό χρόνια μετά το 1897, ξοφλήσαμε ένα ‘βιώσιμο χρέος’ από τα έσοδα του «Ελληνικού Μονοπωλίου» (Σπίρτα, Αλκοόλ, Τραπουλόχαρτα κλπ). Και ότι, πριν λίγες μέρες, το Αγγλικό Δημόσιο ξόφλησε τους τελευταίους ομολογιούχους, ενός ‘βιώσιμου χρέους’, από δάνεια που είχε κάνει για τις ανάγκες του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου!...
Πέμπτη: Η τελευταία διερώτηση έχει σχέση με αυτό που άρχισε να διαφαίνεται. Όποια κυβέρνηση, μετά τις εκλογές, μα όποια κυβέρνηση αναλάβει τις διαπραγματεύσεις για το (ΔΧ) θα «παίξει» το «παιχνίδι» που λένε οι Αγγλοσάξονες «extend and pretend». Δηλαδή, «άπλωσέ το, τάνυσέ το μ’ άλλα λόγια, και προσποιήσου». Έτσι, ώστε, συμφωνημένα, να είναι όλοι ικανοποιημένοι. Η αντιπολίτευση, όποια κι αν είναι αυτή, θα ανακαλύψει πάλι...προδότες; Δεν θα απαλλαγούμε από τον Εφιάλτη;
Πάμε! Πού;
xatzis@hotmail.com
