* Από τον Δημήτρη Νούλα
Σύμφωνα με την παράδοση, ο Μέγας Αλέξανδρος έλυσε (ή έκοψε με το σπαθί του) τον περίπλοκο γόρδιο δεσμό, από φλοιό κρανιάς, που έδενε το ζυγό του άρματος του Γόρδιου, πατέρα του Μίδα, προκειμένου να κατακτήσει την Ασία.
Κάποια από τα χαρίσματα του Αλεξάνδρου, μεταξύ άλλων και πέρα από την απαράμιλλη στρατιωτική ευφυΐα του στο πεδίο της μάχης, ήταν η οργανωτική του ικανότητα, η θαυμαστή χρήση των οιωνών ώστε να εμψυχώνει το στράτευμα, η θαρραλέα συμμετοχή του στην πρώτη γραμμή των συγκρούσεων και, κυρίως, ήταν η δύναμή του να υπομένει τις στερήσεις και να αρνείται ακόμη και να πιεί νερό όταν οι στρατιώτες του διψούσαν.
Ένας άλλος σημαντικός Έλληνας ηγέτης, ο άνθρωπος που διπλασίασε την Ελλάδα, ήταν ο οραματιστής και ταυτόχρονα πραγματιστής πολιτικός, ο Ελευθέριος Βενιζέλος του οποίου στις 18 Μαρτίου τιμούμε την 80ή επέτειο από τον θάνατό του. Σε πρόσφατη εκδήλωση παρουσίασης ενός βιβλίου για τη ζωή του Κρητικού πολιτικού στη Λάρισα ο συγγραφέας αναφέρθηκε στη μοναδική ικανότητα Ελ. Βενιζέλου να αντιλαμβάνεται και στην κυριολεξία να αρπάζει τις ευκαιρίες που θα ωφελούσαν την πατρίδα. Είχε την οξύνοια να κάνει ορθή διάγνωση των συσχετισμών δύναμης και τη στρατηγική σκέψη να βλέπει τον τελικό νικητή των συγκρούσεων της εποχής του ενώ ανεδείχθη και σε άριστο διαπραγματευτή.
Τόσο ο Αλέξανδρος όσο και ο Βενιζέλος διέθεταν πολιτικά χαρίσματα, μάθαιναν γρήγορα, αντιλαμβάνονταν γρηγορότερα και είχαν τη σπάνια ικανότητα να μετουσιώνουν τη θεωρία σε πράξη. Είχαν, βεβαίως, και ελαττώματα.
Είναι πολύ λογικό, λοιπόν, σε δύσκολες περιόδους, όπως αυτή που τώρα διανύουμε, ενστικτωδώς σχεδόν, ο νους των πολιτών να αναζητάει ηγεσίες ωσάν κι αυτές που στο παρελθόν είχαν την ικανότητα να μετατρέπουν το μειονέκτημα σε πλεονέκτημα και τη δυνατότητα να λύνουν ή να κόβουν «γόρδιους δεσμούς». Σε μια τέτοια φάση χρειαζόμασταν κι ακόμη, δυστυχώς, χρειαζόμαστε ηγεσία με τη διαπραγματευτική δεινότητα του Ελ. Βενιζέλου, με την εργατικότητα, τη μεθοδικότητα και την αποτελεσματικότητα του Κ. Σημίτη, με την αποφασιστικότητα του Α. Παπανδρέου, με τη δύναμη να «στεγνώνει την ψυχή του» αλλά και με το κύρος στην Ευρώπη του ιδρυτή της Ν.Δ. Κωνσταντίνου Καραμανλή.
Αντί όμως για τέτοιες ηγεσίες και με τέτοια προσόντα «μας έτυχαν αρχιερείς» διαφορετικοί. Έτσι η περίοδος 2004-09 υπονόμευσε τα οικονομικά της χώρας και οι πειραματισμοί της στα εθνικά θέματα (εγκατάλειψη του “Ελσίνκι”, παίγνια με τους ενεργειακούς αγωγούς, απόρριψη σχεδίου Ανάν) μας έβαλαν στο στόχαστρο συμμάχων (κυρίως) και αντιπάλων. Η δε περίοδος 2009-16 μας οδήγησε σε τρία διαδοχικά «μνημόνια» το ένα σκληρότερο από το άλλο ιδιαίτερα για τα πιο λαϊκά στρώματα.
Ο σημερινός «γόρδιος δεσμός» (διαπραγμάτευση με τους «θεσμούς» για το ασφαλιστικό και το φορολογικό, η αξιολόγηση και η έναρξη διαπραγμάτευσης για το χρέος σε συνδυασμό με το προσφυγικό-μεταναστευτικό) που έχει να επιλύσει η σημερινή κυβέρνηση δεν απαιτεί, βέβαια, το σπαθί του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Εκείνο που χρειάζεται, πλέον, είναι ένα ελάχιστο εθνικής συνεννόησης ώστε έγκαιρα να κλείσουν όλα τα παραπάνω διότι ο παράγων χρόνος είναι κρίσιμο μέγεθος κυρίως για την επανεκκίνηση της οικονομίας.
Οι σημερινοί κυβερνώντες είναι αλήθεια ότι κατατρύχονται από το «σύνδρομο της αριστερής παρένθεσης» και διακατέχονται από την εμμονή ότι όλοι συνωμοτούν να τους γκρεμίσουν από τις καρέκλες της εξουσίας. Οι αγωνίες τους αυτές οδηγούν κάποιες φορές τις σκέψεις τους σε λαβυρίνθους που εγκυμονούν κινδύνους για την αυτονομία των θεσμών και σε ατοπήματα όταν προαναγγέλλουν την παρέμβαση εισαγγελέων σε υποθέσεις που διερευνώνται για διαφθορά. Είναι αληθές επίσης ότι και αρκετοί από τους πρώην κατόχους της εξουσίας είχαν επενδύσει στο σενάριο της αριστερής παρένθεσης με την ελπίδα είτε της παραγραφής είτε της μη διερεύνησης σκανδάλων. Διαψεύστηκαν.
Ο Αλέξης Τσίπρας έχει αναμφίβολα πολιτικό τάλαντο αλλά δεν είναι ούτε Μέγας Αλέξανδρος ούτε Ελευθέριος Βενιζέλος. Άλλωστε απέτυχε τόσο στην «εκστρατεία» απομόνωσης της Γερμανίας στα πρώιμα στάδια της διακυβέρνησής του όσο και στις διαπραγματεύσεις-όπως δήλωσε-που οδήγησαν στο τρίτο «μνημόνιο». Οι απανωτές εκλογικές του νίκες από τις ευρωεκλογές μέχρι σήμερα επιβεβαιώνουν, ασφαλώς, το τάλαντό του στο εσωτερικό πολιτικό παίγνιο που τον βοηθάει να πραγματοποιεί κινήσεις «μετάλλαξης» του ΣΥΡΙΖΑ από Αριστερό σε Κεντροαριστερό κόμμα με στόχο να αποτελέσει τον-επί μακρόν-έναν από τους δύο πόλους εξουσίας. Συμβάλλει ως εκ τούτου στο γκρέμισμα κάθε αριστερής ψευδαίσθησης κα στη δεξιοτεχνική μετατροπή του ΣΥΡΙΖΑ σε «συστημική» δύναμη στα κοινωνικά και πολιτικά όρια του Ανδρεοπαπανδρεϊκού ΠΑΣΟΚ και πιο πέρα.
Στο πλαίσιο αυτό άλλωστε εντάσσεται και η υπερψήφιση του Προκόπη Παυλόπουλου στο ύπατο αξίωμα με αντάλλαγμα την προσπάθεια «απο-ενοχοποίησης» της περιόδου 2004-09. Εξ ου και δεν συμπεριλαμβάνεται στην πρότασή τους για εξεταστική επιτροπή η περίοδος αυτή. Κι όπως ξαναγράψαμε: «η από καιρό δρομολογηθείσα "συνάντηση" των δύο λαϊκιστικών ρευμάτων της ελληνικής πολιτικής σκηνής, δηλαδή του ΣΥΡΙΖΑ και της (νέο)καραμανλικής λαϊκής δεξιάς, της οποίας παρακλάδι αποτελούν οι ΑΝΕΛ, ήταν που οδήγησε στην υπερψήφιση του νέου Πρόεδρου της Δημοκρατίας». Αρνητική, όμως, εξέλιξη για τους σχεδιασμούς τους αποτέλεσε η εκλογή Μητσοτάκη στην αρχηγία της Νέας Δημοκρατίας.
Το πλαίσιο αυτό, λοιπόν, σε συνδυασμό με τις προσκλήσεις των Ευρωπαίων σοσιαλδημοκρατών για συμμετοχή στα συνέδριά τους είναι που, ευλόγως, ενθαρρύνει τις φιλοδοξίες του Α. Τσίπρα και του δημιουργεί την πεποίθηση ότι μπορεί να καταστεί κυρίαρχος του πολιτικού παιχνιδιού και στα επόμενα χρόνια. Στην κατεύθυνση αυτή πιθανόν θεωρεί καλό «οιωνό» για τους σχεδιασμούς του το γεγονός ότι η ελληνική δικαιοσύνη δρομολογεί τη διερεύνηση υποθέσεων-σκανδάλων και έτσι ίσως πραγματοποιηθούν οι ευχές του, όπως τις διετύπωσε σε χειρόγραφο πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του προς τους άλλους πολιτικούς αρχηγούς: «το 2016 να είναι ειρηνικό κ.λπ. αλλά και έτος της Δικαιοσύνης». Και ο νοών νοείτω.
* Ο Δημήτρης Νούλας είναι χημικός
