Γράφει ο Δημήτρης Βάλλας
Το όνομα του στα ισπανικά είναι Don Theodoros Griegos και δεν χρειάζεται να ξέρει κανείς καλά αυτή τη γλώσσα για να το μεταφράσει.
Πρόκειται για τον Θεόδωρο τον Έλληνα που η ιστορία του ξεκινά από το 1528 , είναι σχεδόν άγνωστος στον τόπο μας, όμως σχεδόν όλοι τον γνωρίζουν στη Φλώριδα καθώς είναι ο πρώτος Έλληνας που με τους Ισπανούς «conquistadores» έφθασε στην Αμερικανική Ήπειρο!
Για την Έλληνες μετανάστες στις ΗΠΑ είναι κάτι σαν σύμβολο και το ορειχάλκινο άγαλμα του που βρίσκεται στην περιοχή Clear Water Beach της Φλώριδας θυμίζει σε όλους ότι η ιστορία των Ελλήνων της Αμερικής ξεκίνησε από εκεί !
Τον Δόν Θεόδωρο λοιπόν και την άγνωστη ιστορία του θα ιχνηλατήσουμε σήμερα μέσα από μια περιπέτεια εποχής με Ινδιάνους, ξύλινα πλοία και τυχοδιώκτες εξερευνητές…
Στις 17 Ιουνίου 1527 απέπλευσε από το λιμάνι του Σανλούκαρ δε Μπαρραμέδα της Ισπανίας στόλος με πέντε πλοία και κυβερνήτη τον Αδελάνταδο Δον Πάνφιλο δε Ναρβάεθ με προορισμό την εξερεύνηση της Αμερικής.
Τον Σεπτέμβριο η αποστολή έφτασε στον Άγιο Δομίνικο, αγόρασε ακόμα ένα πλοίο και προμήθειες ενώ συμπληρώθηκε και το πλήρωμα σε άντρες, αφού κάποιοι ήταν άρρωστοι η είχαν πεθάνει στο ταξίδι. Η αποστολή μετά κατέπλευσε στο Σαντιάγο της Κούβας και χωρίστηκε στα δύο. Στο ένα μέρος ήταν και ο Θεόδωρος ο οποίος με δυο καράβια κατευθύνθηκε προς το Τρινιντάντ για να πάρει προμήθειες. Όμως τα δύο πλοία έπεσαν σε τυφώνα με αποτέλεσμα να βυθιστούν παρασύροντας στο βυθό 60 άντρες. Ο Θεόδωρος επέζησε μαζί με 30 ναυτικούς που είχαν βγει στη στεριά προκειμένου να μεταφέρουν τα εφόδια στα πλοία.
Στις 14 Απριλίου 1528 η αποστολή κατέπλευσε τελικά στην Φλόριντα και αμέσως άρχισαν να κατασκευάζουν καταλύματα για να εγκατασταθούν. Από τις πρώτες μέρες υπήρχε επαφή με ντόπιες ινδιάνικες φυλές, οι οποίες έφερναν μαζί τους κομμάτια χρυσού και έλεγαν ότι υπήρχε πολύς χρυσός στα βουνά στην περιοχή των Απαλάτσι.
Οι Ισπανοί ξεκίνησαν για να ανακαλύψουν τον χρυσό, αλλά στην διαδρομή σκότωναν τους ινδιάνους άνδρες και αιχμαλώτισαν τις γυναίκες και τα παιδιά τους με σκοπό να τους πουν που ήταν ο χρυσός, ξεσηκώνοντας τους έτσι εναντίον τους. Κάποια στιγμή η ομάδα βρέθηκε αποκλεισμένη σε άγνωστα εδάφη μακριά από την βάση της και χωρίς προμήθειες. Τότε ο Θεόδωρος κατασκεύασε πέντε βάρκες με σκοπό να φύγουν μέσω των παραποτάμων του Μισισιπή χρησιμοποιώντας ξύλο και δέρμα και αλείφοντας τες με ρετσίνι.
«Μόνο ο Θεός ξέρει πώς γλιτώσαμε αφού για ημέρες δεν φυσούσε καθόλου αέρας και τα πλοία είχαν ακινητοποιηθεί στο πιο επικίνδυνο σημείο, εκεί που τα ναυάγια ήταν περισσότερα από τα ψάρια. Επί 15 ημέρες ακούγαμε τους υφάλους να γδέρνουν τις καρίνες των πλοίων μας και όλοι μαζί προσευχόμασταν για τη ζωή μας», γράφει στο ημερολόγιό που περισώθηκε ο Βάκα που ήταν και ο ταμίας της αποστολής και που μνημονεύει τον Δον Θεόδωρο.
Στις 28 Οκτωβρίου του 1528 η εναπομείνασα αποστολή έφτασε σε έναν όρμο, κοντά στη σημερινή πόλη Πενσακόλλα της Φλώριδας. Εκεί Ινδιάνοι προσφέρθηκαν να τους προμηθεύσουν με νερό και ο Θεόδωρος επέμενε να τους ακολουθήσει, ώστε να βεβαιωθεί ότι οι Ινδιάνοι δεν θα τους ξεγελούσαν και απλά θα τους άρπαζαν τα δοχεία τους. Παρ' όλες τις εκκλήσεις του Ναρβάεθ και των υπολοίπων μελών του πληρώματος ο Θεόδωρος αποβιβάστηκε μαζί με τον υπηρέτη του. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας όταν οι Ινδιάνοι επέστρεψαν ο Έλληνας δεν βρισκόταν μαζί τους, ενώ στις επίμονες ερωτήσεις των Ισπανών για το τι συνέβη στον Θεόδωρο αρνήθηκαν να απαντήσουν και τράπηκαν σε φυγή. Οι σύντροφοι του, προσπάθησαν τις δύο επόμενες ημέρες να εντοπίσουν ίχνη του χωρίς όμως επιτυχία. Ορισμένοι τον κατηγόρησαν ότι έφυγε από κοντά τους διότι ήθελε να έχει περισσότερες πιθανότητες να επιβιώσει, ενώ άλλοι υποστήριξαν ότι σκόπευε να εξαγοράσει τους Ινδιάνους και να ανακαλύψει πρώτος το χρυσάφι. H αποστολή του Ναρβάεθ τελικά δεν στάθηκε τόσο άτυχη στη συνέχεια, αφού κατάφεραν το 1535 να φτάσουν στην Καλιφόρνια και τελικά επέστρεψαν στην Ισπανία το 1537, δέκα χρόνια αφότου είχαν φύγει από την πατρίδα τους.
Για τον Θεόδωρο η επόμενη αναφορά βρίσκεται στο χρονικό του Κονθάλο Βαλντέζ, γραμματέα του Ισπανού κατακτητή Ντε Σότο. Όταν, λοιπόν, το 1540 ο Ντε Σότο έφτασε στο σημείο που είχε εξαφανιστεί ο Θεόδωρος το 1528 έμαθε ότι δυο χριστιανοί που βρισκόταν στην αποστολή του Ναρβάεθ έμειναν με τους Ινδιάνους, οι οποίοι άγνωστο για πιο λόγο τους σκότωσαν. Οι Ινδιάνοι που αφηγήθηκαν το τέλος του Θεόδωρου δεν γνώριζαν το πότε ακριβώς δολοφονήθηκε ο Έλληνας ναυτικός, ούτε πού βρισκόταν θαμμένος. Παρέδωσαν ωστόσο στον Ντε Σότο το εγχειρίδιο που χρησιμοποιούσε ο Έλληνας ναυτικός.
Αυτά λοιπόν για τον Έλληνα Δον ακόμα έναν απόγονο του μυθικού Οδυσσέα που έγραψε τη δική του ιστορία αναζητώντας τη δική του Ιθάκη στη μακρινή Αμερική.
