Με την ευκαιρία αυτήν ο πρόεδρος και η διεύθυνση του Δημοτικού Ωδείου από τις αρχές του 2020 είχαν αρχίσει σοβαρή προεργασία για τη διοργάνωση μιας σπουδαίας πανηγυρικής εκδήλωσης με πολλές πρωτοτυπίες, η οποία θα γινόταν την ίδια ημερομηνία της σύστασης του ιδρύματος. Όμως η επελθούσα πανδημία του κορονοϊού ματαίωσε όλες τις προετοιμασίες και φυσικά την εκδήλωση.
Όμως η στήλη αυτή της «Ελευθερίας» δεν έχει να φοβηθεί τίποτε από τον αόρατο αυτόν δαίμονα και θα τιμήσει την επέτειο με ένα κείμενο που έρχεται για πρώτη φορά στη δημοσιότητα. Πρόκειται για τις αναμνήσεις του πρωτεργάτη της δημιουργίας του Ωδείου ως δημοτικού ιδρύματος, του παλιού δημάρχου Μιχαήλ Σάπκα, από το μακρινό 1930. Τις αναμνήσεις του αυτές τις κατέγραψε λίγα χρόνια πριν πεθάνει (+1956) και τα γραφόμενα έχουν την αυθεντικότητα του πρωταγωνιστή της προσπάθειας αυτής. Γράφει σχετικά ο Μιχαήλ Σάπκας:«Ωδείον
Το θεμέλιον της σοβαράς μουσικής αναπτύξεως της Λαρίσης υπήρξε το Ωδείον. Οι επισκεπτόμενοι την Λάρισαν ξένοι, όταν γίνεται λόγος περί εκπαιδευτικών ιδρυμάτων αυτής, μετά θαυμασμού και καταπλήξεως ακούουν ότι η πόλις μας έχει σοβαρώτατον μουσικόν ίδρυμα, το Ωδείον της, εις το οποίον φοιτώσι 400 μαθηταί, με πολλάς τάξεις και σοβαρούς καθηγητάς της μουσικής και καθηγητρίας, διδάσκοντας ανωτέραν μουσικήν.
Η πρώτη συλλαβούσα την ιδέαν της ιδρύσεως Ωδείου εις την Λάρισαν και πρωτοστατήσασα εις αυτήν υπήρξε η αοίδιμος σύζυγός μου Ιουλία Σάπκα[1], το γένος Αχιλ. Λογιωτάτου, με κληρονομικότητα μουσικήν, απόφοιτος του Εθνικού Ωδείου Αθηνών. Από μικράς ηλικίας εμορφώθη εις την μουσικήν και ηθέλησε να προωθήση το μουσικόν πνεύμα εις την πατρίδα της, διά της ιδρύσεως του Ωδείου. Συνεζητήθη η ιδέα της περί ιδρύσεως Ωδείου και με άλλας κυρίας της πόλεως[2], φιλομούσας επίσης και λάτρεις της μουσικής, φιλικώς συνδεδεμένας πάσας, και επεκροτήθη αύτη.
Ανετέθη εις αυτήν η πρωτοβουλία των καταλλήλων ενεργειών. Εκ των πρώτων συνεστήθη εκτελεστική επιτροπή Κυριών, της οποίας η πρώτη ενέργεια υπήρξε να αποτανθή εις το Εθνικόν Ωδείον Αθηνών, του οποίου διευθυντής ήτο ο έγκριτος μουσικοδιδάσκαλος Μανώλης Καλομοίρης, να ζητήση οδηγίας περί του τρόπου της ιδρύσεως αυτού και να παρακαλέση όπως υιοθετηθή τούτο υπό του Εθνικού Ωδείου και χαρακτηρισθή παράρτημά αυτού.
Η διοίκησις του Εθνικού Ωδείου απεδέχθη μετά προθυμίας το αίτημα, ανέθηκε δε εις τον κον Καλομοίρην την εντολήν όπως έλθη εις την Λάρισαν και προβή εις την ίδρυσιν του Ωδείου ως παραρτήματος του Εθνικού Ωδείου, υπό την καθοδήγησιν και προστασίαν αυτού. Ο κος Καλομοίρης αφιχθείς εις Λάρισαν, ήλθεν εις επανειλημμένας συσκέψεις με την σύζυγόν μου και τας κυρίας της εκτελεστικής επιτροπής, ανεγνώρισε τούτο εκ μέρους του Εθν. Ωδείου και πρόεδρος της Επιτροπής ωνομάσθη η συλλαβούσα την πρώτην ιδέαν και πρωτοβουλίαν του έργου. Ο κος Καλομοίρης συνέστησε την διαφήμισιν της ληφθείσης αποφάσεως ιδρύσεως του Ωδείου και εδέχθη την εξάρτησιν και κηδεμονίαν αυτού υπό του Εθνικού Ωδείου, υπεσχέθη την αποστολήν του σχετικού καταστατικού, ομοίου του των Αθηνών και προγράμματος των μαθημάτων, ως και την προμήθειαν μουσικών βιβλίων και οργάνων, πιάνων και λοιπών. Επίσης αξία λόγου υπηρεσία του κου Καλομοίρη ήτο να εξεύρει και συστήση καταλλήλους καθηγητάς και καθηγητρίας, συνέστησε δε να αρχίσουν την εγγραφήν μαθητών και μαθητριών.
Προς επισημοποίησιν της ιδρύσεως του Ωδείου εκλήθη μεγάλη σύσκεψις κυριών και ανεκοινώθη εις ταύτην η ληφθείσα περί Ωδείου απόφασις και αι γενόμεναι προς τούτο ενέργειαι. Ανεκοινώθη ότι τούτο ετέθη υπό την προστασίαν του Ωδείου Αθηνών και εχαρακτηρίσθη παράρτημα αυτού, και ότι εστάλη εις την πόλιν μας ο κος Καλομοίρης να μελετήση την ίδρυσιν και δώση τας σχετικάς οδηγίας και παρακολουθήση την οργάνωσιν αυτού. Πάσαι αι κυρίαι επεκρότησαν μετά χαράς την ληφθείσαν απόφασιν και τας γενομένας ενεργείας, καθ’ ότι παρείχοντο τα μέσα της μουσικής μορφώσεως των τέκνων των. Μετά τούτο η κα Πρόεδρος έκαμε έκκλησιν όπως πάσαι αι οικογένειαι Λαρίσης υποστηρίξωσι το ίδρυμα και εγγράψωσι τα τέκνα των εις το Ωδείον, να γίνωσι μέλη και συνδρομηταί του Ωδείου οι γονείς και φιλόμουσοι πολίται και ενεργήσωσιν έντονον διαφήμησιν υπέρ αυτού. Πάσαι αι γενόμεναι συστάσεις ηκούσθησαν μετά προσοχής και απέδωκαν αγαθά αποτελέσματα. Εις τον ανοιγέντα κατάλογον εγγραφής μαθητών και μελών του Ωδείου προσήρχοντο καθ’ εκάστην αρκετοί μαθηταί και μαθήτριαι και ενεγράφοντο. Επίσης αρκετά μέλη ως συνδρομηταί του Ωδείου ενεγράφησαν. Ενοικιάσθη κατάλληλον οίκημα προς εγκατάστασιν του Ωδείου και τοιούτο εξελέγη η οικία του φωτογράφου Γεωργ. Δαφνοπούλου[3], κεντρική και ευρύχωρος σχετικώς.
Εξ Αθηνών ο κος Καλομοίρης απέστειλε το καταστατικόν και μουσικά βιβλία, ηγοράσθησαν πιάνα και άλλα μουσικά όργανα, αφίχθησαν δε και καθηγηταί και καθηγήτρια, επιλεγέντες και συστηθέντες υπό του κου Καλομοίρη. Η επισημοποιηθείσα πλέον Διοικητική Επιτροπή συνήλθε εις συνεδρίασιν, ενέκρινε το καταστατικόν, ώρισεν τα δίδακτρα των μαθητών και διώρισεν τους συστηθέντας καθηγητάς με τα υπό του κου Καλομοίρη συμφωνηθέντα μισθολόγια. Κατόπιν συνεργασίας του διδακτικού προσωπικού συνετάγη το πρόγραμμα διδασκαλίας και ο εσωτερικός κανονισμός του Ωδείου.
Ούτω εν πλήρει τάξει όλων, απεφασίσθη η έναρξις των μαθημάτων και ωρίσθη η ημέρα των πανηγυρικών εγκαινίων του ιδρύματος. Εκλήθησαν αι αρχαί της πόλεως, Δήμαρχος και Δημοτ. Συμβούλιον, Νομάρχης, Μητροπολίτης και πάσαι αι Διοικητικαί και Στρατιωτικαί αρχαί και διάφοροι οργανώσεις. Εψάλη υπό του Σεβ. Μητροπολίτου ο Αγιασμός, μεθ’ όν η πρόεδρος Ιουλία Σάπκα εξεφώνησε τον κατάλληλον εναρκτήριον λόγον, εξάρασα την υποστήριξιν του Εθνικού Ωδείου υπό των πολιτών Λαρίσης».
Η δημοσιευόμενη φωτογραφία απεικονίζει τον αρχιμουσικό Γεώργιο Μίγκο, με καθηγήτριες, μαθητές και μαθήτριες στον Κήπο των Ανακτόρων το 1940, προφανώς το καλοκαίρι μετά τις μετά τις εξετάσεις που έδωσαν στην ειδική επιτροπή του Ωδείου. Παλιοί Λαρισαίοι/-ες μπορούν να αναγνωρίσουν καθηγήτριες και μαθητές ή μαθήτριες. Η φωτογραφία αυτή πιστεύω ότι θα δώσει την αφορμή σε ένα παιχνίδι αναζήτησης ατόμων, οι περισσότεροι από τους οποίους σήμερα δε θα υπάρχουν εν ζωή.
(Συνεχίζεται)
[1]. Πέθανε στις 18 Ιουνίου 1932, δύο χρόνια μετά τη σύσταση του Δημοτικού Ωδείου, σε ηλικία 49 ετών.
[2]. Οι άλλες κυρίες ήταν: η Όλγα σύζυγος του Μιχαήλ Μπούρα, ο οποίος την περίοδο εκείνη ήταν πρόεδρος της Εταιρείας Ύδρευσης και Ηλεκτροφωτισμού, του κατοπινού ΟΥΗΛ, η Καλλιόπη σύζυγος του στρατηγού Ιωάννη Άρτη, ήρωα των Βαλκανικών πολέμων, η Ματθίλδη σύζυγος του Νικολάου Φίλιου, ιατρού, πολιτικού και τραπεζίτη και η Κατερίνα σύζυγος του γαιοκτήμονα Μιλτιάδη Ζαρίμπα της γνωστής λαρισινής οικογένειας.
[3]. Βρισκόταν τότε στο γωνιακό οίκημα της συμβολής των οδών Μ. Αλεξάνδρου- Πατρόκλου-Δευκαλίωνος.
Από τον Νίκο Παπαθεοδώρου
nikapap@hotmail.com
