Του Δρα Ζήση Δ. Λυγούρα, πρ. Δ/ντή Α΄/βάθμιας Εκπ/σης ν. Λάρισας, πρ. Νομαρχιακού Συμβούλου
Η κρατική εξουσία είναι το δικαίωμα αλλά και η ικανότητα του κάθε κράτους να καθορίζει αποτελεσματικά το πολιτικο-οικονομικό και το κοινωνικο-πολιτιστικό «γίγνεσθαι» εντός της εδαφικής του κυριαρχίας.
Η κρατική εξουσία κρίνεται και αξιολογείται από το ήθος και το ύφος της πολιτικής της έκφρασης και πράξης καθώς και από τα αποτελέσματα της θεσμικής της λειτουργίας.
Η θεσμική λειτουργία της κρατικής εξουσίας θα πρέπει να διασφαλίζει, ως προς το εξωτερικό περιβάλλον, την εθνική ανεξαρτησία, και ως προς τα εσωτερικώς δρώμενα, τη λαϊκή κυριαρχία.
Η εθνική ανεξαρτησία και η λαϊκή κυριαρχία θα πρέπει να εξυπηρετούν τα συμφέροντα του λαού, που εκχωρεί, με εντολή του, τη δύναμή του στους εκπροσώπους του και στα όργανα του κράτους, προκειμένου αυτά να ανταποκριθούν στην προσδοκία του για ίσες ευκαιρίες στη ζωή και ευημερία για όλους.
Αυτή η προσδοκία του λαού για μια κρατική εξουσία, που θα προγραμματίζει και θα σχεδιάζει τις επιλογές και τις δράσεις της ανάλογα και αντίστοιχα με τα συμφέροντά του, συχνά διαψεύδεται.
Διαψεύδεται, γιατί η κρατική εξουσία, επικαλούμενη κάθε φορά διαφορετικούς λόγους, θυσιάζει στο βωμό του βραχυπρόθεσμου κέρδους, το μακροπρόθεσμο όφελος και εξαντλεί την εξουσιαστική της δυναμική σε μέτρα και ρυθμίσεις, που αλλοτριώνουν τη λαϊκή κυριαρχία και είναι αντίθετα προς τα λαϊκά συμφέροντα.
Η αλλοτρίωση της λαϊκής κυριαρχίας εκφράστηκε και εκφράζεται με τη στρεβλή οικονομική ανάπτυξη, τις κοινωνικές ανισότητες στους τομείς της Παιδείας, της υγείας, της κοινωνικής και της Δημόσιας ασφάλειας και σε ακραίες περιπτώσεις με τους εμφύλιους, τους τοπικούς και τους παγκόσμιους πολέμους.
Οι κοινωνικές συγκρούσεις ανέδειξαν και αναδεικνύουν την αδυναμία της κρατικής εξουσίας να επιλύσει από μόνη της, τα εθνικά προβλήματα. Έτσι καθίσταται αναγκαίο τα κράτη να προχωρήσουν σε ενώσεις κρατών, όπου πλέον τα εθνικά προβλήματα γίνονται υπερεθνικά και οι ενώσεις κρατών διαμορφώνουν ένα κοινό, υπερεθνικό και δυναμικό πλαίσιο δράσης.
Στο νέο δυναμικό πλαίσιο, η κρατική εξουσία, περιορίζεται και νόμοι, διατάξεις και αποφάσεις της ένωσης κρατών γίνονται αναπόσπαστο και υποχρεωτικό μέρος του τρόπου άσκησης της οικονομικής της πολιτικής και της κοινωνικής ζωής του κάθε κράτους, μέλους της Ένωσης.
Παράλληλα, προβλήματα εσωτερικά του κράτους μέλους, αποτελούν αντικείμενο συζήτησης, μελέτης και ρύθμισης των οργάνων της υπερεθνικής Ένωσης.
Αυτή η αλληλεξάρτηση στην άσκηση της εξουσίας τόσο σε εθνικό όσο και σε υπερεθνικό επίπεδο έχει τις θετικές και τις αρνητικές επιδράσεις τόσο στην εθνική ανεξαρτησία όσο και τη λαική κυριαρχία.
Στα θετικά θα μπορούσαμε να εντάξουμε την ισχυροποίηση του κράτους, γιατί ως μέρος ενός μεγαλύτερου συνόλου, έχει μεγαλύτερη διαπραγματευτική δύναμη απέναντι στις όποιες προκλήσεις, είτε αφορούν τον εθνικό του χώρο, είτε έχουν άλλα χαρακτηριστικά. Ακόμη στις περιπτώσεις κοινωνικής και οικονομικής κρίσης, όπως τώρα τη βιώνουμε, η ένταξη στη δυναμικότητα της Ένωσης, επιτρέπει στο κράτος, να αντιμετωπίζει με περισσότερη ψυχραιμία και αισιοδοξία τα υφιστάμενα προβλήματα. Τέλος στον πολιτισμικό τομέα διευρύνονται οι ευκαιρίες για την έμπρακτη έκφραση της ανοχής και της κατανόησης της άλλης παράδοσης και της διαφορετικότητας, γενικά.
Στα αρνητικά της αλληλεξάρτησης της κρατικής εξουσίας και των υποχρεώσεων, που πηγάζουν από την ένταξη στην Ένωση, μπορούμε να αναφέρουμε τον κίνδυνο το κράτος να γίνει απλά διαχειριστής των παραγωγικών δυνάμεων και των παραγωγικών σχέσεων του χώρου του και να μη μπορεί να ασκήσει αυτόνομα την εξουσία του.
Αυτή η λειτουργία του κράτους μπορεί να έχει ως συνέπεια, τη χαλάρωση της κοινωνικής συνοχής και το σπάσιμο του κοινωνικού ιστού.
Τέλος θα πρέπει να αναφερθεί και ο κίνδυνος της πολιτισμικής αλλοτρίωσης, εξαιτίας της ελεύθερης διακίνησης πολλών και διαφορετικών πολιτιστικών αγαθών.
Τα θετικά και τα αρνητικά στοιχεία της αλληλεξάρτησης της κρατικής εξουσίας με την Ένωση κρατών οδηγούν στο συμπέρασμα, πως αν αποφευχθούν οι ακρότητες, τότε μπορεί η αλληλεξάρτηση να γίνει πολύτιμο εργαλείο της προσπάθειας, για το ξεπέρασμα της κρίσης και για μια οικονομική ανάπτυξη, που θα διασφαλίζει την απασχόληση, την καλύτερη Παιδεία και υγεία, την κοινωνική και τη δημόσια ασφάλεια και θα συμβάλλει στην ενίσχυση της φιλίας και της συναδέλφωσης των λαών.
