* Από τον Γεώργιο Ν. Ξενόφο
«... Είναι μόνο, αναγκαίο να κάνουμε πόλεμο με πέντε πράγματα: στις αρρώστιες του σώματος, στην άγνοια του πνεύματος, στα πάθη του σώματος, στα κατακάθια της πόλης και στις διαφωνίες των οικογενειών» (Πυθαγόρας ο Σάμιος).
Οι εκδηλώσεις που διοργανώνονται με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, δείχνουν το ενδιαφέρον της Ελληνικής Αστυνομίας αλλά και της ελληνικής κοινωνίας που φαίνεται να ωριμάζει και να είναι έτοιμη πλέον να αντιμετωπίσει σοβαρά το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας, ένα φαινόμενο που ενώ αναδεικνύεται πλέον ως συνιστώσα μορφή του εγκληματολογικού πεδίου, μόλις την τελευταία εικοσαετία αναγνωρίζεται ως έγκλημα ακόμη και στις δυτικές κοινωνίες. Η Ελλάδα είναι έτοιμη πλέον και με σταθερή θέληση να το αντιμετωπίσει, παραμερίζοντας στερεότυπα χρόνων και «φαντάσματα» του παρελθόντως. Το ενδοοικογενειακό έγκλημα ως φαινόμενο, είναι πολύ σύνθετο και ως εκ τούτου δισεπίλυτο. Συνιστά μία από τις μορφές της αθέατης εγκληματικότητας που συντελείται «ενοίκω», το κοινωνικό «εναράκι», που βάλλει ευθέως στα θεμέλια του κοινωνικού μας συστήματος και απειλεί την κατάρρευσή του. Συνήθως, στην οικογένεια υπάρχει περισσότερη καταχρηστική συμπεριφορά από ό,τι αναφέρεται ή καταγγέλλεται. Όποια και αν είναι τα αίτια της βίας και ανεξάρτητα ποιο από τα μέρη ευθύνεται – δεδομένης της ετερότητας απόψεων στο ζήτημα – αποτελεί κοινή διαπίστωση όλων ότι, η βία στην οικογένεια αποτελεί ανοιχτή πληγή στο σώμα της κοινωνίας, που πρέπει και προσωπικά πιστεύουμε μπορεί σε σημαντικό βαθμό να θεραπευτεί. Η Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, αποτελεί μια προσπάθεια να καταστούν γνωστά στο ευρύτερο κοινό τα συναρπαστικά επιτεύγματα της επιστήμης όσον αφορά τα αίτια που οδηγούν στη βία κατά των ερωτικών συντρόφων και ιδιαίτερα στα μυστήρια που συμβαίνουν στην ψυχή του ανθρώπου, καθώς και του χρόνου, της δομής και της λειτουργίας της κοινωνικής πραγματικότητας. Είναι δύσκολο να αναπτύξει κανείς θέματα που αφορούν τη γνώση μας για τη βία κατά των γυναικών, χωρίς να συμπεριλάβει απόψεις από φαινομενικά ξεχωριστούς κλάδους της επιστήμης και από ιδέες που βρίσκονται στα όρια της επιστήμης και της φιλοσοφίας. Το φαινόμενο αντίθετα από ότι πιστεύεται, ότι δηλαδή αυτοί που κακοποιούν ή κακοποιούνται μέσα στην οικογένεια είναι άτομα με χαμηλό οικονομικό και μορφωτικό επίπεδο, οι έρευνες δείχνουν ότι η κακοποίηση των συντρόφων καλύπτει όλο το φάσμα της κοινωνικής διαστρωμάτωσης. Άνθρωποι μορφωμένοι και με υψηλή οικονομική και «κοινωνική» θέση και ανεξάρτητα από πολιτισμικές θρησκευτικές και κάθε είδους «ετικέτες», γίνονται θύματα ή θύτες της. Το πρώτο ερώτημα που τίθεται, σε μια σχέση κακοποίησης, είναι γιατί οι γυναίκες δεν φεύγουν εύκολα και παραμένουν σ’ αυτή την άρρωστη σχέση. Πολλοί αναρωτιούνται γιατί οι κακοποιημένες γυναίκες συνεχίζουν για χρόνια ή για δεκαετίες σχέσεις κακοποίησης. Οι απαντήσεις είναι πολλές. Κυρίως όμως, γιατί φοβούνται. Μελέτη του Πανεπιστημίου Yale αποκαλύπτει ότι ένα (40%) κατ’ ελάχιστο των περιπτώσεων κακοποίησης, συνδέονται με τα αλκοόλη, ναρκωτικά. Πάνω από το (54%) των ανδρών που κακοποιούν, χτυπούν και τα παιδιά τους. Τα παιδιά που βλέπουν τη μητέρα τους να κακοποιείται υποφέρουν από άγχος, κατάθλιψη, χαμηλό αίσθημα αυτοεκτίμησης και προβλήματα υγείας. Συμπερασματικά, οι γυναίκες – θύματα (Ε.Β.), τείνουν να αποφεύγουν τις αρχές, θεωρώντας σε γενικές γραμμές τον κρατικό μηχανισμό αναποτελεσματικό και πιστεύοντας ότι αποτελεί απλώς την «ύστατη λύση». Επίσης θεωρούμε το ρόλο της αστυνομίας στην αντιμετώπιση της κακοποίησης πολύ σημαντικό σε όλα τα επίπεδα διαχείρισής της. Το αρνητικό είναι ότι δεν υπάρχει ενημέρωση, γνώση και φυσικά οικογενειακά πρότυπα. Οι σύντροφοι στα πρώτα στάδια είναι συνήθως συναισθηματικά εξαρτημένοι και δεν αντιδρούν πιστεύοντας ότι ήταν τυχαίο, ή «κακιά στιγμή», με αποτέλεσμα να παγιώνεται μια συμπεριφορά που είναι καταστροφική και για τα δύο μέρη και όχι μόνο, εφόσον συμβαίνει να υπάρχουν παιδιά. Η βία, αρχίζει σε κάποια στιγμή, αλλά τις περισσότερες φορές, μπορεί να σταματήσει εκεί. Στη χώρα μας οι πρόσφατες διατάξεις του Ν. 3500 και 24-10-2006 για την (Ε.Β.), με σχετική καθυστέρηση, φιλοδοξούν να δώσουν λύσεις σε χρονίζοντα προβλήματα βίας. Απουσιάζουν όμως, οι υποστηρικτικές εκείνες δομές και υπηρεσίες στις οποίες μπορεί να καταφεύγει μια γυναίκα που υφίσταται τη βία και είναι χαρακτηριστικό ότι όσες βρούν τη δύναμη να ζητήσουν τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων, κινδυνεύουν μέχρι την έκδοση της απόφασης, αφού αναγκάζονται να συγκατοικήσουν με το θύτη, λόγω έλλειψης κοινωνικών χώρων φύλαξης.
