* Του Κώστα Ελ. Δεληγιάννη, Μέλους των «Θεσσαλών Πολιτών του Κόσμου»
Πολλά λέγονται και γράφονται τελευταία για τον ρόλο και την προοπτική της αγροτικής οικονομίας. Ενδιαφέρον που δημιουργεί ερωτηματικά, ειδικά για τις προθέσεις όσων μέχρι χθες όχι μόνον αδιαφόρησαν για την απαξίωση των επαγγελμάτων της υπαίθρου, αλλά ουσιαστικά ανέχτηκαν ή συνέβαλαν στην πλήρη αποδιάρθρωση της αγροτικής παραγωγής. Και βέβαια δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι, καλλιεργείται πολύπλευρα η εντύπωση ότι για την κατάσταση αυτή φταίνε οι αγρότες που δεν είναι «καλοί» επιχειρηματίες... Την «πετυχημένη» συνταγή που εφάρμοσαν στους άλλους χώρους της οικονομίας και οδήγησε στον πάτο της παγκόσμιας παραγωγής τη χώρα, καλούνται να υιοθετήσουν οι εναπομείναντες κάτοικοι της υπαίθρου για να γίνουν εξίσου «καλοί» επιχειρηματίες. Όμως, πώς γίνεται ένας αγρότης επιχειρηματίας και μάλιστα επιτυχημένος; Η μέχρι τώρα πραγματικότητα αυτού του μοντέλου ανάπτυξης επέβαλε: το ξεκλήρισμα μεγάλου μέρους των αγροτών και ειδικά των νέων ανθρώπων, τη λειτουργία ενός εκτεταμένου εμπορομεσιτικού κυκλώματος που λυμαίνεται παραγωγούς και καταναλωτές, την αθρόα εισαγωγή πανάκριβων μέσων και εφοδίων παραγωγής, την εγκατάλειψη της έρευνας και της χρήσης ντόπιου πολλαπλασιαστικού υλικού, την υποβάθμιση των βοσκοτόπων, τον εκφυλισμό και την καταχρέωση των συνεταιρισμών ,την υποβάθμιση των κοινωνικών παροχών, την εκτεταμένη ρύπανση του αγροτικού περιβάλλοντος ,την καταστροφή των φυσικών και ειδικά των υδάτινων πόρων. Αλλά και όσοι γεωργοκτηνοτρόφοι απέμειναν στην παραγωγή δεν ξέρουν τι να παράγουν, πού και πόσο θα πουλήσουν. Οι περισσότεροι, από όσους έκαναν επενδύσεις ,στενάζουν κάτω από τα χρέη του χρηματοπιστωτικού κυκλώματος. Οι επιδοτήσεις των διαφόρων προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθόλου δεν ανέστειλαν την καθολική υποβάθμιση των εισοδημάτων –πλην εξαιρέσεων- και του επιπέδου ζωής στην ύπαιθρο. Η διαχεόμενη προπαγάνδα ότι οι αγρότες έγιναν αδιάφοροι γιατί έπαιρναν επιδοτήσεις, αποτελεί παρόμοιο «κακό» σενάριο με εκείνο για τους υπαλλήλους που ήταν τεμπέληδες. Και το ερώτημα, βέβαια, που προκύπτει για όσους επαγγέλλονται την επανεκκίνηση της οικονομίας μέσω της γεωργίας είναι , αν σκοπεύουν να περιορίσουν τη δράση όλων αυτών των βασικών αιτίων που όχι μόνον αποδιοργάνωσαν την αγροτική παραγωγή αλλά παράλληλα προώθησαν ένα εισαγόμενο καταναλωτικό πρότυπο, με βάση τις προδιαγραφές των πολυεθνικών και των καρτέλ τροφίμων; Γιατί η επιχειρηματικότητα και μάλιστα σε συνθήκες υπαίθρου προϋποθέτει, πριν από όλα και πάνω από όλα, πολιτικές σε όφελος των πολλών αγροτών και όσων νέων ανθρώπων καλούνται να «σηκώσουν στις πλάτες τους» την αγροτική παραγωγή και τα διαφημιζόμενα τρόφιμα ποιότητας. Και μάλιστα στην κατεύθυνση μιας αειφόρου ανάπτυξης που θα αξιοποιεί τις μοναδικές εδαφοκλιματικές συνθήκες της χώρας σε συνδυασμό με την προστασία του περιβάλλοντος. Διαφορετικά, όλα όσα διαφημίζονται και μάλιστα σε συνθήκες παρατεταμένης κρίσης, δεν πρόκειται να βρούνε κατάλληλο έδαφος για να αναδείξουν την αγροτική παραγωγή σε πρωταγωνιστή της ανάπτυξης. Εκτός και αν με όσα μεμονωμένα και αποσπασματικά υιοθετούνται, ίσως κάτω από την πίεση «των αγορών»,επιδιώκεται η με κάθε θυσία γνωστή «ανάπτυξη» σε βάρος των πολλών αγροτών, του περιβάλλοντος ,των φυσικών πόρων και της κοινωνικής συνοχής στην ύπαιθρο. Προοπτική που θα βαθαίνει ακόμα περισσότερο την κρίση και τα αδιέξοδα της χώρας.