* Από τον Νικόλαο Αθ. Παπαθεοδώρου, nikapap@hotmail.com
Ο συμπολίτης μας κ. Νικόλαος Στωικίδης, γιος του Πλάτωνα Στωικίδη, επί σειρά ετών πρωτοψάλτη αρχικά στο ναό του Αγίου Νικολάου και από το 1924 στον μητροπολιτικό ναό του Αγίου Αχιλλίου, μας έδωσε επιγραμματικά πριν λίγες ημέρες (24-9-2011) σε σημείωμά του στην εφημερίδα σας ορισμένα βιογραφικά του στοιχεία καθώς και πληροφορίες για τη Σχολή Βυζαντινής Μουσικής που λειτούργησε με πρωτοβουλία του τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Το κείμενο αυτό κέντρισε έντονα τη μνήμη μου και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να αναδυθούν γεγονότα τα οποία θα ήθελα πολύ να μοιραστώ με τους νεότερους συμπολίτες μου.
Ήταν τα χρόνια 1948 με 1950. Ο περικαλλής προπολεμικός ναός του Αγίου Αχιλλίου, λαβωμένος από τον σεισμό και τους γερμανικούς βομβαρδισμούς του Μαρτίου του 1941, είχε καταστραφεί. Ο πολιούχος της πόλης οδήγησε τους ενορίτες και το εκκλησιαστικό συμβούλιο, εν αγνοία τους, να στήσουν μια πρόχειρη ξύλινη παράγκα για να εκτελούν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα, στο σημείο ακριβώς όπου είχε οικοδομηθεί ο πρώτος βυζαντινός ναός του Αγίου Αχιλλίου του 6ου-7ου μ.Χ. αι. Σήμερα μπορούμε να δούμε στην περιοχή πίσω από το αρχαίο θέατρο, τα θεμέλια του ναού αυτού, σπαράγματα από το ψηφιδωτό δάπεδο και δύο θολωτούς τάφους, έπειτα από τις σωστικές ανασκαφές που διενήργησε η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων πριν από μερικά χρόνια.
Η παράγκα μετά το 1945 αναμορφώθηκε και πήρε μορφή τρίκλιτης βασιλικής. Στο δεξιό αναλόγιο του ναού αυτού, όπου δέσποζε η καλλικέλαδη και ευγενική παρουσία του πρωτοψάλτη Πλάτωνα Στωικίδη, βρέθηκα σε μικρή ηλικία το 1948, οδηγημένος από τους αδελφούς μου, οι οποίοι ήταν μαθητές στη Σχολή Βυζαντινής Μουσικής. Θυμάμαι ότι τα μαθήματα γίνονταν τις απογευματινές ώρες μέσα στην εκκλησία, η φοίτηση ήταν διετής και στο τέλος τα αδέλφια μου πήραν και το σχετικό δίπλωμα, μια επίσημα χαρτοσημασμένη βεβαίωση, υπογεγραμμένη από τον μητροπολίτη Δωρόθεο και τον δάσκαλο-πρωτοψάλτη Πλάτωνα Στωικίδη. Ανάμεσα στους άλλους, λίγους θα έλεγα, μαθητές της Σχολής συγκράτησα τον Γιώργο Δουβαλόπουλο, επιφανή δικηγόρο αργότερα, πρόεδρο επί σειρά ετών του Δικηγορικού Συλλόγου και υποψήφιο Δήμαρχο της πόλης.
Ο Πλάτωνας Στωικίδης ήταν ένας ευρείας αντιλήψεως και μορφώσεως άνθρωπος. Συγγραφέας, με πολλές θεολογικές γνώσεις, λογοτέχνης και δόκιμος ποιητής. Έχω στη βιβλιοθήκη μου το βιβλίο του «Εγκόλπιον Χριστιανού», έκδοση του 1932 από τον εκδοτικό οίκο του Σωτηρίου Σχοινά στον Βόλο. Στο μικρών διαστάσεων αυτό βιβλίο, 128 σελίδων, ο συγγραφέας ερμηνεύει και εξηγεί με απλό και κατανοητό τρόπο όλα όσα τελούνται από τους κληρικούς στις διάφορες λατρευτικές τελετές του ετήσιου κύκλου εορτών της ορθόδοξης χριστιανικής εκκλησίας. Προηγείται θερμή αφιέρωση του πονήματός του στον μητροπολίτη Λαρίσης και Πλαταμώνος, χωρίς να τον κατονομάζει. Πρόκειται βεβαίως για τον Δωρόθεο, τον μετέπειτα αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος. Στον πρόλογο που ακολουθεί εξηγεί τους λόγους που τον ώθησαν να προβεί στην έκδοση του βιβλίου αυτού και καυτηριάζει την αμάθεια των εκκλησιαζόμενων για τα τελούμενα εντός του ναού.
Μια άλλη απόδειξη της συμμετοχής του χαρισματικού πρωτοψάλτη του Αγίου Αχιλλίου στις πενιχρές βέβαια τότε πολιτιστικές εκδηλώσεις της μεταπολεμικής Λάρισας είναι η έκφραση ευγνωμοσύνης που του απευθύνει ο λογοτέχνης και άνθρωπος του θεάτρου Γιάννης Γεννηματάς στο βιβλίο του «Μια Πρωτοχρονιά». Τον Γιάννη Γεννηματά θα πρέπει να τον θυμούνται κάποιοι παλιοί Λαρισαίοι. Ξέπεσε, άγνωστο πώς, στη Λάρισα την εποχή που η πόλη προσπαθούσε να συνέλθει από την κατοχή και να επουλώσει τις πληγές που συσσώρευσαν ο πόλεμος και ο Εμφύλιος. Έξυπνος άνθρωπος, εξωστρεφής και διπλωμάτης στους τρόπους, έγινε σύντομα γνωστός στα ελάχιστα καλλιτεχνικά στέκια της πόλης. Συγκέντρωσε μαθητές από τα γυμνάσια και το Λύκειο του Μπόκαρη και τους δίδαξε διάφορα θεατρικά έργα και παιδικά διηγήματα διασκευασμένα σε θεατρικό λόγο. Οι πρόβες γίνονταν σε ένα ισόγειο κτίσμα, στον χώρο των παλαιών ανακτόρων, εκεί όπου σήμερα στεγάζεται η αίθουσα συναυλιών του Δημοτικού Ωδείου Λάρισας. Επίσης συνεργαζόταν και με τον τοπικό ραδιοφωνικό σταθμό των Ενόπλων Δυνάμεων με δύο εκπομπές. Ήταν βέβαια ζωντανές και η μία εκπεμπόταν το πρωί της Κυριακής με τον τίτλο «Το παιδί στην εκκλησία», όπου τα παιδιά διάβαζαν ανάλυση της αποστολικής ή ευαγγελικής περικοπής της ημέρας και έψαλλαν βυζαντινούς ύμνους, ενώ η άλλη μεταδιδόταν κάθε Τετάρτη απόγευμα και παρουσίαζε διάφορα παιδικά σκετς.
Το βιβλίο που αναφέρθηκε περιέχει το θεατρικό έργο «Μια Πρωτοχρονιά», έχει 76 σελίδες, εκδόθηκε στη Αθήνα το 1957 και στον πρόλογο ο συγγραφέας απονέμει ευχαριστίες σε πολλά γνωστά πρόσωπα της λαρισαϊκής κοινωνίας της εποχής εκείνης. Στον Αθανάσιο Χαύδα που τότε ήταν πρόεδρος του Μουσικού Συλλόγου, τον Γιάννη Παπαπολυμέρου, τον Σπύρο Κουτσίκο και όπως αναφέρθηκε και στον Πλάτωνα Στωικίδη, ανθρώπους οι οποίοι τον στήριξαν οικονομικά και τον βοήθησαν στον καλλιτεχνικό τομέα. Ακολουθεί μια σύντομη ανάλυση του έργου από τον συγγραφέα και στη συνέχεια παρατίθεται ολόκληρο το κείμενο όπως διδάχθηκε στα παιδιά-ηθοποιούς. Στη διανομή του έργου συναντάμε τους Πέτρο Παπαθανασίου, Στέλιο Καζλάρη, Μίνω Χαζάν, Πέτρο Τέσσα, Πόπη Παπακώστα, Βίκτορα Κοέν και άλλους. Το έργο παρουσιάστηκε στη Λάρισα τον Φεβρουάριο του 1954 από τη σκηνή του κινηματοθεάτρου «Παλλάς» του Μιχάλη Τζεζαϊρλίδη. Εκτός από τη Λάρισα την ίδια χρονιά παίχθηκε στα Φάρσαλα και την Αγιά.
