Η αβάσταχτη ελαφρότητα της πολιτικής

Του Θωμά Παπαλιάγκα,
δικηγόρου

Ο κόσμος στις πρόσφατες Ευρωεκλογές έδειξε καθαρά με την πολύ μεγάλη αποχή του την έλλειψη πολιτικής έκφρασής του από το πολιτικό σύστημα, αν όχι την απαξίωσή του σ’ αυτό.

Ένα άλλο στοιχείο που παραβλέπουν οι τοποθετούμενοι δημοσίως είναι ότι η αναλογία της “συστημικής” με την “αντισυστημική” ψήφο είναι 60-40%. Όπου “αντισυστημική”, η ψήφος στην άκρα δεξιά, στην άκρα αριστερά και σε διάφορα “ψεκασμένα” κόμματα. Η “αντισυστημική ψήφος” θα μπορούσε να είναι αξιωματική αντιπολίτευση (συνήθως με κύρια έκφραση ένα ακροδεξιό κόμμα).
Το βασικό ερώτημα που πρέπει να απαντήσει το ΠΑΣΟΚ σε κάθε ψηφοφόρο είναι: “Αν σήμερα ψηφίσω ΠΑΣΟΚ, αύριο τι θα αλλάξει στη ζωή μου;”. Πόσοι από όσους απείχαν ή ψήφισαν “εξωσυστημικά” νομίζετε ότι ψάχνουν ή βλέπουν διαφορές μεταξύ Ν.Δ., ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ; Και αυτό είναι χρέος όλων να το αποσαφηνίσουμε.
Από το βράδυ των Ευρωεκλογών λοιπόν, αντί να ασχολούμαστε με τους πραγματικά ηττημένους, ξαφνικά όλα τα ΜΜΕ άρχισαν να ασχολούνται με ενδεχόμενη αλλαγή ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ. Γι’ αυτό ευθύνονται – και – στελέχη του ΠΑΣΟΚ, που άρχισαν να φωνασκούν στα κανάλια, λες και το ΠΑΣΟΚ ήταν ο μεγάλος ηττημένος. Ηττημένοι ήταν άλλοι, με πρώτο το ίδιο το πολιτικό σύστημα και βεβαίως τη Νέα Δημοκρατία και τον νέο ΣΥΡΙΖΑ – κόμμα Κασσελάκη.
Για το ΠΑΣΟΚ αναμφίβολα ήταν μία μεγάλη χαμένη ευκαιρία. Δεν ήταν όμως ακριβώς ήττα, στον βαθμό τουλάχιστον των άλλων. Και πάντως δεν δικαιολογεί τέτοια ανθρωποφαγία.
Βεβαίως υπάρχουν ευθύνες γι’ αυτό. Και πρώτα στην ηγεσία. Όμως, όσοι κάνουν τόσο προφανώς κακόπιστη και άγονη κριτική βλάπτουν τον χώρο. Και τον εαυτό τους – και ας μην το καταλαβαίνουν.
Στην πολιτική υπάρχουν μερικοί κανόνες:
α) Λειτουργούμε θεσμικά και σεβόμαστε θεσμούς και διαδικασίες. Όταν κάποιος τάσσει τον εαυτό του σε μία αποστολή, πρέπει να τιμά τον λαό που τον εξέλεξε. Δεν μπορεί να γυρίζει την πλάτη στην ψήφο του λαού. Ό,τι άλλο επιδιώκει ή κάνει, πρέπει να ξεκινά από αυτή την αρχή.
β)  Δεν πυροβολούμε τα πόδια μας. Στις εσωκομματικές αντιπαραθέσεις δεν επιτρέπεται να εμπλέκονται επίσημα όργανα, που αποστολή τους είναι να εκφράζουν συνολικά και θεσμικά το κόμμα, υπέρ της μίας ή της άλλης πλευράς. Αυτό δεν κάνει καλό ούτε στο ΠΑΣΟΚ ούτε στον πρόεδρό του.
γ) Όσοι πουλάνε, προδίδουν ή είναι αχάριστοι την πληρώνουν πάντοτε. Άσχετα από το αν αυτός υπέρ του οποίου έχουν διαπράξει αυτά τα εγκλήματα επικρατήσει ή όχι.
δ) Εμείς υπηρετούμε ως πολίτες και ως κόμμα την πολιτική και όχι η πολιτική εμάς. Όταν θέλουμε να γίνουμε υπουργοί, προσπαθούμε πρώτα να κάνουμε το κόμμα μας κυβέρνηση. Το κόμμα μας, όχι να ελπίζουμε ότι αυτό θα συμμετέχει σε συγκυβέρνηση με άλλο μεγαλύτερο κόμμα, όπως κάποιοι το 2023. Για αυτό όμως πρέπει πρώτα να πείσουμε τον κόσμο πάνω σε μία σοβαρή πολιτική πλατφόρμα. Αν δεν έχουμε, πρέπει να τη βρούμε. Αλλιώς βάζουμε το κάρο μπροστά από το άλογο.
ε) Δεν γίνεται πολιτική χωρίς πολιτική. Στη χθεσινή συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής ανακοινώθηκε η διαδικασία εκλογής προέδρου για 6 και 13 Οκτωβρίου 2024. Διαδικασία “απ’ ευθείας εκλογής από τη βάση”. Δηλαδή όποιος περνάει και πληρώσει ένα δίφραγκο, ψηφίζει. Όποιος ψηφίζει όμως θα έχει συμμετάσχει σε καμία πολιτική διαδικασία; Ακόμη πιο βασικό: θα έχει προηγηθεί κάποια εις βάθος πολιτική διαδικασία;
Η δε προοδευτική παράδοση του ΠΑΣΟΚ επιβάλλει μερικούς κανόνες και αρχές:
α) Αντίπαλοί μας είναι η συντήρηση, η (πολύ κακή) κυβέρνηση της Ν.Δ., η ανερχόμενη ακροδεξιά και η αποχή. Τα προβλήματα του κόσμου και η ανυπαρξία οράματος και στρατηγικής για το μέλλον της χώρας.
β) Το ΠΑΣΟΚ νοείται μόνο ως μεγάλο κόμμα με ευρεία ιδεολογική επιρροή. Η κατάσταση σήμερα για το ΠΑΣΟΚ είναι οριακή. Τίθεται θέμα ύπαρξης του κόμματος. Ένα μικρομεσαίο ΠΑΣΟΚ του 13-15% δεν επιτελεί τον σκοπό του και δεν έχει λόγο ύπαρξης. Δεν αποτελεί εναλλακτική κυβερνητική επιλογή και δεν πείθει τους νέους. Το ΠΑΣΟΚ προεκλογικά μίλησε πολιτικά. Έστω και αποσπασματικά, αλλά μίλησε.
Πρέπει να βρούμε το μεγάλο ΠΑΣΟΚ. Αυτό όμως δεν γίνεται με συγκολλήσεις σε επίπεδο κορυφής ούτε με συγκρούσεις για προσωπικές φιλοδοξίες. Αυτό το κάνει η κοινωνία. Η οποία όμως πρέπει να ακούσει εναλλακτική πρόταση. Πρόταση, όχι απλώς “αφήγημα”. Όραμα, πρόταση, στρατηγική και σχέδιο. Ανεχόμαστε μία χώρα των καρτέλ και των ολιγοπωλίων; Της συγκέντρωσης πλούτου και της μηδενικής προοπτικής; Των επιδομάτων και της μη εκμετάλλευσης των δυνατοτήτων της; Της ολικής παράδοσης της παιδείας και της υγείας στους λίγους; Χρειάζεται πολύ μεγάλη δομική αλλαγή σε πολλά επίπεδα. Άρα και ρήξεις. Μιλάμε για πολιτικό λόγο όχι για εξυπνακίστικες ατάκες επιπέδου Tik-Tok.
Οι επόμενοι μήνες θα είναι κρίσιμοι για το ΠΑΣΟΚ και το πολιτικό σύστημα. Όποιος επιλέξει να θυσιάσει το κόμμα και την πολιτική για τις δικές του φιλοδοξίες θα βρει τον προοδευτικό κόσμο μπροστά του. Όσο ψηλά κι αν βρίσκεται. Και θα είμαστε αυστηροί. Γιατί μόνο έτσι σφυρηλατείται η πραγματική ενότητα και η προοπτική.