Μοσχοβολούν οι νεραντζιές

Από τον Απόστολο Σουρλαντζή, φιλόλογο, πρώην αντιδήμαρχο Περιβάλλοντος

Τον τελευταίο καιρό όλο και περισσότερο παρατηρούμε στα πεζοδρόμια της πόλης μας να υπάρχουν φυτεμένες νεραντζιές. Στα σημεία αυτά οι δρόμοι μοσχοβολούν από το άρωμα των λουλουδιών τους.

Στη μνήμη μου έρχεται μια εκδρομή των μαθητικών μου χρόνων στη Σπάρτη και τη Μονεμβασιά. Περνώντας από τον κάμπο της Αργολίδας, μεθύσαμε από την ευωδιά που σκόρπιζαν στον αέρα οι ανθισμένες λεμονιές και πορτοκαλιές. Διασχίζοντας τις δενδροστοιχίες της πόλης του Άργους, είδαμε εντυπωσιασμένοι ανάμεσα στα φυλλώματα να ξεπροβάλλουν οι όμορφοι καρποί των δέντρων σαν πορτοκαλί στολίδια χριστουγεννιάτικων δέντρων. Αφού επισκεφθήκαμε το Μουσείο της Σπάρτης, πραγματοποιήσαμε την εφηβική σκανδαλιά μας. Πήραμε ο καθένας στα γρήγορα, κρυφά από τον καθηγητή μας, από δύο καρπούς στην τσέπη και, μόλις καθίσαμε στις θέσεις μας, τους δοκιμάσαμε. Σε λίγα δευτερόλεπτα είδαμε ο καθένας στο πρόσωπο του άλλου μορφασμούς αηδίας. Είχαμε κλέψει, εν αγνοία μας, νεράντζια, πιστεύοντας ότι ήταν πορτοκάλια. Αυτή ήταν η πρώτη γνωριμία μου με τη νεραντζιά.
Οι ανοιξιάτικες εκδρομές μου στον Βόλο, αργότερα, πρόσθεσαν στη μνήμη μου όμορφες εικόνες από ανθισμένες νεραντζιές και δρόμους που ευωδίαζαν από το υπέροχο άρωμά τους. Τέτοια εποχή, που οι νεραντζιές είναι ανθισμένες, η πόλη μοσχοβολάει.
Αναρωτιέμαι γιατί αυτό το δέντρο δεν αποτέλεσε επιλογή του Δήμου Λαρισαίων. Παρακολουθούμε να φυτεύονται διάφορα δέντρα υδροβόρα ή ξένα προς το περιβάλλον της περιοχής, όπως οι φοινικιές της Σαρίμβεη κ.ά. Θεωρώ πως οι νεραντζιές θα ήταν μια καλή επιλογή. Απέδειξαν ότι άντεξαν στις καιρικές συνθήκες των τελευταίων ετών. Η νερατζιά είναι δέντρο αειθαλές, αντέχει σε χαμηλές θερμοκρασίες, αλλά και σε ξηροθερμικές συνθήκες, περισσότερο, μάλιστα, από τα άλλα εσπεριδοειδή. Το γεγονός ότι δε ρίχνει τα φύλλα του, μειώνει και τις ώρες απασχόλησης των εργατών της Καθαριότητας του Δήμου την περίοδο του φθινοπώρου.
Ο Δημήτρης Μπέης, ο δήμαρχος της Αθήνας, από το 1979 έως το 1986, φύτεψε εκατοντάδες νεραντζιές σε πολλές συνοικίες, από το Παγκράτι μέχρι τα Εξάρχεια. Οι νεραντζιές επιλέχθηκαν επειδή ταιριάζουν αρκετά με τη χωροταξία της πόλης, καθώς οι πολύ μικροί τους κορμοί δεν εμποδίζουν την κυκλοφορία στα στενά πεζοδρόμια της Αθήνας. Οι δρόμοι σ’ αυτές τις γειτονιές μοσχοβολούν από το θεσπέσιο άρωμά τους.
Δε θα ήταν όμορφο αυτή την εποχή και μεις οι Λαρισαίοι να βλέπαμε σε κάποιους δρόμους ανθισμένες νερατζιές; Θα μπορούσε η Υπηρεσία Πρασίνου ν’ αρχίσει το φύτεμα σε κάποια σημεία, όπου υπάρχουν κενά ή όπου έχουν ξεραθεί τα προηγούμενα δέντρα.
Γιατί να μη μεταφέρουμε και στην πόλη μας αυτήν την καλή πρακτική; Και να τη φανταστούμε με περισσότερα καλλωπιστικά δέντρα; Η δοκιμασμένη εμπειρία σε κάποιους δρόμους της πόλης μας αποτελεί απάντηση σε κάποιους, που πιθανόν προβάλλουν την ένσταση ότι η Λάρισα διαφέρει από τον Βόλο και την Αθήνα. Η Υπηρεσία Πρασίνου θα μπορούσε να τα μοιράσει στους πολίτες που επιθυμούν και να τα φροντίζουν οι ίδιοι και να τα περιποιούνται τα πρώτα χρόνια. Οι νοικοκυρές μπορούν να εκμεταλλεύονται τους καρπούς και να φτιάχνουν και γλυκό νεράντζι!
Κάθε χρόνο η πόλη μας, εξαιτίας της ανομβρίας, της κλιματικής αλλαγής ή από πλημμελή φροντίδα γίνεται πιο φτωχή σε δέντρα, πιο ζεστή, πιο γκρίζα. Όσα ξεράθηκαν, δεν αναπληρώθηκαν. Στο πάρκο των χρωμάτων του Χατζηχαλάρ, στον λόφο στο Μεζούρλο και στην περιοχή πίσω από το Διαχρονικό Μουσείο εκατοντάδες δέντρα έχουν ξεραθεί και δεν έχουν αντικατασταθεί. Μπορούν, λοιπόν, να αντικατασταθούν τα γηρασμένα και τα άρρωστα δέντρα με νεραντζιές ή ακόμη και με μουριές και πικροδάφνες που χρειάζονται ελάχιστο νερό και που, σαν μεγαλώσουν λίγο, δεν απαιτούν πότισμα.
Μάλλον στην πόλη μας δεν έχουμε ιεραρχήσει σωστά την αξία των δέντρων. Οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε ότι είναι στοιχεία σημαντικότατα για την καθημερινότητά μας, αλλά και για την επιβίωσή μας. Ευελπιστούμε ότι η νέα Δημοτική Αρχή θα κάνει πράξη το όραμά της για μια πόλη με περισσότερο πράσινο.