Τις προηγούμενες ημέρες, μ’ αφορμή τη νέα επέλαση της πύρινης λαίλαπας - αυτό το καλοκαίρι στην Ανατολική Αττική (Νέο Κουβαρά, Λαγονήσι), στο Λουτράκι, τη Ρόδο και τη Κορινθία - ο ίδιος προβληματισμός επανήλθε στη δημόσια συζήτηση. Οι αδυναμίες του επιχειρησιακού μοντέλου της καταστολής άφησαν πίσω τους ξανά μεγάλες καταστροφές επαναφέροντας το επιτακτικό ερώτημα τι διαφορετικό πρέπει να πράξουμε για να μη ζούμε κάθε καλοκαίρι τις ίδιες δυσάρεστες καταστάσεις.
Δύο από τους βασικούς λόγους / αιτίες της συντελεσθείσης και φέτος καταστροφής αναφέρονταν, πρώτον, στην έλλειψη αντιπυρικών ζωνών και, δεύτερον, στην έλλειψη δασικών δρόμων ή στη μη συντήρηση των υφισταμένων, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα να μην μπορούν τα οχήματα της Πυροσβεστικής, αλλά και του Στρατού, να πλησιάζουν τις εστίες της πυρκαγιάς για να τις κατασβέσουν. «Μα πού είναι τα Πυροσβεστικά;..», ρωτούσαν και ξαναρωτούσαν δημοσιογράφοι.
Θα ’πρεπε να είχαν γίνει μελέτες προληπτικού χαρακτήρα από τους αρμόδιους επιστήμονες (δασολόγους), έτσι ώστε όταν χρειάστηκε η καταστολή της πύρινης λαίλαπας να μπορούσε η Πυροσβεστική να βρει δρόμους/διόδους πρόσβασης των πυροσβεστικών οχημάτων για να κάνει το έργο της. Αμ’ δε... Για να γίνουν όλα αυτά χρειάζεται υπεύθυνος πολιτικός σχεδιασμός που, φυσικά, θα προϋπέθετε, για την εφαρμογή του, την ύπαρξη του κατάλληλου επιστημονικού προσωπικού. Μονίμου προσωπικού, για να είναι δυνατή η εκπόνηση μελετών και η εφαρμογή τους και όχι εκτάκτου/εποχιακού για τις «αυξημένες λειτουργικές ανάγκες του θέρους». Το κράτος, όμως, ενώ από τη μία δημιουργεί νέες Σχολές Δασολογίας ΑΕΙ (ήταν δύο και με την «πανεπιστημιοποίηση» των “ΤΕΙ Δασοπονίας”, το 2018, έγιναν πέντε!..), εν τούτοις, ...αρκείται ακόμη στα «ΘΑ» των διορισμών δασολόγων με αποτέλεσμα τα Δασαρχεία να παραμένουν εδώ και δεκαετίες υποστελεχωμένα και άρα εν αδυναμία να εκπληρώσουν το έργο τους, την αποστολή τους.
Bεβαίως, για όλο τούτο το κακό δεν φταίει μόνο η έλλειψη μέτρων πρόληψης για την αντιπυρική προστασία από πλευράς κράτους. Υπήρχε και -συνεχίζει να υπάρχει- μεγάλο πρόβλημα με την ασέβεια που δείχνει ο άνθρωπος απέναντι στο φυσικό περιβάλλον, κτίζοντας σπίτια ακόμη και μέσα στο δάσος! «Είμαστε μια χώρα με προϊστορία 200 χρόνων αυθαίρετης δόμησης (...) φτιάξαμε οικισμούς μέσα σε κωνωφόρα δένδρα με τα κλαδιά ν’ αγγίζουν τα μπαλκόνια...» μας υπενθύμιζε πέρυσι, τέτοιο καιρό, ο δικαιολογημένα αγανακτισμένος πυραγός Γεώργιος-Νικόλαος Αναγνωστάκος σε άρθρο του [“Γιατί καιγόμαστε. Η φωνή αγανάκτησης ενός πυραγού”, «Ε», 06.08.2021, σελ. 16], επισημαίνοντας εμφατικώς ότι «στην Ιστορία της ανθρωπότητας η φύση θα επικρατεί πάντα όταν ο άνθρωπος βιάζει τους κανόνες της».
Κι αλήθεια: πέρα από τις δεδομένες πολιτικές ευθύνες των εκάστοτε Κυβερνήσεων για τα όργια των πολεοδομικών και λοιπών αυθαιρεσιών όπως, π.χ. για τις παράνομες μάντρες που είχαν σηκώσει πολλοί στα οικόπεδά τους, στην ακτογραμμή, κλείνοντας την πρόσβαση προς την παραλία και έγιναν αιτία να καούν ζωντανοί συνάνθρωποί μας τον Ιούλιο του 2018 στο Μάτι της Αττικής, μήπως -...λέμε τώρα- έχει ακούσει κανείς κάτι για την επιβολή διοικητικών προστίμων, ως πράξη καταλογισμού, για εκείνες τις αυθαίρετες κατασκευές;...
Αυτήν τη στιγμή το μόνο που αρμόζει στις περιστάσεις είναι να ενώσουμε τις (προσ-) ευχές μας για τους ήρωες που δίνουν τη μάχη της κατάσβεσης, τους πυροσβέστες, επαγγελματίες κι εθελοντές, επιγείων και εναερίων μέσων. Προσωπικά υποκλίνομαι στον αγώνα τους, καθώς και στον αγώνα των αστυνομικών που προσπαθούν να σώσουν ζωές ανθρώπων και ζώων.
Κλείνοντας, ελπίζω ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης να εννοούσε όσα είπε: «Οσο σημαντική κι αν είναι η καταστολή μιας πυρκαγιάς εξίσου – αν όχι περισσότερο – σημαντική είναι η πολιτική της πρόληψης» («Καθημερινή», 20.07.2023)και να προωθήσει, επιτέλους, τη σχετική πολιτική, δίδοντας έμφαση σ’ αυτό που και οι ειδικοί επιστήμονες εισηγούνται: στην πρόληψη. Για να μη ζήσουμε κι άλλες τραγωδίες τα επόμενα καλοκαίρια, για να πάψουν, επιτέλους, τα δάση μας ν’ αποτελούν πυριτιδαποθήκες αναμονή. ‘Ελεος, πια!
* Ο Χάρης Ανδρεόπουλος είναι καθηγητής Β/θμιας Εκπ/σης, κλ. ΠΕ01 (xaan@theo.auth.gr)
