Τριώδιο: Περίοδος πνευματικής αφύπνισης!

Από τον Δημήτριο Νταφούλη, επίτ. σχολ. σύμβουλο και θεολόγο

Το Τριώδιο άνοιξε. Όχι, βέβαια, για τις καρναβαλικές εκδηλώσεις, αλλά για περισυλλογή, άσκηση πνευματική και προετοιμασία της ψυχής για τον άξιο εορτασμό των Παθών και της Ανάστασης του Χριστού. Ονομάζεται «Τριώδιο» γιατί οι ύμνοι που ψάλλονται και μας συγκινούν πνευματικά είναι τρεις ωδές και όχι εννέα όπως άλλοι.
Είναι προσκλητήριο για πνευματική ζωή και κατάκτηση πνευματικών αρετών. Ζηλευτός ο τίτλος του «Πνευματικού ανθρώπου», αυτού που ζει «εν Χριστώ», σε αντίθεση με τον κοσμικό άνθρωπο που μόνο για υλικές και σαρκικές επιθυμίες νοιάζεται.
«Οδοδείκτες» πορείας για πνευματική ζωή προβάλλει η Εκκλησία μας με το Ευαγγέλιό της. Είναι οι παραβολές με τις οποίες ο Κύριος αποκάλυπτε στους απλούς ανθρώπους τις μεγάλες πνευματικές αλήθειες, τις αρετές, τον στολισμό της ψυχής κάθε πιστού! Με τις αρετές αυτές -της μετανοίας, της συγχώρεσης, της αγάπης και της ελεημοσύνης-, ανοίγονται ουράνιες διαδρομές για τη μεγάλη συνάντηση με τον Δημιουργό μας.
Ήδη, με την παραβολή του Τελώνη και του Φαρισαίου, η Εκκλησία μας μίλησε για τον τρόπο της επικοινωνίας μας με τον Χριστό, την προσευχή δηλαδή και την αρετή της ταπείνωσης. Αυτή είναι η στράτα που οδηγεί στη μέθεξη.
Η έπαρση -γνώρισμα εγωιστή- οδηγεί σε λάθος δρόμο, αφού με την υπερβολική ιδέα για τον εαυτό μας περιφρονούμε τους άλλους, όπως συνέβη στην περίπτωση του Φαρισαίου. Στη συνέχεια η Εκκλησία μιλά για την αρετή της μετανοίας, με την παραβολή των παραβολών και Ευαγγέλιο των Ευαγγελίων, του «Ασώτου Υιού».
Για την αθλιότητα του ανθρώπου που ζει μακριά από τον Χριστό, τη δύναμη της μεταμέλειας σαν «έρχεται εις εαυτόν», την απόφαση της επιστροφής, αλλά και την ευσπλαχνία του Θεού Πατέρα.
«Μετανοώ» σημαίνει αλλάζω μυαλό και πορεία ζωής. Ζητώ συγχώρεση για ό,τι κακό έκανα και έβλαψα την ψυχή μου και τους συνανθρώπους μου και ανακαινισμένος πλέον πορεύομαι στον δρόμο του Θεού και ζω «εν Χριστώ».
Καμίνι θλίψης το λάθος μου και λύτρωση η συγγνώμη!
Υπέροχη λέξη, αλλά δύσκολα προφέρεται, χρειάζεται γενναιότητα. Αυτή λιώνει πάγους και φέρει κοντά τους ανθρώπους. Είναι το «ουράνιο τόξο», μετά από μπόρα. Ανακουφίζει, λυτρώνει και ηρεμεί τον νου. Ανοίγει μονοπάτια προσέγγισης και κατανόησης. Έχει γεύση αγάπης! Γέφυρα επικοινωνίας. Ανοίγει αγκαλιές, είναι σωτηρία ψυχής. «Συγχωρώ», σημαίνει «χωράμε μαζί». Με το να μην συγχωρούμε δεν προστατευόμαστε. Απλά είμαστε δούλοι του θυμού και της πλάνης. Τα λάθη πονούν και προκαλούν ψυχικές ασθένειες. Αγκαθωτό σύρμα που προκαλεί μόνο πληγές. Η συγχώρεση είναι γνώρισμα ισχυρών προσωπικοτήτων και όχι αδυναμία. Ελευθερώνει και δεν φυλακίζει. Είναι αρετή σε όποιον την έχει γιατί συγχωρούνται και τα δικά του λάθη από τον Θεό.
Η Εκκλησία αγιάζει, διδάσκει, συμβουλεύει και κρούει το καμπανάκι για αφύπνιση όλων μας, υπενθυμίζοντας πως όταν έρθει ο Χριστός ως δίκαιος κριτής, θα βραβεύσει ή θα τιμωρήσει ανάλογα με τις πνευματικές μας αρετές και τα έργα μας. Τα βιβλία θα ανοίξουν και όλων τα έργα θα φανούν. Λέξη «κλειδί» και σημείο αναφοράς η ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗ, η βασιλίδα των αρετών, όπως λένε οι πατέρες. Ελεούμε όχι από λύπηση, ανάγκη ή ιδιοτέλεια, αλλά όπως είπε ο Χριστός: «Να ελεείτε ως κι εγώ».
Η ελεημοσύνη μας, είναι αντίδωρο στη δική Του ελεημοσύνη. Είναι αγάπη αντίδωρο στη δική Του Αγάπη.
Την ημέρα της Κρίσης τυχεροί όσοι θα ακούσουν από τον Χριστό, πως βοήθησαν πεινασμένους και διψασμένους, επισκέφτηκαν αρρώστους και φυλακισμένους... γι’ αυτό θα είναι συγκάτοικοί του στην αιώνια Βασιλεία Του, γιατί είναι σαν να βοήθησαν τον ίδιο!
Σε όσους δεν κάναμε ελεημοσύνη, δεν απλώσαμε χέρι σε πάσχοντες αδελφούς, θα πει: «Πηγαίνετε στην αιώνιο κόλαση». Εκεί δεν περνά ο τίτλος των αξιωματούχων, ούτε ο πλούτος, αλλά μόνο τα καλά μας έργα, η πνευματική μας ζωή!
Γι’ αυτό και πρέπει να θησαυρίζουμε στον ουρανό και όχι στη γη, γιατί κινδυνεύουμε από κλέφτες και εγκληματίες. Η τίμια απόκτηση πλούτου και η καλή διαχείριση δεν βλάπτουν, ωφελούν. Ο άδικος και παράνομος πλουτισμός, γίνεται «χειροπέδες» και φυλακή!
Να αποφεύγουμε, λέει η Εκκλησία μας, και τις απολαύσεις των αισθήσεων, γιατί προκαλούν θλίψη στην ψυχή και πολλές ασθένειες στον οργανισμό. Το καλύτερο φάρμακο είναι η νηστεία. Είναι κι αυτή μια αρετή ακόμα στο περιδέραιο των αρετών. Όχι μόνο στη διατροφή, αλλά και στον λογισμό, τη γλώσσα, τις κακές επιθυμίες.
Το στάδιο των αρετών μας περιμένει. Να προσπαθήσουμε όλοι για μια πνευματική ζωή. Όσο μπορούμε προσευχόμαστε, νηστεύουμε, ελεούμε και συγχωρούμε «κατά δύναμιν», όπως έλεγε και ο Πατροκοσμάς.
Στήριγμά μας η Εκκλησία μας, ώστε το «καράβι της Ορθοδοξίας» με τιμονιέρη τον Χριστό, να αγκυροβολήσει ασφαλές στο λιμάνι της Αγάπης. Την Αγάπη που δίδαξε ο Χριστός με το «Απολωλός πρόβατο», την αγάπη της μετανοίας με τον «Άσωτο Υιό», της αλληλεγγύης με τον «Καλό Σαμαρείτη», της προσευχής με τον «Τελώνη και τον Φαρισαίο», της συγχώρεσης λέγοντας: «Πάτερ άφεσ’ αυτοίς ου γαρ οίδασι τι ποιούσι» και την Αγάπη της λύτρωσης με το ποτήριο της Θείας Κοινωνίας.
Συμμετέχουμε στον πνευματικό αγώνα όλοι και «κατά δύναμιν».