ΣΥΝΟΜΙΛΩΝΤΑΣ ΜΕ ΕΝΑΝ ΦΙΛΟ III

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ

Στο καφενεδάκι της Καρδαμύλης κάπου στα μέσα του Σεπτέμβρη και στην ανεμελιά οικογενειακών διακοπών δέχτηκα πολλές ερωτήσεις του φίλου Σωκράτη για τη «συνάφειά» μου με την πολιτική. Του εξομολογήθηκα λίγα επί τροχάδην. Η αυτοαναφορική τώρα απόδοση σ’ αυτό το άρθρο δεν είναι εύκολη, καθώς απωθεί και τον καλόγνωμο αναγνώστη. Την τολμώ, όμως, καθώς, όπως δεν μου αρέσει η έπαρση, δεν διακατέχομαι και από αίσθημα αυτοταπείνωσης. Διεκδικώ την ειλικρίνεια. Αλήθειες είπα και αλήθειες ακολουθούν εδώ.

«Θα σου θυμίσω, φίλε Σωκράτη, λίγα από το παρελθόν μου στην πολιτική. Βιοποριστικοί λόγοι και η παθογένεια της συλλογικής μας ζωής ήταν οι αιτίες της «μαύρης πέτρας» που έριξα πίσω μου πριν 40 χρόνια. Εξακολουθώ να είμαι, όμως, πολιτικό ον. Είχα αρνηθεί -μαζί με τον Λάμπρο Μόσιαλο, πρόεδρο τότε του τοπικού Τεχνικού Επιμελητηρίου- βουλευτική υποψηφιότητα το 1981 και αργότερα θέση νομάρχη. Αφιέρωσα στα κοινά αρκετά διαστήματα από το ‘74 μέχρι το ‘85. Δοκιμάστηκα και από δύο υποψηφιότητες, που ήταν παρασπονδίες στον ερασιτεχνισμό μου. Καμιά τους δεν επιδίωξα. Αρχές καλοκαιριού του ‘82 υπήρξε εν αγνοία μου συλλογική υπόδειξη των μελών του ΠΑΣΟΚ Λάρισας για υποψηφιότητα δημάρχου. Το έμαθα νύχτα μέσα σε κινηματογράφο. Η κομματική εργαλειοθήκη ήθελε άλλον υποψήφιο, με τον ισχυρισμό πως δεν θα ξεπερνούσα το 15%-16%. Πήραμε πρωτιά με 35,5%. Την τιμή των συμπολιτών μου κρατώ στη μνήμη ανεξάρτητα από την κατανοητή στο κλίμα των καιρών πανελλαδική συμπεριφορά της μεγάλης πλειοψηφίας των ψηφοφόρων της ΝΔ στον 2ο γύρο, που ψήφισαν εναντίον των συνδυασμών που στήριξε το ΠΑΣΟΚ. Περίπου 45 μεγάλοι και μικρότεροι Δήμοι πήγαν στο ΚΚΕ, με εμφαντικότερη την περίπτωση της Πάτρας. Κανένα παράδοξο. Τα κόμματα αυτά συγκυβέρνησαν το ‘89. Στη Λάρισα ήταν πρωτοφανής η καθίζηση του πάντα πρώτου συνδυασμού. Το φαιδρό της υπερψήφισης του ΚΚΕ από τη δεξιά προέκυψε με τον ύστερο αναληθή ισχυρισμό πολλών οπαδών της, πως προεκλογικά εξύβρισα το κόμμα τους και δεν με ψήφισαν. Αφελής ερώτηση: Στο πλήθος όλων των άλλων Δήμων που ψηφίστηκε το ΚΚΕ εξύβρισαν κι εκεί οι υποψήφιοι τη ΝΔ; Και γιατί δεν έριξαν λευκό ή δεν απείχαν, αλλά οι ακραίοι τους από την πρώτη Κυριακή εδώ στη Λάρισα πήγαν κατ’ ευθείαν στο Κ.Κ. βυθίζοντας τον συνδυασμό τους. Τέλος πάντων, δεν εξύβρισα κανέναν, ούτε ανήκουν οι ύβρεις στην αισθητική μου. Το αποδεικνύουν όλες οι βιντεοσκοπημένες προεκλογικές ομιλίες μου. Το «επιχείρημα», ωστόσο, της υπερψήφισης του ΚΚΕ και στη Λάρισα αποκαλύπτει μια αθέλητη παραδοχή: Ότι υπήρξα (κατά τους ίδιους) καλύτερος υποψήφιος του αντιπάλου μου. Αλλά ...να που θύμωσαν! Να πω εδώ, πως ο μακαρίτης Αριστείδης Λαμπρούλης αφιερώθηκε ψυχή τε και σώματι στον Δήμο. Η αφεντιά μου αντιμετώπιζα υπαρξιακά διλήμματα με την τυχόν επικράτησή μου τη δεύτερη Κυριακή. Τι θ’ απογινόταν η δουλειά μου, που έδινε πολλά σε πέντε οικογένειες και τη δική μου. Η νεανική ορμή, η κατανοητή φιλοδοξία και η τιμητική εν αγνοία μου πρόταση των απλών ανθρώπων, απομάκρυνε τον ρεαλισμό. Αυτή ήταν η πρώτη παρασπονδία στη μέχρι τότε «εντός ορίων» κοπιαστική πάντως και χρηματοβόρα απασχόλησή μου με τα κοινά. Όταν έφυγα το 1985, είδα έντρομος την επαγγελματική μου ζημιά τα περασμένα χρόνια. Κάτι κέρδισα, όμως, από εκείνον κυρίως τον προεκλογικό μήνα. Έμαθα για την υπονόμευση, για το πεζοδρομιακό υβρεολόγιο, την αισχρή συκοφαντία. Μέχρι και τοκογλύφο με βάφτισαν. «Συντρόφια», άκριτοι αποδέκτες της κακολογίας και δικηγόροι. Όλοι τους έβγαλαν την αόμματη κακότητα στο πρόσωπό μου, αλλά δεν έγιναν εμπόδιο στη νίκη. Οι έντιμοι άνθρωποι τους έφτυσαν. Διαπίστωσα ακόμα, πως το μεγάλο πλήθος των προεκλογικών συγκεντρώσεων δεν ήταν από δημότες, καθώς τα 2/3 του πληθυσμού της πόλης τότε, μάλλον και τώρα, δεν ψηφίζουν στην πόλη. Στο ψηφοδέλτιο του συνδυασμού επτά στους δέκα ήταν, επίσης, ετεροδημότες. Το μειονέκτημα φάνηκε στις αμέσως επόμενες εκλογές, όταν ο συνδυασμός που στήριξε το ΠΑΣΟΚ έλαβε 16%. Το ‘82 υπήρξε η συγκυρία της νωπής νίκης του ΠΑΣΟΚ και οι διαφωνίες στον τρίτο συνδυασμό για το πρόσωπο του υποψήφιου δημάρχου, αν και επρόκειτο για καταξιωμένο συμπολίτη μας και πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου. Αυτά για την πρώτη μου παρασπονδία».
«Θα σου πω και για τη δεύτερη. Παρακλήθηκα το ‘94 να συνδράμω τον υποψήφιο τότε Νομάρχη με συμμετοχή στον συνδυασμό του. «Θα βρίσκομαι έναν μήνα εκτός Λάρισας» είχα πει. «Θα σε βγάλω εγώ» απάντησε. «Χρειάζομαι ανθρώπους, που θα βοηθήσουν τον Νομό». Μάλιστα. Δεν πήρα μία ψήφο ακόμη και στον τόπο καταγωγής του. Είχα αφελώς παγιδευτεί σε μια ανούσια ιστορία. Παρέμεινα, πήρα ψήφους της Λάρισας, εκλέχτηκα και παραιτήθηκα. Λίγο μετά χειρίστηκα ενστάσεις επιλαχόντων εναντίον εκλεγέντων με κώλυμα εκλογιμότητας. Η ένσταση έγινε δεκτή και ασκήθηκε έφεση στο Διοικητικό Εφετείο. Μεσάνυχτα παραμονής εκδίκασης της υπόθεσης στην έρημη λόγω ώρας πίσω αυλή ενός μπαρ εστιατορίου της Εθνικής οδού (σημ. ήταν το travel stop) οι προβολείς του αυτοκινήτου μου -καθώς πήγα με συντροφιά εκεί για ένα ποτό- έπεσαν επάνω σε δύο μοναχικούς συνομιλητές. Ήταν ο πρόεδρος του Διοικητικού Εφετείου* με τον πολιτικό συνήγορο των αντιδίκων**. Την επομένη ζήτησα την εξαίρεση και των τριών δικαστών της σύνθεσης, για να προστατέψω το κύρος του προέδρου της έδρας κ. Γ@@@@υ. Πίστεψα, πως αρκούσε «το χτύπημα του κώδωνος». Για μήνες σύρθηκε η υπόθεση στη Θεσσαλονίκη, επανήλθε στη Λάρισα με πλειοψηφική απόφαση του εκεί Δικαστηρίου και ο εδώ ίδιος πρόεδρος με τις δύο κυρίες της έδρας ανέτρεψαν την πρωτόδικη απόφαση, με σκεπτικό το ...προφανές περιεχόμενο της μεσονύχτιας συνομιλίας. Με την εκφώνηση της απόφασης ο κ. Γ@@@@ς ανήγγειλε πως «το Δικαστήριο αποφάσισε σύμφωνα και με τη λαϊκή ετυμηγορία»! Τι του χρειάζονταν οι νόμοι. Αποδείχτηκε και πάλι πως στα ελληνικά δικαστήρια όποιος έχει δίκιο να φοβάται. Όποιος αδικεί, να ελπίζει».
Αυτά διηγήθηκα του Σωκράτη. Μια μικρή ιστορία παθημάτων και μαθημάτων. «Ξέρεις Τόλιο», μου είπε μετά. «Νομίζω πως η πολιτική χρειάζεται ανθρώπους-δέντρα, που λυγίζουν στους αέρηδες, για να μη σπάνε. Δεν μου φαίνεσαι τέτοιος». Σκέφτηκα, πως δεν είναι έτσι ακριβώς. Είπα του φίλου μου: «Η ζωή λυγίζει συχνά τον άνθρωπο και τον επαναφέρει αμέσως. Στην πολιτική χλωρίδα φυτρώνουν και κυπαρίσσια, που δεν λυγίζουν. Είναι εξαιρέσεις. Και ο κανόνας; Κανένας κανόνας. Άντε στην υγειά μας». Σηκώσαμε τα ποτήρια με το εμφιαλωμένο ζεστό νεράκι στο ψυχρό βραδινό της Μάνης.
* Ήταν ο πρόεδρος του Διοικ. Εφετείου Λάρισας όταν και η μία των τότε συνέδρων εκφράστηκε απρεπώς εναντίον μου σε πολλούς αγνοώντας τις δραστηριότητες του προέδρου της. Εθίγη από την αίτηση εξαίρεσης. Όφειλε, όμως, να λειτουργεί στο επίπεδο της θέσης της.
** Αποφεύγω ισόβια σιγή για επίορκους δικαστές. Η δικαιοσύνη είναι το έσχατο καταφύγιο των αδικουμένων. Πρέπει να εμπνέει εμπιστοσύνη. Η ευθεία καταγγελία, όμως, τότε στο ακροατήριο θα συμπαρέσυρε τρίτους για υπόθεση λίγου ειδικού βάρους. Θα ήταν ασύμμετρη ενέργεια. Κατέληξα, πως αρκούσε αίτημα εξαίρεσης του δικαστηρίου χωρίς ανάδειξη του υπαιτίου. Είχα μπροστά μου και το Συμβούλιο Επικρατείας. Οι εντολείς μου, όμως, αρνήθηκαν να συνεχίσουν για νεκρή θέση εχθρικού για τον νομάρχη τους συμβούλου.