Όλοι γνωρίζουμε καλά τις αφόρητες δαπάνες στα Δημόσια Σχολεία, όσο και στα ιδιωτικά. Φροντιστήρια, μετακινήσεις, μαθητικό υλικό, παραπαιδεία. Βάρη δυσβάστακτα. Κανένας όμως δεν κάθεται να καταγράψει τις εκπαιδευτικές υπηρεσίες, που δωρεάν και αγόγγυστα παρέχουν οι γονείς στα παιδιά τους και ιδιαίτερα οι μάνες. Υπεύθυνες για την προπαρασκευή των παιδιών για το Σχολείο. «Έλα να μου πεις την Ιστορία... να δω μια στιγμή τις ασκήσεις... πες μου τους κανόνες της Γραμματικής... Έκανες καλά γράμματα για να δω...».
Και όχι μόνον. Κατάντησαν οι μόνιμοι συνοδοί των παιδιών. Η μάνα ταξιτζού, ο φροντιστής, η προπονήτρια, η δασκάλα, ο επιθεωρητής, ο παιδοψυχολόγος και ό,τι άλλο ήθελε προκύψει, κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς.
Ποιος δεν είδε την αγουροξυπνημένη μάνα, φορτωμένη τη σχολική τσάντα, να συνοδεύει το παιδί της στη στάση ή στο σχολείο; Γίνονται, λέει, οι σύγχρονοι γονείς, υπερπροστατευτικοί. Μα πώς να κάνουν κι αλλιώς, αφού χρέη της Πολιτείας, τα επωμίζονται αυτοί: Do it yourself (κάν’το μόνος σου). Η προτροπή δεν ισχύει μόνο για τα μαστορέματα και τα χόμπι. Επεκτείνεται και στον τομέα της Παιδείας, της Πρόνοιας, της Υγείας, του κοινωνικού χρέους. Η οικογένεια επιδοτεί το παιδί, τον ηλικιωμένο γέροντα, το άρρωστο μέλος της, τον άνεργο νέο. Η μάνα καλείται να οικονομήσει τα πάντα. Να σκεπάσει φιλόστοργα με τις φτερούγες της, κάθε μέλος της, που έχει κάποιο πρόβλημα ή ανάγκη. Και ιδιαίτερα τα παιδιά, για τα οποία επίσημα το κράτος, αλλά και ανάλγητα αποφεύγει να κάνει το χρέος του. Στα παλιότερα χρόνια, το μεγάλο φροντιστήριο ήταν ο δρόμος. Το παιδομάνι μεγάλωνε στις αλάνες, στα γιαπιά, στα στενοσόκακα της γειτονιάς. Εκεί τα παιδιά χωρίς την ασφυκτική παρέμβαση της μάνας κοινωνικοποιούνταν, ενημερώνονταν σεξουαλικά, μάθαιναν τους νόμους της φύσης. Αντιμετώπιζαν μόνα τους τη ζωή και τις δυσκολίες της. Τώρα σαν τα δυσκίνητα χορτάτα περιστέρια αναμένουν την παρέμβαση των γονιών και ιδιαίτερα της μάνας, για να λύσουν κάθε πρόβλημα που τους απασχολεί.
Τότε οι ρόλοι ήταν διακριτοί. Ο εαυτός, ο φίλος, ο πατέρας, ο δάσκαλος, η μάνα, η γειτονιά, το Σχολείο. Σήμερα όλα πήραν άλλη μορφή. Οι μάνες έγιναν μεταφορείς. Συνοδοί στο σχολείο. Στο γυμναστήριο, στο φροντιστήριο. Έγιναν εξομολογητές, παιδοψυχολόγοι. Το παιδί συνήθως αντιδρά σ’ αυτήν την αφύσικη κατάσταση. Μοιραία τυραννιέται, αλλά και γίνεται τύραννος. Οι συγκρούσεις, αναπόφευκτες όσο και τραγικές.
Χώρια που τα σημερινά παιδιά, βομβαρδισμένα από πληθώρα πληροφοριών και ειδήσεων μας πιάνουν αγράμματους. Τι είναι το Στρεντς; Γιατί έπεσαν οι Δίδυμοι στη Ν. Υόρκη; Τι είναι το Δ.Ν.Τ.; Ποιος είναι ο γέρος με τη γενειάδα και το Πολυβόλο και σκοτώνει ανύποπτους ανθρώπους; Πού είναι το Αφγανιστάν, η Υεμένη, η Wall Street; Σαν να μη φτάνουν στη δόλια μάνα όλα τ’ άλλα, άντε να καθίσει πάλι στα θρανία, για να μη φανεί αγράμματη, στα μάτια του παιδιού της. Στη φόρα λεξικά χάρτες, εγκυκλοπαίδειες, μη μας πιάσει στον ύπνο ο πιτσιρίκος.
Και φυσικά, από φυσικού της, όλο αυτό το νταβαντούρι το επωμίζεται η σύγχρονη Μάνα Ελληνίδα. Ο αφανής αυτός ήρωας. Γιατί ευθύνες, χρέη και υποχρεώσεις της επίσημης Πολιτείας, μετακυλίστηκαν στην πλάτη της. Πουθενά δεν γίνεται αυτό. Και θ’ αργήσει η δόλια μάνα Ελληνίδα, να δει πλάι της τη μέριμνα του κράτους και ν’ ανακουφιστεί από τα δυσβάστακτα τούτα βάρη.
Από τον Κων/νο Ι. Παπακωνσταντίνου
