Ακάθιστος Υμνος: Το ιστορικό του πλαίσιο

Από τον Ευάγγελο Μπαλντούνη, φιλόλογο

Έχουμε μπει στην περίοδο τής Μεγάλης Σαρακοστής, που διαρκεί από την Καθαρά Δευτέρα ως το Μ. Σάββατο. Η περίοδος νηστείας πριν από τα Χριστούγεννα καλείται απλά «Σαρακοστή» (διαρκεί 40 ημέρες). Ενώ το διάστημα νηστείας πριν από το Πάσχα ονομάζεται «Μεγάλη Σαρακοστή» (κρατά 50 ημέρες). Κάθε Παρασκευή δεσπόζουν οι «ΧAIΡΕΤΙΣΜΟΙ» της Παναγίας, ο «ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ». Ένας κατανυκτικός και ιστορικός ύμνος προς την Υπέρμαχο Στρατηγό Παναγία. Κατανυκτικός γιατί προκαλεί αίσθημα βαθιάς θρησκευτικής συγκίνησης και ευλάβειας. Ιστορικός εξαιτίας των γεγονότων με τα οποία συνδέεται....
-ΟΙ ΑΒΑΡΟΙ ΚΑΙ Η «ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΩΝ ΒΛΑΧΕΡΝΩΝ»: Συγκεκριμένα: Ο αυτοκράτορας Ηράκλειος (610- 641) έκανε εκστρατεία εναντίον των Περσών. Τότε βρήκαν την ευκαιρία οι Άβαροι και επιτέθηκαν στην Κωνσταντινούπολη. Οι Άβαροι ήταν Ευρασιάτες νομάδες που έμεναν στην Κεντρική Ευρώπη, γύρω από τα Καρπάθια όρη και τον Καύκασο. Η πολιορκία ξεκίνησε στις 31 Ιουλίου τού 626 μ.Χ. Την Πέμπτη 7 Αυγούστου οι εχθροί συγκεντρώθηκαν για μια μαζική επίθεση κατά των τειχών, κοντά στον Ναό της Παναγίας Των Βλαχερνών. Oνομαζόταν έτσι γιατί βρισκόταν στη «συνοικία των Βλαχερνών» επί των ακτών τού Κεράτιου Κόλπου. Το όνομα προϋπήρχε από τα αρχαία χρόνια και είναι βαρβαρικό, από έναν αρχαίο βασιλιά τής περιοχής...
-ΓΙΑΤΙ ΟΙ «ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ» ΥΜΝΟΛΟΓΟΥΝΤΑΙ ΗΜΕΡΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: Ο Πατριάρχης Σέργιος ανέβηκε στα τείχη κι έκανε δέηση κρατώντας την αχειροποίητη εικόνα τής Παναγίας. Ενθαρρυμένοι και εμψυχωμένοι οι υπερασπιστές τής Πόλης, με αναπτερωμένο το ηθικό τους, κατάφεραν να αποκρούσουν την επίθεση και να καταστραφεί το σύνολο τού εχθρικού στόλου. Την επόμενη μέρα ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, λύθηκε η πολιορκία και ο εχθρός απομακρύνθηκε. Όλοι τότε ένιωσαν την προστασία, την προφύλαξη, την προάσπιση, τη σκέπη τής Παναγίας και για να την ευχαριστήσουν συναθροίστηκαν στην Παναγία των Βλαχερνών και έψαλλαν όρθιοι (έτσι και ο όρος «Ακάθιστος Ύμνος»)....
-ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΟΥ ΥΜΝΟΥ: Γνωστοποιώ σε νεοελληνική απόδοση το περιεχόμενο τού «ΤΗ ΥΠΕΡΜΑΧΩ ΣΤΡΑΤΗΓΩ», για να κατανοηθεί περισσότερο η σημασία του: «Σε σένα, Θεοτόκε, την Υπέρμαχο Στρατηγό εγώ η Πόλη, Σου αποδίδω με ευγνωμοσύνη την ένδοξη νίκη, επειδή λυτρώθηκα από τις φοβερές συμφορές. Αλλά Συ, επειδή Έχεις ακατανίκητη δύναμη, ελευθέρωσέ με από κάθε είδος κινδύνου, για να Σού φωνάζω δυνατά: ΧΑΙΡΕ, ΝΥΜΦΗ ΑΝΥΜΦΕΥΤΕ».
-ΕΚ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟΥ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΤΩΝ ΙΒΗΡΩΝ, Παναγίας τής Πορταϊτίσσης Αγίου Όρους: Η Μήτηρ τού Κυρίου εμφανισθείσα πολλάκις εις πολλούς αγίους είπεν: «Επειδή μού αρέσουν υπερβαλλόντως οι ωραίοι ύμνοι των 24 οίκων, θα αγαπώ, θα προστατεύω, θα σκέπω και θα φυλάττω από παν κακόν, πάντα Χριστιανόν, όστις θα με χαιρετίζει άπαξ τής ημέρας με τους ύμνους τούτους και θα ζει κατά τον νόμον τού Θεού. Κατά δε την τελευταίαν ημέραν τής ζωής αυτού, θα τον υπερασπιστώ και ενώπιον τού Υιού μου». Ευτυχής ο Χριστιανός, όστις απαγγέλλει τους χαιρετισμούς τούτους καθ’ εκάστην ημέραν με σεβασμόν, ευλάβειαν και αγάπην.