Για την εκπόνηση των χαρτών έχουν ληφθεί υπόψη όλα τα δεδομένα, όπως το διεθνές δίκαιο, οι συνθήκες και οι συμφωνίες μεταξύ των κρατών κ.λπ. Στους χάρτες απεικονίζονται με απόλυτη σαφήνεια όλα τα δικαιώματα της χώρας μας στη θάλασσα.
Ο χάρτης με τα χωρικά ύδατα της Ελλάδας περιλαμβάνει 12 ν.μ., όπως προβλέπεται από το διεθνές δίκαιο, ενώ η χώρα μας είναι η μόνη στον κόσμο η οποία έχει ορίσει τα χωρικά της ύδατα στα 6 ν.μ.
Σχετικά με την Ελληνική ΑΟΖ ο χάρτης περιλαμβάνει όλες τις θαλάσσιες ζώνες που σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο δικαιούνται να έχουν τα νησιά.
Μετά την παράνομη συμφωνία μεταξύ της Λιβύης και της Τουρκίας στις 28-11-2019 ακολούθησε επιστολή της Λιβύης στον ΟΗΕ, με ημερομηνία 27-12-2019, στην οποία κατηγορεί την Ελλάδα ότι δήθεν αγνόησε εντελώς τα δικαιώματα της Λιβύης και σύναψε συμφωνίες για να επιβάλει de facto μονοπώλιο στην παραγωγή, υγροποίηση και μεταφορά αερίου.
Παράλληλα στην επιστολή προβάλλεται έντονα, ως επιχείρημα, η αναφορά στη θεσμοθέτηση από τη Λιβύη προστατευόμενης αλιευτικής ζώνης στη Μεσόγειο Θάλασσα πλάτους 62 ΝΜ βορείως των θαλάσσιων συνόρων, που υπόκειται στην κυριαρχία και δικαιοδοσία της Λιβύης, σύμφωνα με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου αριθ. 37 του A.J. 1373 (2005).
Στην ΑΟΖ, σύμφωνα με τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας, άρθρο 56, παρ.1α, το παράκτιο κράτος έχει, μεταξύ άλλων, κυριαρχικά δικαιώματα που αποσκοπούν στην εκμετάλλευση, διατήρηση και διαχείριση των φυσικών πόρων, ζωντανών ή μη. Είναι προφανές ότι σε περίπτωση που το παράκτιο κράτος, όπως η Λιβύη το 2005, επιλέγει να διεκδικήσει μόνο κυριαρχικά δικαιώματα με σκοπό τη διαχείριση των αλιευτικών πόρων, και όχι κάποιο από τα άλλα δικαιώματα που διατίθενται υπό το καθεστώς της ΑΟΖ, η ζώνη τείνει να αναφέρεται ως αποκλειστική αλιευτική ζώνη.
Η ζώνη αυτή όμως ταυτίζεται σχεδόν απόλυτα με την ΑΟΖ της Λιβύης, όπως απεικονίζεται στον χάρτη του Marine Regions. Για την οριοθέτησή της, ελήφθη υπόψη η Κρήτη και η νήσος Γαύδος χαράσσοντας το βόρειο σύνορο της ζώνης με βάση τη μέση γραμμή σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Στην αλιευτική ζώνη δεν περιλαμβάνονται τα σημεία που, εκ των υστέρων, αυθαίρετα και παράνομα οριοθέτησε με την Τουρκία.
Η επικείμενη δημοσιοποίηση της συμφωνίας Λιβύης-Τουρκίας από τον ΟΗΕ είναι μια, τυπική, υποχρεωτική διαδικασία της γραμματείας, σύμφωνα με τους κανονισμούς, και σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει επικύρωση και αποδοχή του περιεχομένου του εγγράφου. Η συμφωνία δεν εμποδίζει τις θιγόμενες χώρες και στην προκειμένη περίπτωση την Ελλάδα να προβεί σε πολιτικές και νομικές αξιώσεις προκειμένου να διαφυλάξει τα κυριαρχικά δικαιώματα στην ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα, τα οποία απορρέουν από το διεθνές δίκαιο.
Ο Ερντογάν επικαλείται το άρθρο 102 του καταστατικού χάρτη των ΗΕ για την υποχρεωτική δημοσιοποίηση της συμφωνίας. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ ο μοναδικός σκοπός του άρθρου 102 είναι η αποφυγή της μυστικής διπλωματίας η οποία εξασφαλίζεται με τη δημοσιοποίηση όλων των συνθηκών και των διεθνών συμφωνιών. Επιπρόσθετα η παρ 2 του άρθρου 102 προβλέπει κυρώσεις για τη μη εκπλήρωση της υποχρεωτικής καταχώρησης των συνθηκών στον ΟΗΕ. Η κύρωση προβλέπει ότι ένα συμβαλλόμενο μέρος σε μια συνθήκη ή σε μια διεθνή συμφωνία, η οποία δεν έχει καταχωριστεί, δεν μπορεί να επικαλεστεί αυτή τη συνθήκη ή συμφωνία ενώπιον οποιουδήποτε οργάνου των Ηνωμένων Εθνών.
Καθώς είναι πασίδηλο, πέραν κάθε αμφιβολίας, ότι η γραμμή που οριοθετήθηκε μεταξύ Λιβύης και Τουρκίας είναι παράνομη και παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν όλα τα μέσα για την καταδίκη και ακύρωση της συμφωνίας. Ακόμα και μια μονομερή καταδικαστική απόφαση εις βάρος της Λιβύης θα θέσει αυτόματα στο περιθώριο και θα διαλύσει όλο το αφήγημα της Τουρκίας για την ΑΟΖ στη Μεσόγειο.
Από τον κ. Κων. Λιούτα (*)
(*) Ο κ. Κων. Λιούτας είναι σγος ε.α. και πρόεδρος Σ.Α/ΣΤΥΑ-Παράρτημα Λάρισας
