Μάλιστα, πολλοί είναι αυτοί που κάνουν λόγο για μία από τις καλύτερες διοργανώσεις των τελευταίων ετών. Αρχικά, σε αμιγώς αγωνιστικό επίπεδο, το θέαμα που προσέφεραν οι ομάδες- ειδικά στην τελική ευθεία της διοργάνωσης- ήταν άκρως ικανοποιητικό. Επίσης, σε σχέση με προηγούμενα Mundial ή Euro, δεν συνέβη το παραμικρό περιστατικό βίας και όλοι, ομάδες και φίλαθλοι, ένιωθαν πραγματικά ασφαλείς στη Ρωσία. Ωστόσο, υπάρχει κι ένας τρίτος παράγοντας που κατέστησε τη φετινή διοργάνωση διαφορετική και πιο συναρπαστική: Ο πρώιμος αποκλεισμός της Γερμανίας.
Όπως φάνηκε και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δεν υπήρξε Έλληνας ποδοσφαιρόφιλος που να μην πανηγύρισε έξαλλα την αποτυχία των Γερμανών. Είναι στη μέση η πολιτική της Μέρκελ και τα Μνημόνια βλέπετε. Έχω την αίσθηση, όμως, ότι αυτό τον αποκλεισμό δεν τον πανηγυρίσαμε μόνο οι Έλληνες, αλλά και οι περισσότεροι Ευρωπαίοι. Η αλήθεια είναι ότι αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα, δεν απέχει και πολύ απ’ αυτό που συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη. Η σκληρή και συχνά βίαιη επίθεση στις συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων νομιμοποιούνται στο όνομα του χρέους.
Στο πλαίσιο αυτό, έχει αναπτυχθεί μια γενική ρητορική ότι «η Γερμανία είναι το πρόβλημα στον κόσμο». Μια ρητορική που εστιάζει στον ηγεμονικό χαρακτήρα της συγκεκριμένης χώρας μέσα στην Ε.Ε. και εκφράζει την πολιτική κυριαρχία ενός κράτους πάνω σ’ ένα άλλο, με την περίπτωση της Ελλάδας να αποτελεί το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα. Αλλά ας μη φύγουμε εντελώς από το αθλητικό πλαίσιο. Μιας και το Μουντιάλ διεξήχθη στη Ρωσία κι έγινε αναφορά στον αποκλεισμό της Γερμανίας, εντελώς συγκυριακά έρχεται στο μυαλό μου μια ιστορία από τη Σοβιετική Ένωση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Συγκεκριμένα, τον Αύγουστο του 1942 το Κίεβο έχει πέσει στα χέρια των Ναζί και το ποδόσφαιρο φυσικά είναι διαλυμένο. Όμως, πολλοί παίχτες δεν σταματούν να κάνουν αυτό που αγαπούν, να παίζουν ποδόσφαιρο έστω ερασιτεχνικά, παρότι οι περισσότεροι είναι ουσιαστικά σκλάβοι. Εργάζονται πολύ σκληρά, άλλοι σε εργοστάσια και άλλοι σε φούρνους. Έτσι, ιδρύουν την ερασιτεχνική ομάδα «Στάρτ», για να αθλούνται στον ελεύθερο χρόνο τους. Το παιχνίδι τους ήταν σκληρό και οι επιτυχίες τους αρκετές. Μάλιστα, προξένησαν το ενδιαφέρον των Στρατευμάτων Κατοχής, που τους κάλεσαν να παίξουν μαζί. Οι Ναζί ηττήθηκαν πανηγυρικά και μη μπορώντας να αποδεχθούν την ήττα, ζήτησαν ρεβάνς με προειδοποιητικό τηλεγράφημα: Να διεξαχθεί νέος αγώνας και η ομάδα της «Στάρτ» να κάτσει να χάσει.
Ήταν δεδομένο ότι είχε πληγεί ο εγωισμός των Ναζιστών και έπρεπε να κερδίσουν με κάθε κόστος. Οι Σοβιετικοί, όμως, ήταν πολύ περήφανοι, αγνόησαν τις απειλές που δέχθηκαν ακόμη και κατά τη διάρκεια του αγώνα και κέρδισαν και πάλι εύκολα. Από εκεί και έπειτα, η τύχη τους ήταν προδιαγεγραμμένη. Η Σοβιετική Ένωση αναφέρει πως οι ποδοσφαιριστές εκτελέστηκαν λίγο μετά το παιχνίδι, ωστόσο η έρευνα, που έγινε αρκετά χρόνια μετά, παρουσιάζει μια άλλη εκδοχή, εξίσου τραγική. Σταδιακά, μετά το παιχνίδι οι ποδοσφαιριστές της «Στάρτ» συλλαμβάνονταν γι’ ανάκριση και κατηγορούμενοι για «συνεργασία» με τη Σοβιετική Αστυνομία οδηγούνταν στο εκτελεστικό απόσπασμα. Ούτως ή άλλως, λοιπόν, τα αντίποινα ήταν σκληρά και ο αγώνας αυτός έμεινε στην ιστορία ως ο «Αγώνας του Θανάτου». Αν και η υπόθεση μπήκε στο αρχείο, θεωρήθηκε μια ακόμα συγκάλυψη των γερμανικών εγκλημάτων, κατά τη διάρκεια του Πολέμου.
Συμπερασματικά, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η αποτυχία στο φετινό Mundial της προηγούμενης Παγκόσμιας Πρωταθλήτριας, της Γερμανίας, πανηγυρίστηκε έντονα από πολλούς στην Ελλάδα και όχι μόνο. Σημαντικό ρόλο προς αυτήν την κατεύθυνση διαδραμάτισαν ο ηγεμονικός χαρακτήρας και η άσκηση πολιτικής της συγκεκριμένης χώρας στην Eυρώπη της οικονομικής και μεταναστευτικής κρίσης. Αυτό το γεγονός διαφοροποίησε τη φετινή διοργάνωση και η χαρά των απανταχού ποδοσφαιρόφιλων έγκειται όχι μόνο σε αθλητικό πλαίσιο, αλλά και σε πολιτικό. Είναι η απόλυτη επιβεβαίωση ότι σε πολλές περιπτώσεις, η πολιτική σχετίζεται άμεσα με τον αθλητισμό. Εξάλλου, ιστορικά, το ότι η μεγαλύτερη αποτυχία των Γερμανών τα τελευταία χρόνια σε μεγάλη διοργάνωση συνέβη στα γήπεδα της Ρωσίας, έχει τη σημασία του.
* Από τον Λάμπρο Αναγνωστόπουλο
Ο Λάμπρος Αναγνωστόπουλος είναι κοινωνιολόγος
