πραγματικότητα. Γιατί η πραγματικότητα της χώρας, σίγουρα δεν είναι η κανονικότητα.
Η πρωθυπουργική επιλογή να παρουσιάσει μία ψευδή πραγματικότητα και να την βαπτίσει κανονικότητα είναι διαβρωτική. Και το διαβρωτικό ψεύδος είναι το πραγματικά επικίνδυνο. Ας δούμε όμως και την πραγματικότητα που σίγουρα δεν είναι κανονικότητα:
Δάνεια: Το 2014 τα κόκκινα δάνεια είχαν πτωτική τάση και είχαν πέσει στο 34% του συνόλου. Έκτοτε ανεβαίνουν και έχουν πλησιάσει το 50%, με αποκορύφωμα την τραγική ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών του 2015 που οδήγησε στον πλήρη αφελληνισμό τους. Εδώ πρέπει να προσμετρήσουμε και τα δεκάδες δις ευρώ κόστος για το ελληνικό δημόσιο.
Καταθέσεις: Οι καταθέσεις -μετά το πρώτο σοκ της χρεοκοπίας- ανέβηκαν το 2014 στα 164 δις ευρώ. Έκτοτε βυθίστηκαν στα 120 δις ευρώ και παραμένουν καθηλωμένες. Η εμπιστοσύνη χάθηκε και τα capital controls είναι ακόμη εδώ.
ΑΕΠ: Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της χώρας ανέβηκε το 2014 0,8%. Η δυναμική θρυμματίστηκε και περάσαμε το 2015 -ελέω Γιάνη- σε ύφεση. Τρία χρόνια μετά το ΑΕΠ παραμένει καθηλωμένο, παρά τις εξαιρετικές διεθνείς οικονομικές συνθήκες.
Χρηματιστήριο: Η ελληνική αγορά από τις 470 μονάδες το 2012 βρέθηκε στις 1.380 μονάδες το Μάρτιο του 2014. Σήμερα βρίσκεται στις 800 μονάδες, αποτυπώνοντας την οικονομική ασφυξία και την πολιτική ανασφάλεια.
Τιμές ακινήτων: Η σταθεροποίηση που είχε παρατηρηθεί το 2014 αντιστράφηκε και οι τιμές των ακινήτων σημείωσαν πτώση και στα τρία έτη διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.
Συντάξεις-Αφορολόγητο-Πλεονάσματα: Οι συντάξεις μειώθηκαν και άλλο, με αποκορύφωμα την κατάργηση του ΕΚΑΣ για τους χαμηλοσυνταξιούχους. Έχει μάλιστα ήδη ψηφιστεί και νέα βίαιη μείωσή τους από 1-1-2019, όπως και η μείωση του αφορολόγητου για μισθωτούς-συνταξιούχους. Παράλληλα η σκληρή εποπτεία και τα υψηλά πλεονάσματα παραμένουν ως το 2022. Η καθαρή έξοδος είναι κενό γράμμα. Ο δημοσιονομικός χώρος ασφαλώς και παραμένει ασφυκτικός για τα επόμενα χρόνια.
Χρέος: Η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους παραμένει και αυτή ζητούμενο. Tο PSI της κυβέρνησης Παπαδήμου ήταν η μόνη -αν και επώδυνη- παρέμβαση που έχει γίνει ως τώρα. Η δημοσιονομική κανονικότητα, λοιπόν, προφανώς δεν ήρθε. Ούτε η πολιτική. Στην εξωτερική πολιτική έχουμε παντού κλιμάκωση. Η μεταναστευτική πολιτική απεδείχθη ανύπαρκτη. Στο εσωτερικό πεδίο έχει «εξασφαλιστεί» η μελλοντική ακυβερνησία με τον εκλογικό νόμο της απλής αναλογικής που επεκτείνεται και στην τοπική αυτοδιοίκηση. Το κυβερνητικό δόγμα είναι σαφές: «Ό,τι δεν ελέγχεται, μπαχαλοποιείται».
Τι εννοεί, λοιπόν, ο πρωθυπουργός λέγοντας ότι επανήλθαμε στην κανονικότητα; Ποια κανονικότητα εννοεί; Μήπως εννοεί ότι προσπαθεί να γίνει κανονικός ο ίδιος; Ότι έχει, πλέον, έστω υποτυπώδη συναίσθηση του δημοσιονομικού και διπλωματικού περιβάλλοντος; Πρόκειται μήπως για μια άτυπη αυτοκριτική του, έστω και με καθυστέρηση;
Πέρα από το πρωθυπουργικό ψυχογράφημα, η επιστροφή στην κανονικότητα παραμένει ζητούμενο. Πρώτος όρος επιστροφής στην κανονικότητα είναι η δημιουργία κανονικού πολιτικού περιβάλλοντος. Προϋπόθεση; Η κανονική ψήφος.
* Από τον Νίκο Ντόλα
* Ο δρ Νίκος Ντόλας έχει διδάξει Φιλοσοφία στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Πελοποννήσου και είναι συγγραφέας του βιβλίου «Ηθική της Επικοινωνίας»
