Τόπος κατάφορος με μνήμες. Χρόνος σημαδεμένος με επετείους, άλλοτε ένδοξες, άλλοτε τραγικές, συχνά-πυκνά τραγικά ένδοξες. 25η Μαρτίου: Γιορτή του Ευαγγελισμού. Ο Θεός ενσαρκώνεται και παρεμβαίνει προσωπικά στη ροή της ιστορίας. Το Ευαγγέλιο, η χαρμόσυνη αγγελία, πως ο Θεός δεν παραμένει απαθής απέναντι στην ανθρώπινη δυστυχία αλλά έρχεται ως Λυτρωτής να υποφέρει ο ίδιος, να σταυρωθεί, ν` αναστηθεί και να αναστήσει όλους μας. Πρόκειται για μία πραγματική αγάπη με πάθος, θείο πάθος.
25η Μαρτίου 1821: Ημέρα του μεγάλου ξεσηκωμού. Η εκκλησία ευλογεί τα λάβαρα και καλεί τη σταυρωμένη ρωμιοσύνη σε επανάσταση! Πολύπαθος ο Ελληνισμός, 9 χρόνια αλέθεται στις μυλόπετρες του πολέμου για να κατακτήσει τελικά με αίμα και δάκρυα την ελευθερία του, το 1830. Έχουμε για πολλά να καυχηθούμε! Αλλά τι να πρωτοθυμηθεί κανείς; Τι μας κάνει περισσότερο περήφανους, η άλωση της Τριπολιτσάς απ` τον Κολοκοτρώνη ή η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας από τον Κανάρη. Η απεγνωσμένη μάχη-θυσία του Αθανασίου Διάκου στη γέφυρα της Αλαμάνας ή η ηρωική έξοδος των Μεσολογγιτών.
Έχουμε για πολλά να μετανιώσουμε όπως για τον εμφύλιο του 1824 ή για τον κατατεμαχισμό σε κόμματα και τη διχόνοια -την αρρώστια της φυλής μας- σε μία κρίσιμη ώρα της επανάστασης. Έχουμε πολλά να διδαχθούμε και από τις νίκες μας και από τις ήττες μας και από το θρίαμβο και από τα λάθη μας. Και να παραδειγματιστούμε γιατί οι αγωνιστές του `21 δεν αποτελούν άψυχα σύμβολα, αλλά υπήρξαν ζωντανά πρόσωπα. Δεν γεννήθηκαν ήρωες, έγιναν ήρωες και παρά τις όποιες αδυναμίες τους, αναδείχτηκαν δυνατοί. Και αναρωτιέται κανείς. Όλοι αυτοί οι φτωχοί, πεινασμένοι, ταπεινωμένοι και κατατρεγμένοι ραγιάδες -που αν και υπόδουλοι, ποτέ δεν υποτάχτηκαν- όλοι αυτοί τι σχέση ή τι απήχηση μπορεί να έχουν με μας τους τωρινούς, της γενιάς της ευδαιμονίας και του καταναλωτισμού, της χρησιμοθηρίας και του ατομικού βολέματος; Τι νόημα μπορεί να έχει η θυσία τους, σε μία εποχή που τα ναρκωτικά και η «εικονική πραγματικότητα» έχουν αντικαταστήσει το όνειρο. Σε μία εποχή που η δίνη των διεθνών συμφερόντων καταπνίγει κάθε δίκαιο εθνικό αγώνα, που ο πόλεμος είναι πλέον ζήτημα πυραύλων που χειρίζονται με ασφάλεια από μακριά μέσω ηλεκτρονικών υπολογιστών. Τι μηνύματα έχουν να δώσουν σε μας τους μορφωμένους αυτοί οι ολιγογράμματοι και συχνά τελείως αναλφάβητοι αγωνιστές.
«Ο κόσμος μας έλεγε τρελούς», γράφει στα απομνημονεύματά του ο Κολοκοτρώνης. Όμως, μήπως η επανάσταση είναι γεγονός που ερμηνεύεται λογικά. Τι είναι αυτό που κάνει μια χούφτα πατριώτες να εξεγερθούν και να τα βάλουν με μία ισχυρή αυτοκρατορία, μέσα σ` ένα πνιγηρό και απολυταρχικό ευρωπαϊκό περιβάλλον, όπως ήταν εκείνο της Ιεράς Συμμαχίας. Αλλά, αν θελήσουμε να βασανίσουμε τη μνήμη μας, ένα σωρό άλλες πράξεις προβάλλουν λογικά ακατανόητες. Τι οπλίζει το χέρι του γέροντα Σαμουήλ να ανατινάξει το Κούγκι και να πάρει επάνω του την ευθύνη τόσων ψυχών; Τι οδηγεί στον γκρεμό τις Σουλιώτισσες να πεθάνουν, χορεύοντας αγκαλιά με τα παιδιά τους; Τι κρατά τον Παπαφλέσσα, ως άλλο Λεωνίδα, στο Μανιάκι, να λάβει μέρος σε μια μάχη άνιση και εκ των προτέρων καταδικασμένη;
Αναρίθμητες πράξεις μιλούν εύγλωττα για μία τρέλα που δεν οδηγεί όμως στην αυτοκαταστροφή αλλά στην αυτοθυσία! «Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή, παρά 40 χρόνια σκλαβιά και φυλακή» γράφει ο εθνομάρτυρας Ρήγας, κι εκφράζει τον πόθο που πυρπολούσε την ψυχή του υπόδουλου Έλληνα. Μόνο ένας σκλαβωμένος ξέρει τι αξίζει η ελευθερία όπως μόνο ο διψασμένος καταλαβαίνει τι αξίζει μια γουλιά νερό! Μέσα στα 400 χρόνια σκλαβιάς οι Έλληνες δεν έχασαν ούτε την πίστη τους ούτε την αγάπη τους για την πατρίδα κι έτσι γλύτωσαν από τον εξισλαμισμό.
Εμείς οι σημερινοί, δεν δικαιούμαστε να αποποιηθούμε τον «ελληνισμό», με όλες τις έννοιες που αυτή η λέξη περιέχει δεν είναι περιουσιακό στοιχείο, για να αρνηθούμε την κληρονομιά! Είναι γονίδιο! Υπάρχει μέσα μας κάτι απ` την ευφυΐα, την ανδραγαθία και το δημοκρατικό αίσθημα του αρχαίου Έλληνα, κάτι απ` την αρχοντιά, την πνευματικότητα και το ήθος του Βυζαντίου, κάτι απ` το φιλότιμο, την πληγωμένη περηφάνια και το αίσθημα δικαιοσύνης των νεοελλήνων. Αν τ` αρνηθούμε, αρνιόμαστε τον εαυτό μας. Οι ήρωες του `21 δεν αγωνίστηκαν απλά για μια ιδέα, αλλά για την Ελλάδα. Για την πατρίδα, που είναι η μεγάλη Μάνα και το σπίτι μας. Οπουδήποτε αλλού βρισκόμαστε, θεωρούμαστε στην καλύτερη περίπτωση φιλοξενούμενοι, στην χειρότερη παρείσακτοι έως και ανεπιθύμητοι. Υπερασπίζομαι την πατρίδα σημαίνει υπερασπίζομαι τον τόπο μου, τα πρόσωπα που αγαπώ, το παρελθόν, το μέλλον μου, τις χαρές και τις πίκρες μου, στο χώρο και στο χρόνο. Τελικά, «όπου κι αν πάω η Ελλάδα μ` ανυψώνει». Η υπεράσπιση της πατρίδας δεν είναι απλά τιμητική ιδιότητα αλλά υπέρτατο χρέος. Αν αποκτήσουμε συναίσθηση αυτού του ιερού χρέους, θα μπορέσουμε να διατρανώσουμε σ` εχθρούς και φίλους. Είμαστε λίγοι αλλά έτοιμοι… Όχι φιλοπόλεμοι αλλά αμυνόμενοι. Όχι λιποτάκτες αλλά μαχητές! Είθε ποτέ να μην ξεχάσουμε αυτό το χρέος, ποτέ να μην ξεχάσουμε τους προγόνους μας που επαναστάτησαν το 1821, κι αψηφώντας το θάνατο, μας εξασφάλισαν τη ζωή-μια ζωή αδιαπραγμάτευτα και ασυμβίβαστα ελεύθερη!
Σ` αυτούς, τους μαρτυρικούς αγώνες του έθνους, ας μη λησμονούμε και τη σημαντική προσφορά του Κλήρου. Κλήρος και Λαός έχυσαν ποταμούς αίματος για «του Χριστού την Πίστη την Αγία και της Πατρίδας την Ελευθερία»!
Από τον Γεώργιο Ν. Ξενόφο
