Σε όσες χώρες έχουν συσταθεί, λειτουργούν υπό την αιγίδα του κράτους, ως πρωτότυπος οργανισμός, όπως και όλα τα άλλα επιμελητήρια (Εμπορικό, Οικονομικό, Τεχνικό, κ.ά.), και ουσιαστικά αναδεικνύονται σε ρόλο διαμεσολαβητή ανάμεσα στα αρμόδια όργανα της πολιτείας και όλους τους εμπλεκόμενους του πρωτογενούς τομέα.
Ο βασικός τους ρόλος είναι να χρησιμοποιούνται ως υποστηρικτική γραμμή και ομπρέλα για τους αγρότες – κτηνοτρόφους με εξειδικευμένο στελεχωμένο προσωπικό (γεωπόνους, οικονομολόγους, νομικούς, ενασχολούντες με την διοίκηση επιχειρήσεων – την διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού, κ.ά.). Με βάση τον τρόπο λειτουργίας τους σε άλλες χώρες, τα αγροτικά επιμελητήρια αναπτύσσουν δραστηριότητες στον τομέα της έρευνας για νέες καλλιέργειες και ποικιλίες προϊόντων με απώτερο στόχο να καταστούν πιο ανταγωνιστικά στις διεθνείς αγορές.
Ο πρωτογενής τομέας ως η βαριά βιομηχανία στην Ελλάδα, θα πρέπει να ενδυναμωθεί και να υποστηριχθεί με οποιοδήποτε μέσο και πολιτική πρωτοβουλία, και ένας από τους ενδεικνυόμενους τρόπους φαίνεται να είναι και τα αγροτικά επιμελητήρια.
Η μελέτη MacKinshey, πάνω στην οποία στηρίχθηκαν όλες οι επιλογές για την έξοδο της Ελλάδος από την κρίση και τον σχεδιασμό της ανάπτυξης, μετά την κρίση, χαρακτηρίζει ως ατμομηχανές της ανάπτυξης στην Ελλάδα, την γεωργία, την βιομηχανία τροφίμων και τον τουρισμό. Ο τουρισμός ήδη διαθέτει το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο της Ελλάδος και τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Τουρισμού Ελλάδος – Σ.Ε.Τ.Ε.Η γεωργία και η βιομηχανία Τροφίμων, δεν έχουν κάποιο αντίστοιχο εργαλείο, και θα μπορούσαν κάλλιστα να αρθρωθούν πάνω σε ένα Ελληνικό Αγροτικό Επιμελητήριο. Τα αγροτικά επιμελητήρια τα οποία καλό θα ήταν να ιδρυθούν σε κάθε διοικητική περιφέρεια της χώρας, θα αποτελούν κυψέλες καινοτόμων πρακτικών έτσι ώστε το φυτικό και ζωικό κεφάλαιο να συμβαδίσει με τις αγοραστικές απαιτήσεις των καιρών μας αλλά και να υποστηριχθεί μέσω συμβουλευτικών κέντρων η σωστή προώθηση των αγροτικών προϊόντων.
Ένα από τα κυριότερα σημεία δράσης τους θα είναι η σύνδεση τους με επαγγελματικά επιμελητήρια προκειμένου να δημιουργηθούν όλα εκείνα τα στεγανά ενίσχυσης των αγροτικών προϊόντων και να αυξηθούν οι προϋποθέσεις ευρύτερης κυκλοφορίας τους και χρήσης των κατάλληλων μέσων επίτευξης του επιδιωκόμενου στόχου (ανταγωνιστικά αγροτικά προϊόντα στην παγκόσμια σκακιέρα αγορών). Στα αγροτικά επιμελητήρια θα μπορούσαν να συμμετέχουν και να εκπροσωπούνται όλοι όσοι παίζουν ενεργό ρόλο στον πρωτογενή τομέα όπως παραγωγοί και έμποροι πολλαπλασιαστικού υλικού, τράπεζες γενετικού υλικού, ερευνητές βιοτεχνολογίας, παραγωγοί και έμποροι λιπασμάτων, προμηθευτές ενέργειας, κατασκευαστές και έμποροι αγροτικών μηχανημάτων και εξοπλισμών, καλλιεργητές, εκτροφείς και συλλέκτες πρωτογενούς τομέα, τυποποιητές, συσκευαστές, μεταποιητές και έμποροι αγροτικών προϊόντων, εξειδικευμένοι μεταφορείς και έμποροι εξοπλισμού μεταποίησης, συνεταιρισμοί, ομάδες παραγωγών με απώτερο στόχο την διαμόρφωση ενός ισχυρού μεταποιητικού τομέα.
Πέρα όμως από το αυτονόητο του χαρακτήρα των αγροτικών επιμελητηρίων, αυτά θα μπορούν να προσφέρουν υπηρεσίες στην καλλιέργεια μίας ενιαίας γραμμής σε όλη την χώρα σε ό,τι αφορά την διευθέτηση ζητημάτων μεταξύ παραγόντων – εμπλεκομένων στον τομέα αυτόν, συμβάλλοντας ενεργά στις συζητήσεις με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης σχετικά με την εφαρμογή των ΚΑΠ, προς το συμφέρον όχι μόνο αγροτών, αλλά και καταναλωτών. Παράλληλα οι αγρότες θα έχουν την δυνατότητα να επωφελούνται από διάφορα είδη ενισχύσεων ανάλογα με τις δραστηριότητές τους, τα οποία θα προωθεί και θα κάνει γνωστά το αγροτικό επιμελητήριο. Περαιτέρω θα υπόκεινται σε ένα σύστημα κοινωνικής προστασίας της δικής τους εργασίας, π.χ. για διατυπώσεις σχετικά με την δημιουργία ενός αγροκτήματος, οι αγρότες δεν θα χρειάζεται να επικοινωνήσουν με το τμήμα Γεωργίας της περιφέρειας τους από την οποία εξαρτώνται καθώς το προσωπικό των επιμελητηρίων θα είναι σε θέση να τους δώσει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες. Ακόμα και για θέματα υγιεινής και ασφάλειας τα οποία βαρύνουν τους αγρότες – εργοδότες ή σχετικές δηλώσεις π.χ. για την απασχόληση των εργαζομένων, το αγρόκτημα κ.ά. θα ελέγχονται από δικά τους όργανα τα οποία θα υπάρχουν εντός των επιμελητηρίων. Έτσι θα αποφεύγονται πιθανώς, ακόμα και παραπλανητικές δηλώσεις εις βάρος της μεγαλύτερης μερίδας των αγροτών.
Παρόλο που το στρατηγικό σχέδιο της ΚΑΠ 2010 μιλούσε για «βιώσιμη γεωργία, υπεύθυνους αγρότες», και μολονότι αυτό είχε εκπονηθεί από επιστήμονες – ερευνητικές ομάδες, τα αγροτικά επιμελητήρια παρέμειναν ένα όραμα στις καλένδες.
Πλέον όμως και ενόψει και της λήξης των φετινών αγροτικών κινητοποιήσεων διαφαίνεται η ανάγκη της απαρχής μίας, εκ των βάθρων, συζήτησης σχετικά με τα αγροτικά επιμελητήρια ως τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα στους ανθρώπους του μόχθου της γης, και της πολιτείας, με βασική επιδίωξη την λύση αδιεξόδων σε πρωτεύοντα ζητήματα.
Η ίδρυση αγροτικών επιμελητηρίων θα μπορούσε να αποτελέσει μία από τις βασικές προτάσεις προκειμένου ο αγροτικός κόσμος να λάβει όλα εκείνα τα χρήσιμα εργαλεία που χρειάζεται για την αναβάθμιση του και την ανάδειξη του σε κύριο μοχλό της οικονομίας.
Αν και η ελληνική πολιτεία έχει φτάσει στην ωριμότητα να αντιληφθεί την ανάγκη σύνθεσης αγροτικών επιμελητηρίων στην Ελλάδα δεν απομένει παρά να υλοποιήσει αντίστοιχες προτάσεις και να μην μείνει σε χιλιοειπωμένα συνθήματα όπως «αναδιάρθρωση καλλιεργειών», «δυναμικές καλλιέργειες», και πολλές άλλες εύηχες μεν παρωχημένες και λαϊκίστικες προτάσεις δε, αλλά να συνδράμει αποτελεσματικά στην υποστήριξη της ελληνικής γαίας, των ανθρώπων και των καρπών της που τόσο απλόχερα μας προσφέρει. Από την άλλη και οι αγρότες θα πρέπει να αντιληφθούν πως έφτασε η ώρα να αφήσουν πίσω τους παλαιοκομματικές πρακτικές, οι οποίες μόνο κακό κάνουν σε μελλοντικές διεκδικήσεις τους και αγώνες.
* Από τη Βανέσσα Νικ. Σιώμου
Η Βανέσσα Σιώμου είναι πτυχιούχος: Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου GrenobleII (Γαλλία), Δημόσιας Διοίκησης Παντείου Πανεπιστημίου. MPh Εθνικής και Κοινοτικής Διοίκησης. Διδάκτωρ Συνταγματικού Δικαίου.
