Καστοριά

Η πόλη δεν θα ήταν ποτέ τόσο όμορφη αν δεν υπήρχε η λίμνη. Καθώς καθρεφτίζεται στα νερά της μοιάζει σαν μια κόρη νωχελικά να αφήνεται λες, μες στο ήρεμο ασάλευτο υγρό σκουρόχρωμο, βαθύ τοπίο της.

Κι όπως είναι χτισμένη εκεί από χιλιάδων ετών αφήνω τη φαντασία μου να με οδηγεί, την βλέπω σα να ‘ναι ανθρώπινη ύπαρξη που μπρος στα μάτια της να ‘ρχονται, να φεύγουν οι εποχές του χρόνου, αφήνοντας πάνω της την δική τους σφραγίδα, την δική τους ομορφιά.
Ας την δούμε αρχίζοντας απ’ το φθινόπωρο. Η λίμνη θα της δώσει μια νότα μελαγχολική, σκουραίνει θαρρείς κι όπως το ψιλόβροχο αρχίζει να πέφτει προμηνύει τον ερχομό ενός δύσκολου και βαρύ χειμώνα.
Ερχεται κι η λίμνη παγώνει, θα γίνει σαν ένα απέραντο κρυστάλλινο δάπεδο, τόσο γερό, αφήνει όχι άφοβα να τη διαβαίνουν αστραπιαία, ριψοκίνδυνοι νεαροί με τις θορυβώδεις μηχανές τους.
Θεαματικό εκείνο το γρήγορο πέρασμα πάνω στην παγωμένη επιφάνεια της λίμνης.
Κι ακολουθεί η άνοιξη η ωραιότερη όλων των εποχών. Υπέρλαμπρος ο ήλιος ρίχνει τις ακτίνες του κι ολόκληρη η πόλη τώρα ακτινοβολεί καθώς παίζει στα νερά της ως εκεί που θα πάει να δύσει σιγά - σιγά.
Κάτασπροι κύκνοι να κολυμπούν στα νερά της όπως κι η μαγεία της φύσης ανθισμένη συμπληρώνουν την υπέροχη θέα από μακριά. Πλησιάζοντας την πόλη της Καστοριάς η εικόνα που αντικρίζεις είναι μοναδική, πανοραματική, σε συναρπάζει, μαγευτική σε καλεί να φθάσεις όσο πιο γρήγορα κοντά της.
Ανυπόμονο τώρα στη σειρά του φθάνει ο καλοκαίρι, αύρας δροσιά τυλίγει τις νύχτες, ποτίζει το είναι σου ως μέσα. Καθώς περνάς δίπλα της απόλαυση ο περίπατος, σε ξεκουράζει της λίμνης ο ανοιχτός ορίζοντας, αφήνει τη ματιά σου ως πέρα να ξεχυθεί.
Με σύντομο λόγο προχωράμε για να δούμε, να ζήσουμε την πόλη της Καστοριάς πριν χρόνια όπως την είδα εγώ για πρώτη φορά, μαζί με τον άνδρα μου, ακολουθώντας τον στη μετάθεσή του ως στρατιωτικού να υπηρετήσει εκεί. Η ειδικότητά του ήταν τεχνικός στα «ραντάρ» της Πολεμικής Αεροπορίας.
Καθημερινά ανέβαινε στην κορυφή του όρους Βίτσι, με κρύα, χιόνια, βροχές, εφόσον εκεί ήταν η μονάδα του. Ζήσαμε, με τα δυο παιδιά μας σε βρεφική ηλικία, τρία χρόνια και βίωσα τον τόπο αυτό καθώς και τον τρόπο ζωής των κατοίκων της.
Πλήρης ενασχόληση με τη γούνα. Μικρά εργαστήρια ως και μες στις οικίες τους. Τα πάντα περιστρέφονταν γύρω από την επεξεργασία, κατασκευή και πώληση αυτής, σε τιμές ανάλογες με την ποιότητα. Να απασχολούν πολλούς τεχνίτες, να εργάζονται ολημερίς στις βιοτεχνίες γουναρικών, να γαζώνουν κομμάτι - κομμάτι μικρές λουρίδες, να ενωθούν με τέχνη, να γίνουν πανάκριβα παλτά, ζεκέτες από το γυαλιστερό τρίχωμα των ζώων. Επειτα απ’ το δέρμα τους και από την γούνα τους αξεσουάρ, όπως ζώνες, τσάντες, γάντια, καπέλα, παντόφλες κ.ά.
Πολλά καταστήματα με τις βιτρίνες τους να μαγνητίζει ο πλούτος των γουναρικών, μια πρόκληση για τον ξένα να επενδύσει ένα μεγάλο ποσό χρημάτων σ’ ότι ακριβό και πολύτιμο.
Ολη η αγορά της Καστοριάς, αναφέρομαι στην εποχή εκεί γύρω στη δεκαετία του εβδομήντα με ογδόντα, εκινείτο με το εμπόριο της γούνας.
Είχε μεγάλη οικονομική άνοδο και οι περισσότερες πωλήσεις γινόταν σε χώρες του εξωτερικού. Πλούσια πόλη με ακριβά αυτοκίνητα, πολλών κυβικών, να κυκλοφορούν στους στενούς δρόμους της.
Και η ζωή των ανθρώπων, των περισσότερων, αφιερωμένη, κοπιαστική, στη ραφή της γούνας, να απαιτεί πάρα πολλή δουλειά, με λίγη ξεκούραση τα σαββατόβραδα, σε κάποιο ταβερνάκι ή σε σπίτια μεταξύ φίλων.
Δεν υπήρχε τίποτε άλλο. Η νύχτα έβρισκε την πόλη να κοιμάται νωρίς. Ούτε από πλευράς πολιτιστικών, μηδαμινών διεξόδων διασκέδασης. Εβλεπα, δεν είχαν πού να ξοδέψουν το άφθονο χρήμα τους. Τώρα όλα έχουν στην πόλη αλλάξει σημαντικά.
Μεγάλος αριθμός σπουδαστών να ζωντανεύει με τη νεανική της παρουσία, καθώς ιδρύθηκαν αξιόλογες σχολές τα τελευταία χρόνια.
Μαζί και η τουριστική κίνηση, τα τοπικά προϊόντα, η ομορφιά της λίμνης, της παρέχουν την αρχοντιά στον τομέα μιας ευρωπαϊκής πόλης.
Όμως, εκείνος, ο σημαντικός παράγων, η κατασκευή, η κατοχή της αυθεντικής γούνας έχει τώρα περιοριστεί καθώς επικρατεί η οικολογική γούνα, για να μην υπάρχει η θανάτωση τόσων γουνοφόρων ζώων που ζουν στα δάση της Καστοριάς, όπου έχει πάρει και το όνομά της από τους κάστορες.
Πριν κλείσω την αφήγησή μου δεν θα ξεχάσω να αναφέρω τις ιστορικές βυζαντινές εκκλησίες της. Αφησα τον θαυμασμό μου, προσκύνημα στις εικόνες τους, πριν φύγω οριστικά από την Καστοριά με το συναίσθημα του αποχωρισμού να διακατέχει το μέρος της καρδιάς μου, με συγκίνηση αναπολώ εκείνα τα χρόνια που έζησα κοντά της, ήταν της νιότης, δεν τα ξεχνώ, γυρίζω συχνά πίσω σε εκείνα και κρατώ μόνο τις ωραίες στιγμές τους για πάντα.
Κωνσταντίνα Κότση
μέλος της ΕΛΟΣΥΛ
και συνεργάτης του περιοδικού «Πνευματική Λάρισα»