(Ματθ.26΄,63)
Τοῦ Ἀρχιμανδρίτου π. Ἀχιλλίου Τσούτσουρα
πρωτοσυγκέλλου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως
Λαρίσης καί Τυρνάβου
Πολλά εἶναι τά ἀξιοθαύμαστα σημεῖα, πού μπορεῖ κανείς νά δεῖ μέσα στό Πάθος τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ. Ἡ μεγάλη Του μακροθυμία, ἡ ψυχική Του δύναμη, οἱ ἐμπαιγμοί, οἱ κολαφισμοί, τά ραπίσματα, ἡ ἀφαίρεση τῶν ἐνδυμάτων, ἡ ἔνδυση τῆς κόκκινης χλαύδας ἀπό τούς Στρατιῶτες, τό ξύδι, ἡ χολή, ὁ κάλαμος καί τό ἀκάνθινο στεφάνι καί τόσα ἄλλα μαρτύρια. Καί μαζί μέ αὐτά ἡ ἀξιοθαύμαστη καρτερία καί ἡ ὑπομονή πού ἐπέδειξε ὁ Ἰησοῦς, τήν ὥρα τῆς ἀπολογίας Του. Στήν ἐρώτηση τοῦ Πιλάτου, «οὐκ ἀκούεις πόσα σοῦ καταμαρτυροῦσι;» διαβάζουμε: «Καί οὐκ ἀπεκρίθη αὑτῷ πρός οὐδέ ἕν ρῆμα, ὥστε θαυμάζειν τόν ἡγεμόνα λίαν» (Ματθ. 27΄14). Ποῦ εἶναι ἡ ἀπολογία τοῦ μεγάλου Μάρτυρος τοῦ Γολγοθᾶ; Ποῦ εἶναι τό δικαίωμά Του νά ἀπολογηθεῖ; Ποῦ εἶναι τά πολλά καί σίγουρα ἀναμφισβήτητα ἐπιχειρήματά Του; Διερωτῶνται κάποιοι διά μέσου τῶν αἰώνων, εἶναι ἄραγε σημεῖο ἀδυναμίας ἤ ἔλλειψη ἐπιχειρημάτων καί συναίσθηση ἐνοχῆς; Σίγουρα δέν εἶναι ἡ πρώτη φορά πού κατηγορεῖται καί βλασφημεῖται. Τόν συκοφάντησαν καί στό παρελθόν, ὅτι ἦταν «φίλος Τελωνῶν καί ἁμαρτωλῶν» (Λουκᾶ 7,34), Τόν εἶπαν δαιμονιζόμενο (Ματθ. 9΄39) καί ἀκόμη ὅτι «ἐν τῷ ἄρχοντι τῶν δαιμονίων ἐκβάλλει τά δαιμόνια». Τώρα Τοῦ καταμαρτυροῦν πολλά, ὅτι «ἑαυτόν υἱόν Θεοῦ ἐποίησε»(Ἰω. 19΄,7), ὅτι «ἐβλασφήμησε» (Ματθ.26,65) καί ἄλλα.
Καί ὅμως, ὁ Παντοδύναμος Ἰησοῦς, ὁ ἀναμάρτητος καί ἀθῶος, ὁ καθαρός τῶν καθαρῶν, τό Φῶς τό ἐκ τοῦ Φωτός, ἐνῶ ἔχει καί τήν δύναμη, ἀσφαλῶς καί τήν σύνεση τοῦ λόγου καί τήν σοφία νά καυτηριάσει, νά κατακεραυνώσει καί νά ἀποστομώσει τόν Πιλάτο καί ὅλους τούς κατηγόρους Του, προτιμᾶ τήν σιωπή! Ἐξάλλου ἔχει δώσει τίς ἀπαντήσεις Του στόν Πιλάτο ὅταν Τόν ἐρώτησε: «Ἐμοί οὐ λαλεῖς; οὐκ οἶδας ὅτι ἐξουσίαν ἔχω σταυρῶσαι σε καί ἐξουσίαν ἔχω ἀπολῦσαί σε» (Ἰωάννου 19΄,11) Ἐκεῖνος ἀπήντησε: «οὐκ ἔχεις ἐξουσίαν οὐδεμίαν κατ’ ἐμοῦ, εἰ μή ἦν σοι δεδομένον ἄνωθεν» (Ἰωάννου 19,11). Καί παρ’ ὅτι καταθέτει αὐτά, βλέπει ἀνώφελη κάθε ἄμυνα καί προστασία Του, γιατί γνωρίζει παράλληλα καί τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, γνωρίζει ὅτι ἦλθε τό πλήρωμα τοῦ χρόνου γιά νά πραγματοποιηθεῖ ἡ αὐτούσια Βουλή τοῦ Θεοῦ καί τό σχέδιο τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου. Γι’ αὐτό τώρα, προτιμᾶ τήν σιωπή. Τήν σιωπή ὅμως πού λέει περισσότερα ἀπό πληθώρα τρανταχτῶν καί σπουδαίων λόγων. Ἐκείνη τήν σιωπή, τήν εὔλαλη, πού λαλεῖ περισσότερο ἀπό ὅλους τούς λόγους τῶν ρητόρων τοῦ κόσμου αὐτοῦ. Αὐτή Του ἡ σιωπή εἶναι τώρα, τήν ὥρα τοῦ Μαρτυρίου Του, ἡ φωνή Του! Ἡ διαφορετική ἐκείνη φωνή, πού ὡς αὔρα λεπτή διαπερνᾶ στά βάθη τοῦ εἶναι μας. «Ὁ δέ Ἰησοῦς ἐσιώπα» (Μτθ.26,63). Μόνος καί σιωπηλός! Μία ἁγιασμένη καί πονεμένη σιωπή γιά τόν πόνο καί τήν δυστυχία ὅλων τῶν ἀνθρώπων. Μιά μυστική φωνή στά ἐνδότερα τῆς ψυχῆς μας. Μιά μοναδική εὔγλωττη, κατανυκτική σιωπή εὐσπλαχνίας καί Ἀγάπης!
«Ὁ δέ Ἰησοῦς ἐσιώπα» (Μτθ.26΄63). Σιωπηλός ζεῖ ἀκόμη καί τήν ἄρνηση τοῦ Πέτρου, λίγο πρίν λαλήσει ὁ πετεινός καί τότε ὁμιλεῖ μόνο μέσα ἀπό τό Θεϊκό Του βλέμμα, γιά νά πεῖ ὁ Εὐαγγελιστής τό φοβερό ἐκεῖνο «ἐμβλέψας ὁ Ἰησοῦς» (Μτθ.19,26). Τό βλέμμα Του αὐτό ἦταν καταλυτικότερο μυρίων λόγων καί ἡ σιωπή Του ἐσήμαινε πολλά. Σιωπᾶ στόν ὄχλο καί στούς στρατιῶτες πού Τόν χλευάζουν, σιωπᾶ στά ραπίσματα καί τούς κολαφισμούς, σιωπᾶ ἀκόμη καί στήν ὑποκρισία τῶν «φίλων» καί τότε ἀρχίζει μέσα ἀπό τήν σιωπή μιά διακριτική συνομιλία, ἕνας ἀέναος διάλογος ἀγάπης μεταξύ Ἐκείνου καί ἡμῶν τῶν ἀνθρώπων.
«Σιωπᾶς Ἐσύ, γιά νά μπορῶ νά ὁμιλῶ ἐγώ...».
«Πονᾶς Ἐσύ, γιά νά χαρῶ ἐγώ ἐν τῇ Βασιλείᾳ Σου».
«Ὑβρίζεσαι Ἐσύ, γιά νά δικαιωθῶ ἐγώ...».
«Ἀπεκδύεσαι Ἐσύ γιά νά ἐνδυθῶ ἐγώ τήν στολή τῆς ἀφθαρσίας».
Μέσα στήν σιωπή καί τήν κατάνυξη αὐτή, θά ἐπιτευχθεῖ καί φέτος ἡ θεανθρώπινη συνάντηση. Ὄχι στήν αὐτοδικαίωσή μας, ὄχι στά ἄπειρα ἐπιχειρήματά μας καί στίς ἀτελείωτες ένστάσεις, ὄχι στόν ὄχλο καί τόν θόρυβο, οὔτε στήν ἀναζήτηση τῶν λόγων πού ὑποφέρουμε καί δοκιμαζόμαστε σήμερα, ἀλλά στήν σιωπηλή γαλήνη καί τήν ψυχική ἡρεμία πού ἐπιφέρει ὁ Ἑσταυρωμένος Χριστός. Ἐξάλλου, μέσα ἐκεῖ στήν σιγή τῆς ἡσυχίας, καί «ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός», μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νά γεύεται τῶν ὑπερφυῶν ἀγαθῶν, νά ἐμβαθύνει στό Μυστήριο, νά βιώνει τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ νά χαίρει καί νά εὐθυμεῖ μάλιστα, ὅπως μᾶς λέει χαρακτηριστικά ὁ Ἅγιος Κάλλιστος, ἐνῶ ὁ Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος μᾶς τονίζει ὅτι μόνο «ὁ φίλος τῆς σιωπῆς προσεγγίζει τόν Θεό καί συνομιλώντας μυστικά μαζί Του, φωτίζεται ἀπ’ Αὐτόν». Ὁ Ἅγιος Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος λέει πώς ὁ Ἴδιος ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ, προῆλθε ἀπό τήν σιγή. Μετά ἀπό μακρά σιγή στήν ἕρημο μίλησε ὁ Χριστός. Τά μεγάλα μυστήρια τελεσιουργοῦνται στήν ἡσυχία καί τά καλύπτει ἡ ἱερά σιγή. «Ῥᾶον σιωπή» λέει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός. Προτιμότερη ἡ σιωπή. Αὐτή δηλώνει τήν ταπείνωση τοῦ νοῦ, τήν ὅραση τῆς καρδιᾶς, τήν εὐχαριστία τῆς ψυχῆς, πού μένει ἄφωνη κι ἀκούει τίς μυστικές φωνές τῶν Ἀγγέλων τοῦ Οὐρανοῦ. Ἡ σιωπή τελικά εἶναι ἡ γλώσσα τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ (Ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος).
Θά περάσει καί φέτος ὁ Σταυρωθείς Κύριος ἀνάμεσά μας καί θά εὑρίσκεται ἐν σιγῇ καί σιωπῇ. Μᾶς δίνεται γιά ἄλλη μιά φορά ἡ εὐκαιρία νά διδαχθοῦμε ἀπό τήν ἁγία Σιωπή Του, νά ἀσκηθοῦμε σέ αὐτήν τήν μακαρία ἀρετή καί νά μετανοήσουμε. Καί μυστικά νά προσευχηθοῦμε καί νά εἴμαστε σίγουροι τότε ὅτι καίτοι σιωπηλοί, ἡ φωνή μας θά ἀκουσθεῖ ἕως τοῦ Οὐρανοῦ, γιατί αὐτές οἱ μυστικές προσευχές εἶναι πού ἀξίζουν καί ἀκούγονται πολύ δυνατά. Οἱ μυστικές φωνές τῆς καρδιακῆς προσευχῆς εἶναι ἐκεῖνες οἱ φωνές πού φθάνουν ὡς ἡχηρά μηνύματα ἐκζητήσεως Θείου ἐλέους, στόν Θρόνο τοῦ Παντάνακτος. Καί τότε εἶναι πού μυστικά καί σιωπηλά ἑνώνεται ὁ Οὐρανός μέ τήν γῆ...
