Οταν συζητάνε για τον «Αχελώο», ας φροντίσουν να έχουν κάτι νεότερο να μας πούνε...

Από τον Κώστα Γκούμα*

Στις δύσκολες αυτές ημέρες του καύσωνα και της φωτιάς που κατακαίει πολλές περιοχές της χώρας, βλέποντας τον τίτλο δημοσιεύματος «Υδάτινα έργα θα «ξεδιψάσουν» τον θεσσαλικό κάμπο» (ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 11/8/2021), αισθανθήκαμε αρχικά μια ανάσα δροσιάς και ελπίδας.

Διαβάζοντας όμως προσεκτικά το περιεχόμενο του δημοσιεύματος, προσγειωθήκαμε και πάλι στην απογοητευτική πραγματικότητα και την κατάσταση συναγερμού στην οποία βρίσκεται το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας και την απαράδεκτη τακτική των ψευδαισθήσεων που καλλιεργούν κυβερνητικά και αυτοδιοικητικά στελέχη υπό την «ηχηρή» αποστασιοποίηση της αντιπολίτευσης, κυρίως της μείζονος…
Ας δούμε αρχικά την είδηση σε… πραγματικό μέγεθος.
Την περίοδο 2005-2007, χρηματοδοτήθηκε το ΑΠΘ για μια προκαταρκτική μελέτη (Καθηγητής Γ. Σούλιος) εμπλουτισμού του υπόγειου υδροφορέα της ευρύτερης περιοχής Χάλκης - Κιλελέρ, με άντληση νερού από τον Πηνειό και τη μεταφορά (μέσω κλειστού αγωγού) ποσότητας περίπου 10 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων, σε (ειδικές) γεωτρήσεις της περιοχής Χάλκης.
Δύο χρόνια αργότερα, έγιναν οι πρώτες προσπάθειες εκπόνησης των απαιτούμενων μελετών από την (τότε) Νομαρχία Λάρισας, οι οποίες δεν ολοκληρώθηκαν.
Μετά από δέκα σχεδόν χρόνια, το 2018 (περίοδο διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ), αποφασίστηκε η χρηματοδότηση της οριστικής μελέτης του έργου αυτού, η οποία ανατίθεται στην … «Εγνατία Α.Ε.», με τον τότε υπουργό κ. Φάμελλο να επαίρεται ότι δρομολογεί την επίλυση του υδατικού προβλήματος της Θεσσαλίας(!).
Στη συνέχεια και για το επόμενο χρονικό διάστημα μέχρι σήμερα, λόγω αδυναμίας της «Εγνατία Α.Ε.» να εκπονήσει τη μελέτη, υπάρχει στασιμότητα. Εντέλει με ενέργειες του δημάρχου Κιλελέρ κ. Θ. Νασακόπουλου και τη συνεργασία του ΥΠΕΝ, επιτυγχάνεται η απεμπλοκή του θέματος, όπως αναφέρεται και στο δημοσίευμα, γεγονός που αποτελεί μια θετική εξέλιξη.
Με το εν λόγω έργο ασχοληθήκαμε πολλές φορές στο παρελθόν και εκφράσαμε δημόσια το ενδιαφέρον μας, αλλά και τις επιφυλάξεις για τις δυσκολίες υλοποίησης - λειτουργίας του (δείτε ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Λάρισας, 22/10/2018 & 23/4/2019).
Σύμφωνα λοιπόν με τα πρόσφατα δημοσιεύματα, αυτό που ανακοινώθηκε είναι ότι θα υπογραφούν τον Σεπτέμβριο οι συμβάσεις για τη μελέτη.
Όταν η μελέτη παραδοθεί, όταν το έργο ενταχθεί σε κάποιο μελλοντικό πρόγραμμα χρηματοδότησης και όταν αυτό ολοκληρωθεί και παραδοθεί σε λειτουργία, ΤΟΤΕ θα υπάρξει κάποια ανακούφιση του καταπονημένου υπόγειου υδροφορέα της περιοχής Χάλκης – Κιλελέρ και βελτίωση των συνθηκών άρδευσης για τους αγρότες.
Λίγες συμπληρωματικές παρατηρήσεις για το έργο αυτό καθαυτό:
* Αποτελεί ένα χρήσιμο τοπικής σημασίας έργο, που έχει όμως μικρή συνεισφορά (αντιπροσωπεύει μόλις το 0,5% από το συσσωρευμένο έλλειμμα των 3 δισ. κυβικών μέτρων υπόγειου νερού που πρέπει να επιστραφεί στους υδροφορείς), στην ενίσχυση του υδατικού δυναμικού της (ανατολικής κυρίως) Θεσσαλίας και στην επίλυση του υδατικού της προβλήματος. Πρόκειται απλώς για μια «εσωτερική» αναδιανομή υδάτων σε μια περιοχή που υπάρχει μεγάλη ανάγκη.
* Πρέπει το ταχύτερο (και ταυτόχρονα με τη μελέτη) να υπολογιστεί το ενεργειακό κόστος (άντληση 10-15 εκατ. κ.μ. νερού από τον Πηνειό και μεταφορά στην περιοχή Χάλκης) και κυρίως να εξεταστεί πώς θα κατανεμηθεί η σημαντική ενεργειακή επιβάρυνση στους εκατοντάδες ωφελούμενους (θεωρητικά) χρήστες ιδιωτικών γεωτρήσεων της ευρύτερης αυτής περιοχής.
Κανέναν δεν τιμά να ξαναζήσουμε καταστάσεις, όπως αυτή πρόσφατα των απλήρωτων οφειλών του ΤΟΕΒ Μάτι Τυρνάβου ή και άλλων οργανισμών παλαιότερα ή της εγκατάλειψης του φράγματος Αγιονερίου Ελασσόνας, κυρίως λόγω της αδυναμίας να εκτιμηθεί σωστά το υψηλό κόστος κατασκευής των αντλιοστασίων και του αρδευτικού δικτύου στον κάμπο Τσαριτσάνης.
* Αναμένουμε όμως με ενδιαφέρον και τον συνολικό προϋπολογισμό του έργου αυτού, μαζί με την ανάλυση των παραμέτρων οικονομικής βιωσιμότητας (κόστος ανά κυβικό μέτρο νερού στον τελικό χρήστη, βαθμός βελτίωσης της οικολογικής κατάστασης στους υπόγειους υδροφορείς κ.ο.κ.).
Και ας έλθουμε τώρα στον τρόπο που προβάλλεται η εξέλιξη και το έργο που περιγράψαμε.
Το Υπουργείο που προΐσταται ο κ. Σκρέκας έχει την αρμοδιότητα για τα θέματα υδάτων στη χώρα.
Μία βασική εκκρεμότητα που έχει παραλάβει για τη Θεσσαλία, είναι η αποκατάσταση της κακοποίησης που υπέστη, από τον ΣΥΡΙΖΑ, η 1η αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης Υδάτων (Σ.Δ.Υ.). Το μόνο που τους ενδιέφερε, ήταν πώς να βγάλουν εκτός τα ημιτελή έργα του Αχελώου και να εμποδίσουν την επανεκκίνησή τους από την Κυβέρνηση Μητσοτάκη, χωρίς να έχουν κάνει απολύτως καμία ενέργεια για όσα σημαντικά μέτρα – δράσεις και έργα προέβλεπε το σχέδιο αυτό.
Εύλογα θα ανέμενε κανείς δύο χρόνια τώρα, από την Κυβέρνηση και από τον κ. Σκρέκα, να έχουν επιλύσει το θέμα αυτό. Δυστυχώς όμως δεν έχει ξεκινήσει καν η μελέτη της 2ης αναθεώρησης του Σ.Δ.Υ. (!).
Άραγε κανείς δεν βιάζεται σε αυτήν την Κυβέρνηση να τιμήσει τις υποσχέσεις του κ. Πρωθυπουργού;
Ή μήπως λειτουργούν διά της αδράνειας, στην κατεύθυνση της στασιμότητας των έργων Αχελώου, όπως επί 4,5 χρόνια έπραξε ανεύθυνα ο ΣΥΡΙΖΑ;
Δεν ταιριάζουν συνεπώς τα μεγάλα λόγια για τα νερά της Θεσσαλίας, στον Θεσσαλό κ. Σκρέκα. Και μάλλον θα έπρεπε να σκέφτεται εάν στο εξής οι φωτογραφίες και η σχετική προβολή για παρόμοια ζητήματα τον ωφελεί ή τον βλάπτει. Σε ό,τι μας αφορά δεν έχουμε αμφιβολίες…
Κατά μείζονα λόγο που, σύμφωνα με το δημοσίευμα, «τέθηκαν επί τάπητος» τα έργα Αχελώου, χωρίς όμως να ανακοινωθεί από τον κυβερνητικό παράγοντα η παραμικρή πρόοδος γύρω από το θέμα, καθιστώντας εν γνώσει του όλο και περισσότερο ανακόλουθο (ως προς τις υποσχέσεις του) τον κ. Κυρ. Μητσοτάκη.
Σε ό,τι αφορά τον δήμαρχο Κιλελέρ, προφανώς καλώς δρομολόγησε τη λήξη μιας εκκρεμότητας για τον Δήμο του.
Όμως, με την ιδιότητα του προέδρου της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων (Π.Ε.Δ.) Θεσσαλίας, θα περιμέναμε να δούμε μια πιο αποφασιστική και διεκδικητική στάση, ιδιαίτερα απέναντι σε έναν Υπουργό που αδρανεί και δεν επιλαμβάνεται των πολλών εκκρεμοτήτων που καθυστερούν την επίλυση του υδατικού της Θεσσαλίας.
Θυμίζουμε επίσης ότι ούτε απέναντι στην πρόσφατη προκλητική τοποθέτηση του υπουργού κ. Κ. Καραμανλή (ότι εκείνος δήθεν εργάζεται για τα έργα Αχελώου...) είδαμε την παραμικρή αντίδραση, ή έστω και τη διατύπωση κάποιας αντίρρησης της Π.Ε.Δ., στις δηλώσεις αυτές.
Αναμένουμε λοιπόν με ενδιαφέρον από τον κ. πρόεδρο της Π.Ε.Δ. να ενημερώσει τους Θεσσαλούς, που με αγωνία παρακολουθούν τις εξελίξεις, τι τέλος πάντων έθεσαν «επί τάπητος» για τα έργα Αχελώου.
Εκτός πια εάν, για ακόμα μια φορά, πρόκειται για το τετριμμένο σλόγκαν «υπέρ του Αχελώου», που ακούγεται στις συναντήσεις των πολιτικών, κάτι σαν «ξεκάρφωμα» απέναντι στους Θεσσαλούς ψηφοφόρους, έως ότου «φύγει» άπρακτη αυτή η τετραετία διακυβέρνησης του κ. Μητσοτάκη, χωρίς όμως σοβαρές συνέπειες για τον πολιτικό χώρο που στηρίζουν (και που τους στηρίζει…).
Σε κάθε περίπτωση αλλιώς αναμέναμε (η μεγάλη πλειοψηφία των θεσσαλών πολιτών), από τη σημερινή Κυβέρνηση και από την αυτοδιοίκηση, να λειτουργήσουν μπροστά στις προκλήσεις και την κρισιμότητα των υδατικών προβλημάτων.
Οι «ασπιρίνες» και τα άλλοθι με τη δρομολόγηση ορισμένων τοπικής σημασίας έργων κανέναν πια δεν ξεγελάνε….* Ο Κώστας Γκούμας είναι γεωπόνος, πρ. διευθυντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/ Κεντρικής Ελλάδας.