Της Νατάσας Πολυγένη
Καλά καλά δεν ξεκίνησαν τα σχολεία και ήδη άρχισαν τα πρώτα «γκου χου, γκου χου» και «αψού». Οι λιλιπούτειοι μαθητές των βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών ήδη βρίσκονται στο στόχαστρο των ιώσεων και το άγχος των γονέων έχει χτυπήσει «κόκκινο». Αναπόφευκτο κακό οι ιώσεις για τα παιδιά που οι γονείς αναγκάζονται να τα στείλουν στο σχολείο σε πολύ μικρή ηλικία, αφού το ανοσοποιητικό σύστημα των παιδιών μέχρι και 3 ετών δεν είναι τόσο ισχυρό, ώστε να μην αρρωσταίνουν εύκολα και συχνά. Έτσι οι γονείς μαζί με τα απαραίτητα για το σχολείο, προμηθεύονται και τα απαραίτητα αντιπυρετικά και αντιβηχικά, αφού γνωρίζουν εκ των προτέρων ότι τα παιδιά τους θα αρρωστήσουν αρκετές φορές μέσα στη σχολική χρονιά. Υπάρχει όμως τρόπος να προληφθούν οι ιώσεις; Η αλήθεια είναι πως όχι. Καμία συμβουλή και κανόνας δεν μπορεί να απομακρύνει τον κίνδυνο, όμως η τήρηση ορισμένων κανόνων υγιεινής ίσως μπορεί να μειώσει τη συχνότητα εμφάνισης των ιώσεων. Η επίκουρος καθηγήτρια Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Ιωάννα Γριβέα, μιλώντας στην «Ε» παραδέχεται ότι ήδη τα περιστατικά των ιώσεων που αφορούν κυρίως στο αναπνευστικό είναι αυξημένα. Όπως λέει, οι γονείς δεν μπορούν να κάνουν και πολλά πράγματα. Το ιδανικό θα ήταν, εξηγεί, τα παιδιά να ξεκινούν το σχολείο κοντά στην ηλικία των 3 ετών που το ανοσοποιητικό τους σύστημα είναι πιο έτοιμο και έτσι και η συχνότητα αλλά και η διάρκεια των ιώσεων είναι σαφώς μικρότερη. Δυστυχώς, όμως όταν οι γονείς δεν έχουν επιλογή φύλαξης για τα παιδιά τους, παίρνουν το ρίσκο και γνωρίζουν εκ των προτέρων ότι στέλνοντάς τα σχολείο θα είναι πολλές οι φορές που θα αρρωστήσουν. Γιατί όμως τα μικρά παιδιά αρρωσταίνουν τόσο συχνά;
«Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, ιδιαίτερα εκείνα που πηγαίνουν για πρώτη φορά παιδικό σταθμό, έρχονται σε επαφή με ιούς για τους οποίους δεν διαθέτουν ακόμη αντισώματα να τους αντιμετωπίσουν. Οι ιώσεις αυτές ωριμάζουν το ανώριμο ανοσοποιητικό σύστημα και το παιδί μεγαλώνοντας αρρωσταίνει όλο και λιγότερο. Οι ιοί μεταδίδονται από άτομο σε άτομο με σταγονίδια που προέρχονται από εκκρίσεις του σώματος (π.χ. σάλιο, μύξα) και τα οποία βρίσκονται στα χέρια τους. Τα παιδιά που παρακολουθούν παιδικό σταθμό μοιράζονται παιχνίδια, ακουμπάνε τις ίδιες επιφάνειες, βάζουν τα χέρια τους όπως και τα παιχνίδια στο στόμα με αποτέλεσμα να μεταδίδονται οι ιοί πολύ εύκολα. Επιπλέον, στις περισσότερες περιπτώσεις η μετάδοση της ίωσης ξεκινάει 1-2 ημέρες πριν το παιδί εκδηλώσει τα συμπτώματα, όμως μέχρι τότε το παιδί παρακολουθεί κανονικά στον παιδικό σταθμό και δεν υπάρχει κανένας εμφανής λόγος να απομακρυνθεί από τα άλλα παιδιά, που ήδη έχουν εκτεθεί» αναφέρει χαρακτηριστικά η κ. Γριβέα.
Ως προς την πρόληψη και τη μείωση των λοιμώξεων που αφορούν σε παιδιά που παρακολουθούν παιδικούς σταθμούς, σημειώνει ότι θα πρέπει οι αρμόδιες υπηρεσίες να φροντίζουν ώστε να υπάρχουν οι κατάλληλες υποδομές, ώστε να μην συγκεντρώνεται μεγάλος αριθμός παιδιών σε μικρές αίθουσες και να υπάρχει επαρκές ανθρώπινο δυναμικό που ασχολείται είτε με τα ίδια τα παιδιά, είτε με την καθαριότητα των χώρων. Η καλή απολύμανση των χώρων του σταθμού όπως και ο καλός αερισμός των αιθουσών είναι σημαντικά στην πρόληψη όχι μόνο των ιώσεων αλλά και πολύ σοβαρότερων νοσημάτων. Το προσωπικό του σταθμού θα πρέπει να είναι εκπαιδευμένο σε κανόνες υγιεινής που θα βοηθήσουν στην ελάττωση της μετάδοσης λοιμώξεων.
Όσον αφορά τους γονείς που τα παιδιά τους παρακολουθούν παιδικούς σταθμούς υπάρχουν απλές συμβουλές οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη των ιώσεων.
- Σωστή υγιεινή. Το παιδί θα πρέπει να εκπαιδεύεται στο πλύσιμο των χεριών πριν και μετά το φαγητό, να μην ακουμπά με τα βρόμικα χέρια το στόμα, τη μύτη ή τα μάτια του, να σκουπίζει τη μύτη του με χαρτομάντιλο και να το πετάει στο καλάθι και να βήχει καλύπτοντας το στόμα και τη μύτη του με το εσωτερικό του αγκώνα του. Θα πρέπει επίσης να φροντίζουν οι γονείς να έχει καθαρά και κομμένα νύχια.
- Επαρκής ύπνος και ξεκούραση. Τα παιδιά πρέπει να κοιμούνται νωρίς το βράδυ και αρκετές ώρες το 24ωρο. Οι ώρες ύπνου το 24ωρο που συστήνονται για ένα βρέφος έως 12 μηνών είναι 14-15 ώρες, για τα νήπια 1-3 ετών 12-14 ώρες και για τα νήπια 3-6 ετών 10-12 ώρες την ημέρα. Με την ξεκούραση ενισχύεται η άμυνα του οργανισμού τους. Όταν είναι δε αδιάθετο θα πρέπει να μειώνεται η σωματική δραστηριότητα του παιδιού και να μένει περισσότερες ώρες ξαπλωμένο.
- Ο καθένας έχει τα δικά του πράγματα. Εκπαιδεύουμε τα παιδιά να μην χρησιμοποιούν αντικείμενα από άλλα παιδιά, όπως κουτάλια, ποτήρια, πιπίλες, παγούρια, ρούχα, σκουφιά κλπ. Είναι επίσης σημαντικό να εξηγήσετε στο παιδί ότι δεν πρέπει να μοιράζεται το φαγητό του, ούτε να τρώει από το φαγητό των άλλων παιδιών. Οι ιοί του κοινού κρυολογήματος μεταφέρονται πολύ εύκολα μέσω του σάλιου.
- Σωστή και ισορροπημένη διατροφή ενισχύσει την άμυνα του οργανισμού του παιδιού. Διατροφή πλούσια σε βιταμίνες C και Ε είναι από τους καλύτερους συμμάχους μας στην καταπολέμηση των ιώσεων. Τροφές με ω3 λιπαρά οξέα βοηθούν στην τόνωση του οργανισμού και τροφές με προβιοτικά (τα «καλά» βακτήρια που υπάρχουν στο γιαούρτι και σε άλλες τροφές) συμβάλλουν στην ισορροπία της χλωρίδας του εντέρου.
- Παραμονή του παιδιού στο σπίτι όταν είναι άρρωστο και ειδικά όταν έχει πυρετό ή διάρροιες. Εκτός από το γεγονός ότι, εάν πάει θα κολλήσει και άλλα παιδάκια, και το ίδιο το παιδί θα είναι αρκετά αδύναμο για να αντισταθεί ο οργανισμός του σε κάποιον άλλον ιό, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες να κολλήσει αμέσως άλλη μια ίωση. Το ιδανικό είναι να παραμείνει στο σπίτι τουλάχιστον 48 ώρες χωρίς καθόλου συμπτώματα.
- Επαρκής εμβολιασμός. Οι γονείς θα πρέπει να θυμούνται ότι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος πρόληψης σοβαρών ασθενειών της παιδικής ηλικίας είναι ο εμβολιασμός.
- Αποφυγή χώρων με συνωστισμό ιδιαίτερα σε εποχή έξαρσης ιώσεων.
- Αποφυγή έκθεσης του παιδιού σε παθητικό κάπνισμα.
Συμπερασματικά, γονείς και παιδιά είναι ανίσχυροι μπροστά στις ιώσεις, μπορούν όμως τηρώντας κάποιους απλούς κανόνες στο σχολείο και στο σπίτι να προφυλαχθούν ως ένα βαθμό. Η ψυχραιμία και η υπομονή είναι τα «όπλα» σε αυτές τις περιπτώσεις.
