Ο δραστικός περιορισμός έως 40% στη λήψη θερμίδων μπορεί να επιβραδύνει τη γήρανση των κυττάρων, ακόμα και να παρατείνει τη διάρκεια της ζωής, σύμφωνα με παλαιότερες μελέτες σε διάφορα ζώα. Τώρα, Αμερικανοί επιστήμονες βρήκαν ένα τρόπο να μιμούνται τα αντιγηραντικά οφέλη του θερμιδικού περιορισμού, αναπτύσσοντας ένα πειραματικό φάρμακο σε μορφή χαπιού, που δρα στον εγκέφαλο, καθυστερώντας την εκφύλισή του και την άνοια. Τα πρώτα πειράματα σε ζώα είναι πολύ ενθαρρυντικά και μπορεί στο μέλλον να οδηγήσουν στη δημιουργία ενός χαπιού που, αν αποδειχτεί ασφαλές, θα επιβραδύνει την άνοια στον ανθρώπινο εγκέφαλο.
Η απώλεια νευρώνων και η συνακόλουθη έκπτωση των νοητικών-γνωστικών λειτουργιών συνοδεύουν την τρίτη ηλικία, ενώ επιταχύνονται δραματικά στις περιπτώσεις άνοιας και Αλτσχάιμερ. Η νέα μελέτη, που έγινε σε ποντίκια, γεννά την ελπίδα ότι μελλοντικά οι επιστήμονες θα μπορούσαν να αναπτύξουν φάρμακα, τα οποία θα προστατεύουν τα εγκεφαλικά κύτταρα και θα αποτρέπουν τη νευρωνική και νοητική εκφύλιση. Οι ερευνητές του πανεπιστημίου ΜΙΤ και του Ιατρικού Ινστιτούτου Χάουαρντ Χιουζ, με επικεφαλής τους Λι-Χουέι Τσάι και Γιοχάνες Γκρεφ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό νευροεπιστήμης "The Journal of Neuroscience", συνέθεσαν ένα χάπι που ενεργοποιεί ένα ένζυμο, τη σιρτουίνη 1 (SIRT1), στα εγκεφαλικά κύτταρα και επιβραδύνει την εκφύλισή τους.
Οι ερευνητές του ΜΙΤ εστιάστηκαν στο πώς ο θερμιδικός περιορισμός επιδρά στα κύτταρα του εγκεφάλου και έδειξαν ότι η μείωση κατά 30% στη λήψη θερμίδων από τα πειραματόζωα αύξησε το επίπεδο ενός ενζύμου στον εγκέφαλό τους, κάτι που καθυστέρησε τη φυσιολογική απώλεια των νευρώνων λόγω ηλικίας. Μετά από τρεις μήνες αυστηρής δίαιτας, τα εν λόγω ποντίκια τα κατάφεραν καλύτερα στα τεστ μνήμης σε σχέση με τα υπόλοιπα που έτρωγαν κανονικά και δεν είχαν υποστεί μια δίαιτα περιορισμένων θερμίδων.
Στη συνέχεια, οι επιστήμονες μιμήθηκαν τον θερμιδικό περιορισμό, δίνοντας στα ποντίκια ένα φάρμακο που ενεργοποιούσε το ίδιο ένζυμο στον εγκέφαλο. Και σε αυτή την περίπτωση, τα πειραματόζωα (που πλέον δεν έκαναν δίαιτα) τα πήγαν καλύτερα στα τεστ που ακολούθησαν, σε σχέση με τα ζώα που δεν είχαν πάρει το ίδιο φάρμακο.
Έτσι, για πρώτη φορά, οι ερευνητές έδειξαν ότι ένα συνθετικό μόριο (που θα μπορούσε να ληφθεί και σε μορφή χαπιού) είναι σε θέση να αποτρέψει τον εκφυλισμό των εγκεφαλικών κυττάρων. Βέβαια, παραμένει ακόμα αμφισβητούμενο κατά πόσο ο περιορισμός των θερμίδων όντως μπορεί να παρατείνει το προσδόκιμο της ζωής.
Παλαιότερες μελέτες σε ποντίκια και σκουλήκια έχουν δείξει ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό, αλλά άλλες έρευνες σε μαϊμούδες δεν έχουν καταλήξει σε οριστικά συμπεράσματα. Ανάλογες μελέτες σε ανθρώπους δεν έχουν γίνει ακόμα, αν και είναι αμφίβολο ότι κάποιος θα ήταν διατεθειμένος να ζήσει επί χρόνια σε μερική ασιτία προκειμένου να παρατείνει τη ζωή του.
Οι αμερικανοί ερευνητές τόνισαν ότι τα ευρήματά τους πρέπει να μελετηθούν περιατέρω, ώστε να υπάρξει επιβεβαίωση ότι η αύξηση του επιπέδου του συγκεκριμένου ενζύμου μέσω ενός χαπιού θα ωφελήσει πράγματι την υγεία του εγκεφάλου των ηλικιωμένων. Αν όντως αυτό αποδειχτεί, τότε ένα τέτοιο χάπι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί θεραπευτικά κατά της νόσου Αλτσχάιμερ.
Πάντως οι ερευνητές του ΜΙΤ προειδοποίησαν ότι ακόμα και αν τελικά αναπτυχθεί αυτό το χάπι, δύσκολα θα είναι απαλλαγμένο παρενεργειών ή θα μπορεί να αποτρέψει πλήρως την εκδήλωση της εκφύλισης του ανθρωπίνου εγκεφάλου. «Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι μπορούμε να καθυστερήσουμε την νευρο-εκφύλιση, όμως έχουμε ακόμα πολύ δρόμο ωσότου εμποδίσουμε τη νόσο. Μπορούμε πάντως να ελπίσουμε ότι θα πετύχουμε την καθυστέρηση της εμφάνισής της» δήλωσαν οι Λι-Χουέι Τσάι και Γκρεφ.
