Του Νικόλαου Ζαβού, ειδικού καρδιολόγου
Το ηλεκτρονικό τσιγάρο έχει εγείρει πολλές διαφωνίες από την πρώτη στιγμή εμφάνισης του το 2007. Οι ειδικοί εκφράζουν ανησυχίες για τους πιθανούς κινδύνους στην υγεία που σχετίζονται με το ηλεκτρονικό τσιγάρο και την αποτελεσματικότητά του στη διακοπή του καπνίσματος.
Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι συσκευές που δουλεύουν με μπαταρία και εξατμίζουν υγρή νικοτίνη την οποία οι καπνιστές εισπνέουν και εκπνέουν. Σε αντίθεση με τα κλασικά τσιγάρα, τα ηλεκτρονικά δεν περιέχουν καπνό, τη μοναδική παγκοσμίως σοβαρότατη αιτία θανάτου που μπορεί να προληφθεί σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Αυτό δε σημαίνει ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι ασφαλές. Η ψευδαίσθηση ότι η χρήση του είναι ασφαλής θα μπορούσε να αποθαρρύνει τελικά τους καπνιστές απ’ τη διακοπή του καπνίσματος, ενώ δε γνωρίζουμε πολλά και για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του στην υγεία. Ωστόσο, είναι πιθανό ότι θα μπορούσε να βοηθήσει στη διακοπή του καπνίσματος.
Μια πρόσφατη μελέτη στο έγκυρο ιατρικό περιοδικό "The Lancet” καταλήγει στο ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο θα μπορούσε να βοηθήσει στη διακοπή του καπνίσματος. Η συγκεκριμένη μελέτη, η πρώτη στο είδος της, συγκρίνει τη χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων έναντι αυτοκόλλητων νικοτίνης σε 650 Νεοζηλανδούς καπνιστές άνω των 18ετών στην προσπάθειά τους να απαλλαγούν από το κάπνισμα.
Η μελέτη διενεργήθηκε από τις 6 Σεπτεμβρίου 2011 έως τις 5 Ιουλίου 2013. Οι συμμετέχοντες στη μελέτη κατηγοριοποιήθηκαν σε εκείνους που έλαβαν ηλεκτρονικά τσιγάρα νικοτίνης (16mg νικοτίνης), σε εκείνους που έλαβαν καθημερινά αυτοκόλλητα νικοτίνης (21mg νικοτίνης σε κάθε αυτοκόλλητο) και σε εκείνους που έλαβαν ηλεκτρονικά τσιγάρα χωρίς νικοτίνη (placebo). Μετά την παρακολούθηση των ατόμων, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν την ανάλυση της αναπνοής ώστε να ταυτοποιήσουν εκείνους που κατάφεραν να διακόψουν το κάπνισμα στους 6μήνες.
Η μελέτη έδειξε ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα νικοτίνης ήταν το πιο αποτελεσματικό εργαλείο διακοπής καπνίσματος, βοηθώντας το 7,3% των χρηστών ηλεκτρονικών τσιγάρων νικοτίνης να απαλλαγούν απ’ το κάπνισμα. Σε αντίθεση, το 5,8% των χρηστών αυτοκόλλητου νικοτίνης και το 4,1% των χρηστών ηλεκτρονικού τσιγάρου χωρίς νικοτίνη κατάφεραν να διακόψουν το κάπνισμα στο τέλος της μελέτης.
Ωστόσο, τα αποτελέσματα αυτά δεν κρίθηκαν στατιστικώς σημαντικά, επομένως περαιτέρω έρευνα απαιτείται ώστε να συγκριθούν με ακρίβεια τα αποτελέσματα του ηλεκτρονικού τσιγάρου νικοτίνης και του αυτοκόλλητου νικοτίνης. Δε βρέθηκαν επίσης σημαντικές διαφορές όσον αφορά τις ανεπιθύμητες δράσεις.
Συμπέρασμα: Tο ηλεκτρονικό τσιγάρο ήταν σύμφωνα με τη μελέτη μετρίως αποτελεσματικό όσον αφορά τη συμβολή του στη διακοπή του καπνίσματος με παρόμοια αποτελέσματα αποχής όπως και τα αυτοκόλλητα νικοτίνης καθώς και με λίγες ανεπιθύμητες δράσεις. Η αβεβαιότητα παραμένει όσον αφορά τη θέση του ηλεκτρονικού τσιγάρου στη διακοπή του καπνίσματος και περαιτέρω μελέτες απαιτούνται επειγόντως ώστε να διαλευκανθεί το συνολικό όφελος αλλά και οι επιβλαβείς επιδράσεις του.
Γιατί το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο;
To κάπνισμα προκαλεί τη συσσώρευση πλάκας στις αρτηρίες, μειώνει τη ροή του αίματος και αυξάνει την αρτηριακή πίεση. Με την πάροδο του χρόνου προκαλεί βλάβη στην καρδιά και στα υπόλοιπα όργανα του σώματος.
Γιατί είναι τόσο δύσκολο για κάποιον να διακόψει το κάπνισμα;
To κάπνισμα προκαλεί φυσική και ψυχολογική εξάρτηση. Η φυσική εξάρτηση προέρχεται απ’ τον τρόπο που η νικοτίνη δρα στα εγκεφαλικά κύτταρα δημιουργώντας ένα αίσθημα ευχαρίστησης. Η δράση της νικοτίνης παρέρχεται σε μισή ώρα, δημιουργώντας αίσθημα κόπωσης και αναζήτηση του επόμενου τσιγάρου.
Η ψυχολογική εξάρτηση προέρχεται απ’ τα ευχάριστα συναισθήματα με τα οποία πολλοί συσχετίζουν το κάπνισμα. Αν κάποιος καπνίζει ένα τσιγάρο κάθε πρωί που ξυπνά, ο εγκέφαλος συσχετίζει την αφύπνιση με το τσιγάρο με αποτέλεσμα να αναζητά ένα τσιγάρο ως πρώτη δραστηριότητα το πρωί. Το συναίσθημα είναι ακόμη εντονότερο από την φυσική ευχαρίστηση που προκαλεί η δράση της νικοτίνης στον εγκέφαλο.
Ο άλλος τρόπος ψυχολογικής εξάρτησης προέρχεται απ’ το συναίσθημα χαλάρωσης που προκαλεί η χρήση του καπνού. Το να ανταπεξέλθει ένας καπνιστής σε μια στρεσογόνο κατάσταση χωρίς τσιγάρο μπορεί να είναι δύσκολο.
Πηγή: Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας
http://cardio.med.uth.gr/index.php/gr/component/content/article/2-uncategorised/70-e-cigarette
