Όταν ο αείμνηστος Κώστας Χατζηχρήστος επέπληττε, με τον δικό του, έντονο τρόπο (ως «Ζίκος» στον θρυλικό «Μπακαλόγατο») τον επίσης αείμνηστο Νίκο Ρίζο γιατί... άλλαξε τη μάρκα του τσιγάρου που του «προσέφερε» χωρίς να τον προειδοποιήσει, προφανώς δεν είχε φαντασθεί ότι, μισό αιώνα αργότερα, μεταπτυχιακοί φοιτητές της Ιατρικής Λάρισας θα διαπίστωναν σε εργασία τους, ότι ο παλιός ελληνικός κινηματογράφος... μέσω των σκηνών του, «εξοικειώνει» τους τηλεθεατές με τον κάπνισμα, συμβάλλοντας στην αύξησή τους!
Καθώς το «πρότυπο» του καπνιστή, άνδρα ή γυναίκας, ήταν ευρέως διαδεδομένο στις κινηματογραφικές παραγωγές της δεκαετίας του ‘60, σκηνές που δεν περιλαμβάνονται τουλάχιστον σε τέτοια έκταση στις νεότερες ταινίες, μετά και την αναγνώριση των κινδύνων που προκαλεί το κάπνισμα στην υγεία, ακόμη και για τους παθητικούς καπνιστές και, την εφαρμογή των αντικαπνιστικών νόμων.
Οι «άμεσες και έμμεσες αναφορές καπνίσματος σε ώρες υψηλής τηλεθέασης» αποτέλεσαν το θέμα της εργασίας της μεταπτυχιακής φοιτήτριας Μαρίας - Μυρτώς Βενιζέλου που μεταξύ άλλων εργασιών, θα παρουσιασθούν την ερχόμενη Τετάρτη, σε εκδήλωση φοιτητών που παρακολούθησαν το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας», του Ιατρικού Τμήματος Λάρισας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Με την επιβλέπουσα, αναπληρώτρια καθηγήτρια Φυσιολογίας της Ιατρικής Λάρισας Χρύσα Χατζόγλου, να σημειώνει προς την «Ε» πως «παρόλη την απαγόρευση, της άμεσης και της έμμεσης διαφήμισης τσιγάρων και άλλων προϊόντων καπνού, παρατηρείται ένας μεγάλος αριθμός αναφορών στο κάπνισμα, στη ζώνη υψηλής τηλεθέασης, από τις 9 το βράδυ έως τις 12 τα μεσάνυχτα.
Ο μεγάλος αριθμός των αναφορών, μετά από καταγραφή όλων των προβολών στη συγκεκριμένη ζώνη, σε έξι ελληνικούς τηλεοπτικούς σταθμούς με την υψηλότερη τηλεθέαση, προκύπτει πως προέρχεται κατά σειρά από τις παλιές ελληνικές ταινίες και ακολουθούν οι ξένες ταινίες και ξένες σειρές. Δυο ιδιωτικοί τηλεοπτικοί σταθμοί έχουν το μεγαλύτερο αριθμό αναφορών ενώ την τρίτη θέση κατέχει η Δημόσια Τηλεόραση, παρά το δημόσιο και κοινωνικό της χαρακτήρα και την απαίτηση, της μεγαλύτερης ευαισθητοποίησης στο θέμα του καπνίσματος και της εφαρμογής της σχετικής νομοθεσίας».
ΠΦΥ
Όπως σημειώνει η κ. Χατζόγλου «στις βασικές αρχές της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) στηρίχθηκε η οργάνωση και η δομή των εκπονούμενων μεταπτυχιακών εργασιών, οι οποίες είναι ερευνητικές και πρωτότυπες. Τα θέματα των μεταπτυχιακών εργασιών που παρουσιάζονται καλύπτουν ευρύ φάσμα των προβλημάτων και νοσημάτων που καλείται να αντιμετωπίσει η ΠΦΥ όπως είναι η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, το κάπνισμα, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και η ποιότητα ζωής ασθενών».
ΚΑΠΝΙΣΜΑ
Στα αποτελέσματα της εργασίας για το κάπνισμα, σημειώνεται πως «οι άμεσες και έμμεσες αναφορές καπνίσματος στη τηλεόραση, αποτελούν ισχυρό παράγοντα εξοικείωσης με το κάπνισμα και συμβάλουν σημαντικά στην έναρξη καπνίσματος.
Για να μελετηθεί το πλήθος και το είδος των αναφορών του καπνίσματος σε ζώνες υψηλής τηλεθέασης (21:00-24:00) στην ελληνική τηλεόραση, πραγματοποιήθηκε καταγραφή των αναφορών στα έξι κανάλια ευρείας παρακολούθησης (πέντε ιδιωτικά και ένα δημόσιο) για 3 εβδομάδες, με διάστημα τεσσάρων εβδομάδων μεταξύ τους. Οι αναφορές κατηγοριοποιήθηκαν σε άμεσες, έμμεσες, ανά κανάλι, ανά φύλο, ανά τύπο εμφάνισης, ανά τύπο εκπομπής, ανά εμφάνιση σε διαφημίσεις, ανά ώρα εμφάνισης και ανά ημέρα προβολής.
Συνολικά, σε όλες τις εβδομάδες καταγραφής εμφανίστηκαν 684 (76%) άμεσες αναφορές και 221 (24%) έμμεσες. Οι περισσότερες αναφορές καταγράφηκαν στο ιδιωτικό κανάλι ALPHA (22%) και οι λιγότερες στο ιδιωτικό κανάλι SKAI (7%). Οι άνδρες καλύπτουν το 80% των αναφορών ενώ οι γυναίκες το 20%.
Οι περισσότερες αναφορές (37%) καταγράφηκαν κατά την τελευταία ώρα της ζώνης υψηλής τηλεθέασης (23:00-24:00). Άμεση σχέση με το τσιγάρο (εμφάνιση τσιγάρου στο πλάνο) υπήρχε στο 56% των αναφορών.
Τέλος, οι περισσότερες αναφορές καταγράφηκαν το Σάββατο σε ποσοστό 20% και οι λιγότερες την Πέμπτη σε ποσοστό 7%. Παρά τις απαγορεύσεις που έχουν θεσπιστεί με σκοπό την απαγόρευση της προβολής και προώθησης του καπνίσματος στην τηλεόραση, η παρούσα έρευνα δείχνει ότι δεν έχει εκδιωχθεί ακόμα πλήρως το τσιγάρο από το αυτό το μέσο ενημέρωσης».
ΗΛΕΚΤΡΟΣΥΓΚΟΛΛΗΣΗ
Μια άλλη εργασία αφορά σε μια «επικίνδυνη» συνήθεια των ηλεκτροσυγκολλητών οι οποίοι, αγνοώντας τον κίνδυνο ακόμη και της απώλειας της όρασής τους, χρησιμοποιούν αναισθητικό κολλύριο το οποίο προμηθεύονται από μόνοι τους από το φαρμακείο χωρίς την έγκριση του οφθαλμιάτρου.
Όπως, μεταξύ άλλων σημειώνεται στην εργασία της μεταπτυχιακής φοιτήτριας Θεοδώρας Τσιρούκη, «μία από τις πιο συχνές αιτίες προσέλευσης στα επείγοντα οφθαλμολογικά ιατρεία στην Ελλάδα αποτελεί η φωτοηλεκτρική κερατίτιδα, δηλαδή η φλεγμονή του κερατοειδή λόγω υπερβολικής έκθεσης στην υπεριώδη ακτινοβολία που εκπέμπεται κατά την ηλεκτροσυγκόλληση.
Η ακτινοβολία προκαλεί φλεγμονή στον κερατοειδή και έντονο πόνο που συχνά οδηγεί στην επαναλαμβανόμενη ενστάλαξη αναισθητικού κολλυρίου χωρίς την έγκριση του γιατρού. Οι εργαζόμενοι στην ηλεκτροσυγκόλληση θα μπορούσαν να αποφύγουν την κατάσταση χρησιμοποιώντας προστατευτικά μέσα όπως ειδικές μάσκες ή γυαλιά.
Το ζήτημα δεν είναι καινούργιο αφού εδώ και δεκαετίες υπάρχει προβληματισμός για την αθρόα προσέλευση των ασθενών αυτών, χωρίς να υπάρχει οργανωμένη αντιμετώπιση του προβλήματος. Στη μελέτη που παρουσιάζεται βρέθηκε ότι το σύνολο σχεδόν των ασθενών (93,5%), που προσήλθαν στα επείγοντα της οφθαλμολογικής κλινικής του ΠΓΝΛ με φωτοκερατίτιδα είχε κάνει χρήση τοπικού αναισθητικού, ενώ μόνο το 50% γνώριζε τις βλαπτικές επιδράσεις.
Περίπου το 16% των πασχόντων δεν είχε κάνει ποτέ χρήση προστατευτικών μέσων για την ηλεκτροκόλληση, ενώ το 3,3% έκανε πάντα. Το μεγαλύτερο ποσοστών των ασθενών (61,7%) είχε προμηθευτεί το αναισθητικό κολλύριο από το φαρμακείο χωρίς συνταγή γιατρού.
Ο μεγάλος όγκος των ασθενών που συνεχίζει να προσέρχεται στα οφθαλμολογικά επείγοντα λόγω φωτοκερατίτιδας, αναδεικνύει την ανάγκη να ληφθούν μέτρα για την ενημέρωση των εργαζόμενων στην ηλεκτροσυγκόλληση».
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Στις εργασίες περιλαμβάνονται επίσης και θέματα που μεταξύ άλλων αφορούν, τα κακοήθη μεσοθηλιώματα και την έκθεση στον αμίαντο, την εκπαίδευση, την υγεία και τις αντιλήψεις των επαγγελματιών υγείας, τη σχολική βία, την αγωγή υγείας και την οικονομία της υγείας. H παρουσίαση των μεταπτυχιακών εργασιών από τους φοιτητές θα γίνει την Τετάρτη 25 Ιουνίου, από 9 το πρωί έως τις 15:30 μ.μ., στην αίθουσα 4 του κτιρίου της Ιατρικής, στο Μεζούρλο.
Β. ΚΑΚΑΡΑΣ
