Η πρόταση για ανάπτυξη Μονάδας Μεταμόσχευσης Αιμοποιητικών Κυττάρων (ΜΑΚ) αποτελεί τον επόμενο στόχο στο πλάνο ανάπτυξης της Αιματολογικής Κλινικής του Πανεπιστημιακού Λάρισας και ήταν το αντικείμενο συζήτησης μεταξύ του Γ. Βασιλόπουλου, διευθυντή της Πανεπιστημιακής Αιματολογικής Κλινικής και του διοικητή της 5ης ΥΠΕ Λάζαρου Μακρή. Γνώστης της υπόθεσης είναι και ο διοικητής του νοσοκομείου Αθ. Μητσιός.
Συγκριτικό πλεονέκτημα και αφορμή για την σύλληψη της ιδέας αυτής είναι ότι το ιατρικό προσωπικό της Αιματολογικής Κλινικής, έχει την τεχνογνωσία της μεταμόσχευσης ενώ οι προς ανάπτυξη χώροι είναι διαθέσιμοι και κατάλληλοι με μικρές τεχνικές παρεμβάσεις. Επιπλέον, η Κλινική διαθέτει ένα άριστο νοσηλευτικό προσωπικό που μπορεί να διαχειριστεί και τη σχετικά αυξημένη φροντίδα που απαιτεί η νοσηλεία των ασθενών αυτών. «Είναι λοιπόν προφανές ότι με την παρούσα υποδομή σε ανθρώπινο δυναμικό και κτιριακές εγκαταστάσεις, είναι εφικτό το όραμα της ανάπτυξης μίας τέτοιας μονάδας», επισημαίνει ο αναπλ. καθηγητής και διευθυντής της Κλινικής Γ. Βασιλόπουλος.
Ωστόσο σε τεχνικό επίπεδο, μία Μονάδα Μεταμόσχευσης Αιμοποιητικών Κυττάρων (ΜΑΚ) χρειάζεται την υλική υποδομή διαχείρισης των κυττάρων. Συγκεκριμένα, χρειάζεται η συσκευή συλλογής των κυττάρων, η συσκευή βαθμιαίας κατάψυξης, και οι συσκευές ελέγχου της ποιότητας του μοσχεύματος. Σε κλινικό επίπεδο, η διαδικασία επιτελείται σε δωμάτια ελεγχόμενης πρόσβασης με κανόνες αντισηψίας και η νοσηλεία των μεταμοσχευμένων ασθενών σε αυτά, διαρκεί 10-14 ημέρες.
Στο σημείο αυτό ο κ. Βασιλόπουλος τόνισε την ανάγκη οικονομικής στήριξης του εξοπλισμού μέσα από το νέο ΕΣΠΑ, με τον διοικητή της 5ης ΥΠΕ να απαντά ότι «προτάσεις που προσβλέπουν στην περαιτέρω ανάπτυξη των Νοσοκομείων είναι ευπρόσδεκτες, και θα τύχουν της καθολικής υποστήριξης μας. Ωστόσο η υλοποίηση τους προϋποθέτουν τήρηση των αυστηρών Κανονισμών των συγχρηματοδοτούμενων παρεμβάσεων και κυρίως τεκμηρίωσης της σκοπιμότητας του έργου. Συνεπώς πρόκειται για μια από τις σημαντικές πρώτες υποστατές προτάσεις ενόψει της νέας προγραμματικής περιόδου και φαίνεται πλέον καθαρά ότι περνάμε σε μία νέα φάση. Από την φάση της προσπάθειας διατήρησης δομών, στη φάση για περαιτέρω ανάπτυξη των δομών μας. Αυτό είναι όχι απλά παρήγορο αλλά αισιόδοξο».
Πιο αναλυτικά η πρόταση διατυπώνεται ως εξής: Το ΠΓΝΛ, διαθέτει τη μοναδική Αιματολογική Κλινική στην Περιφέρεια Θεσσαλίας και αντιμετωπίζει όλα τα αιματολογικά περιστατικά που ανακύπτουν. Σε αυτά περιλαμβάνονται τα λεμφώματα, οι λευχαιμίες, τα μυελώματα και σπάνιες μορφές αναιμιών που θέλουν ειδικούς χειρισμούς. Κάθε χρόνο, περίπου 300, σχεδόν ένα περιστατικό ημερησίως, διαγιγνώσκονται με κάποιο αιματολογικό νόσημα που απαιτεί μακρόχρονες θεραπείες. Η Πανεπιστημιακή Αιματολογική Κλινική βρίσκεται σε συνεχή εφημερία και ετοιμότητα για την αντιμετώπιση των περιστατικών και διαθέτει ένα άριστα εκπαιδευμένο προσωπικό για τη διαχείριση των ασθενών. Παράλληλα, έχει αναπτύξει στενή συνεργασία και διατηρεί ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας με τους γιατρούς των περιφερειακών νοσοκομείων με γνώμονα την έγκαιρη διάγνωση, διακομιδή και αντιμετώπιση των ασθενών.
Όμως, η θεραπεία των αιματολογικών νοσημάτων απαιτεί συχνά θεραπευτικούς χειρισμούς που δεν πραγματοποιούνται στο Πανεπιστημιακό νοσοκομείο. Συγκεκριμένα, σε πολλά αιματολογικά νοσήματα είναι απαραίτητη η μεταμόσχευση μυελού των οστών (ή αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων, ΑΑΚ). Η διαδικασία της μεταμόσχευσης συνίσταται στην αλλαγή του αιμοποιητικού συστήματος του ασθενούς με αυτό του δότη. Για να γίνει αυτό, πρέπει να συλλέγουν τα ΑΑΚ από το δότη και να μεταφερθούν στον ασθενή. Η όλη διαδικασία είναι παρόμοια με μία μετάγγιση αίματος, μόνο που στη φιάλη της μετάγγισης, υπάρχουν κύτταρα που μπορούν να δώσουν φυσιολογικό αίμα και προοπτική ζωής σε ασθενείς με ανίατα νοσήματα. Η ανάπτυξη Μονάδας Μεταμόσχευσης Αιμοποιητικών Κυττάρων (ΜΑΚ) αποτελεί τον επόμενο στόχο στο πλάνο ανάπτυξης της Αιματολογικής Κλινικής του ΠΓΝ Λάρισας. Είναι το έλλειμμα των τεχνικών υποδομών που στερούν από την εκτενή υγειονομική περιφέρεια της Θεσσαλίας τη δυνατότητα της παροχής μεταμόσχευσης αιμοποιητικών κυττάρων.
Ο κ. Βασιλόπουλος εξήγησε επίσης ότι «Για το λόγο αυτό, πολλοί από τους πάσχοντες συνανθρώπους μας, υποχρεώνονται σε “ιατρική μετανάστευση”. Μπαίνουν σε λίστες αναμονής στην Αθήνα και Θεσσαλονίκη, χάνοντας πολύτιμο χρόνο και συχνά την ανεκτίμητης αξίας ζωή τους. Και αν το τίμημα δεν φτάσει να είναι τόσο μεγάλο, είναι μεγάλη η ψυχική και η οικονομική ταλαιπωρία ασθενών και οικογενειών που υποχρεώνονται να μετακινούνται και να διαβιούν σε άλλες πόλεις. Πιστεύουμε πως με γνώμονα τη βελτίωση των παροχών υγείας, η πολιτική ηγεσία της 5ης ΥΠΕ, θα σταθεί αρωγός στο αίτημα μας για την ανάπτυξη της μονάδας μεταμόσχευσης. Η Αιματολογική Κλινική, με αίσθημα ευθύνης προς τον πολίτη, θα υπερβεί εαυτόν στην αποτελεσματική διαχείριση της επένδυσης, της οποίας το ηθικό αντίκρισμα είναι ανεκτίμητο.
Τέλος, πρέπει να επισημάνουμε, ότι μία τέτοια μονάδα διαχείρισης αιμοποιητικών κυττάρων, έχει μία ανεξάρτητη, πέραν της αιματολογίας, δυναμική, στην ανάπτυξη και εφαρμογή νέων κυτταρικών θεραπειών που αποτελούν προς το παρόν αντικείμενο έρευνας και ανάπτυξης».
Σημειώνεται ότι ο διευθυντής της Αιματολογικής Κλινικής Γ. Βασιλόπουλος, τυγχάνει και αναπληρωτής πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Γονιδιακής Θεραπείας και Αναγεννητικής Ιατρικής, και έχοντας πλήρη γνώση των δυνατοτήτων του αντικειμένου, εκτιμά πως «οι κυτταρικές θεραπείες με τροποποιημένα κύτταρα θα βρουν σύντομα εφαρμογές στη θεραπεία λοιμώξεων, σε νεοπλάσματα και σε αναγεννητική Ιατρική. Είναι αναμενόμενο πως η ανάπτυξη της σχετικής τεχνογνωσίας, θα έχει πολλαπλά οφέλη τόσο στους ασθενείς όσο και στους επιστήμονες της ευρύτερης περιοχής».
