Η ίδρυση και λειτουργία του στη Λάρισα αποτέλεσε αντικείμενο αγωνιστικών διεκδικήσεων φορέων και θεσμών της Λάρισας και της Θεσσαλίας δεκαετία του '90 σαν συνέχεια των διεκδικήσεων για την ίδρυση και λειτουργία του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στη Λάρισα. Η διαδρομή που διανύθηκε σε όλα τα επίπεδα προκειμένου να γίνουν πραγματικότητα η λειτουργία του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου στη Λάρισα συνέγειρε την τοπική κοινωνία και του φορείς της Λάρισας με ένα πρωτόγνωρο τρόπο. Η ιστορία αυτή καταγράφηκε με πλήρη ακρίβεια μέσα από της σελίδες της έγκριτης εφημερίδας "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ" της Λάρισας που συνέβαλε αποφασιστικά στην επίτευξη των στόχων βάζοντας προ των ευθυνών την πολιτική ηγεσία της χώρας την εποχή εκείνη.
Η λειτουργία του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας όχι μόνο δεν διέψευσε τις προσδοκίες όλων αλλά προσέφερε πολλαπλά οφέλη όχι μόνο στη Θεσσαλία αλλά και σε όλη την περιφέρεια της Κεντρικής Ελλάδας. Το νοσοκομείο που ιδρύθηκε για να εξυπηρετήσει τις κλινικές, εκπαιδευτικές και ερευνητικές ανάγκες του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας μετέβαλε άρδην τον υγειονομικό χάρτη της περιοχής και ανέστρεψε την τάση που υπήρχε πριν την ίδρυσή του για αναζήτηση προηγμένων, τριτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Πάνω από το 50% σχεδόν των ασθενών που νοσηλεύονται στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο προέρχονται από περιοχές εκτός του νομού Λάρισας, ενώ σημαντικός αριθμός ασθενών προέρχονται από άλλες περιοχές της χώρας όπως Ήπειρο, Κρήτη, Πελοπόννησο και Μακεδονία. Στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο λειτουργούν μοναδικές κλινικές στην ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής Ελλάδας όπως Αγγειοχειρουργική, Θωρακο-Καρδιοχειρουργική, Νευροχειρουργική, Γαστρεντερολογική, Πνευμονολογική, Νεφρολογική, Αιματολογική, Παιδιατρική με Μονάδα Νεογνών και Μονάδα Ηπατολογικών Παθήσεων προσφέροντας υψηλού επιπέδου υπηρεσίες υγείας, ενώ πραγματοποιούνται περί τις 13.000 χειρουργικές επεμβάσεις ετησίως. Στα χρόνια της κρίσης παρότι το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο υπέστη μείωση του προϋπολογισμού του κατά 70% χωρίς επαρκή αιτιολόγηση και σε αντίθεση με τους υψηλότερους προϋπολογισμούς άλλων Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων της χώρας όπως στην Πάτρα, τα Ιωάννινα και το Ηράκλειο, κράτησε όρθιο το ΕΣΥ στην Κεντρική Ελλάδα. Ο αριθμός των νοσηλευομένων ασθενών από 52.206 που ήταν το 2015 ανήλθαν σε 74.364 το 2018, η πληρότητα των κλινών από 77% που ήταν το 2015 ανήλθε σε 87,6% το 2018, ενώ στο ίδιο χρονικό διάστημα ο μέση διάρκεια νοσηλείας μειώθηκε από 3,33 ημέρες το 2015 σε 2,6 ημέρες το 2018 γεγονός που υποδηλώνει την ορθολογική χρήση προηγμένων θεραπευτικών μεθόδων με μείωση του κόστους νοσηλείας.
Η συμβολή και η στήριξη του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στη λειτουργία του είναι αδιαμφισβήτητη ώστε να το καταστήσει τη «ναυαρχίδα» του Εθνικού Συστήματος Υγείας σε όλη την Κεντρική Ελλάδα. Επιπρόσθετα το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο αναδείχθηκε σε κυψέλη εκπαίδευσης προπτυχιακών φοιτητών της Ιατρικής αλλά και ειδικευόμενων και μεταπτυχιακών φοιτητών. Επίσης διαπιστευμένοι φοιτητές των ευρωπαϊκών προγραμμάτων ERASMUS και ERASMUS+ καθώς και ιατρών από κάθε μέρος του πλανήτη επισκέφθηκαν Πανεπιστημιακές κλινικές προκειμένου να κάνουν την άσκησή τους σε προηγμένα επιστημονικά πρωτόκολλα θεραπειών και διαγνωστικών παρεμβάσεων.
Ωστόσο οι ανάγκες σήμερα έχουν πια υπερκεράσει τις δυνατότητες του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας τόσο κτιριολογικά όσο και σε επίπεδο εξοπλισμού. Δυστυχώς οι σημαντικές αστοχίες, η ολιγωρία και η έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού των διοικήσεων του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου και των διοικήσεων της 5ης ΥΠΕ την προηγούμενη δεκαετία στέρησαν τη δυνατότητα της σταδιακής αντικατάστασης του εξοπλισμού του και την κτιριολογική του επέκταση μέσω χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ και δωρεών από κοινωφελείς οργανισμούς. Εδώ είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ιωαννίνων που στα χρόνια της οικονομικής κρίσης απέκτησε και σύγχρονο κτίριο που στέγασε το Κέντρο Αποκατάστασης με δωρεά του Ιδρύματος Νιάρχου και τη δόμηση νέου κτιρίου που αύξησε τη δυναμικότητά του κατά 80 κλίνες. Απεναντίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείου Λάρισας είναι χαρακτηριστική η απώλεια της Μονάδας Παίδων ως δωρεά του Ιδρύματος Νιάρχου, που θα ήταν η μοναδική σε όλη τη Θεσσαλία, με απόλυτη υπεύθυνη για την απώλεια αυτή την τότε Διοίκηση του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου καθώς και η μη ενεργοποίηση ιδρυμένων και εγκατεστημένων στα χαρτιά κλινικών όπως η Κλινική Χειρουργικής Παίδων και η Κλινική Πλαστικής Χειρουργικής.
Αν έχει αξία η υπόμνηση μιας επετειακής αποτίμησης είναι γιατί θα πρέπει να ειπωθούν όσα δεν έγιναν ή απεναντίας έγιναν για να πλήξουν το σώμα και την καρδιά του Ιδρύματος με ανεξήγητους διωγμούς εκλεκτών πανεπιστημιακών καθηγητών που αυταπόδεικτα προσέφεραν στη λαμπρή ιστορία της ανάπτυξης του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας και να αμαυρώσουν την εικόνα του, παρότι η απόδοση του έργου που επιτελέσθηκε και ωφέλιμο ήταν για το δημόσιο συμφέρον και διεθνή αναγνώριση προσέλκυσε. Αντί να ενώσουμε δυνάμεις και να συσπειρώσουμε τους φορείς στον κοινό σκοπό της προβολής του έργου του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου έγινε αντίθετα προσπάθεια να αμαυρωθεί το έργο που παρήχθη σχεδόν από το απόλυτο μηδέν και να ακυρωθεί η επίτευξη της ανάπτυξή του με πολλαπλά οφέλη για την κοινωνία και τους πολίτες της Λάρισας και της Κεντρικής Ελλάδας. Ας ελπίσουμε ότι θα διδαχθούμε από αυτά τα λάθη και θα βαδίσουμε το μέλλον που έρχεται και απαιτεί με σοφία και σύνεση.
Σήμερα επιβάλλεται περισσότερο παρά ποτέ να κερδηθεί ό,τι απωλέσθηκε την προηγούμενη δεκαετία ώστε το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Λάρισας να αναβαθμισθεί σε κτιριακές υποδομές, εξοπλισμό και ανθρώπινο δυναμικό ώστε να υποστηρίξει τη δημόσια υγεία και παιδεία για τα επόμενα δέκα έτη. Χρειάζονται γενναίες παρεμβάσεις και ευελπιστούμε ότι η νέα διοίκηση της 5ης ΥΠΕ που ανέλαβε καθώς και η αναμενόμενη νέα διοίκηση του Νοσοκομείου θα σταθούν στο ύψος των περιστάσεων και με τη δεδομένη βοήθεια του Τύπου, όλων των φορέων της περιοχής, της Περιφέρειας Θεσσαλίας, του Δήμου Λαρισαίων και των βουλευτών θα επιτευχθούν οι στόχοι που είναι μεν απαραίτητοι αλλά όχι αυταπόδεικτοι στην κεντρική πολιτική σκηνή. Το Ιατρικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με τον θεσμικό του ρόλο και τη γνώση και εμπειρία που διαθέτει, θα σταθεί στην πρωτοπορία της ανάληψης των απαραίτητων πρωτοβουλιών για την επίτευξη των στόχων της επόμενης δεκαετίας. Είναι όμως επιβεβλημένο να κατανοηθεί από όλες τις πλευρές ότι Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο υψηλών στόχων και προσδοκιών χωρίς τη στήριξη και τη συνεργασία του Ιατρικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας δεν μπορεί να επιτευχθεί. Ιδού η "Ρόδος".
Κλείνοντας, θα ήταν χρήσιμο για μία ακόμα φορά να τονισθεί ότι η ανάπτυξη της δημόσιας υγείας στην περιοχή της Θεσσαλίας περνάει αποκλειστικά μέσα από την αναβάθμιση του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Λάρισας. Για την επίτευξη αυτού του στόχου απαιτείται η δημιουργία μιας συμμαχίας όλων των δυνάμεων του τόπου ώστε να κερδηθεί το χαμένο έδαφος, να εξασφαλισθεί η απαραίτητη χρηματοδότηση και η ανανέωση υποδομών και εξοπλισμού ώστε να γίνει πραγματικότητα η παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών υγείας στη Θεσσαλία για την επόμενη δεκαετία και να αναβαθμισθεί η εκπαιδευτική διαδικασία του Τμήματος Ιατρικής ώστε να παράγει καλά καταρτισμένους ιατρούς που θα στελεχώσουν επάξια για τα επόμενα 20 έτη τις δημόσιες και ιδιωτικές δομές υγείας της περιοχής και της χώρας μας.
*Από τον Αθανάσιο Γιαννούκα
* Ο Αθανάσιος Γιαννούκας, είναι MD, MSc(Lond.), PhD(Lond.), FEBVS, καθηγητής Αγγειοχειρουργικής και πρόεδρος Τμήματος Ιατρικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, δ/ντής Αγγειοχειρουργικής Κλινικής Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας
