Η ΧΑΠ στην οικονομική κρίση

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΧΡΟΝΙΑΣ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑΣ

• Το παράδειγμα του Δήμου Τρικάλων

Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) αποτελεί κύρια αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας σε παγκόσμια κλίμακα.

Σύμφωνα με πρόσφατη ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε στο Εuropean Respiratoty Review από την Ομάδα της Πνευμονολογικής Κλινικής του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας, η οικονομική κρίση φαίνεται να έχει επιπτώσεις σε όλα τα επίπεδα του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης, επηρεάζοντας δυσμενώς την ικανότητα πρόληψης, διάγνωσης και θεραπείας της ΧΑΠ στην Ελλάδα. Κατά τα τελευταία δέκα χρόνια παρατηρείται αύξηση του επιπολασμού της νόσου από 8,4% σύμφωνα με μελέτη του 2004 σε 18,2% σύμφωνα με μελέτη του 2015. Η αυξητική τάση είναι αναμενόμενη λαμβάνοντας υπόψη τα υψηλότερα ποσοστά καπνίσματος που παρατηρούνται στην Ελλάδα συγκριτικά με αυτά που παρατηρούνται σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Παράλληλα από το 2010 και μετά, παρατηρείται δραματική μείωση των συνολικών δαπανών για την υγεία από 10,1% του συνολικού ΑΕΠ σε 6%, με μείωση κατά 40% του προϋπολογισμού των δημόσιων νοσοκομείων, όπως επίσης με μείζονες ελλείψεις στον εξοπλισμό της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, καθώς μόνο το 4,6% των αγροτικών ιατρείων διαθέτει τον απαραίτητο υλικοτεχνικό εξοπλισμό για τη διάγνωση της νόσου. Ως εκ τούτου οι ασθενείς με ΧΑΠ υποδιαγιγνώσκονται και υποθεραπεύονται στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, το 52,6% των ασθενών με ΧΑΠ παρέμεινουν αδιάγνωστοι. Το μέσο ετήσιο κόστος θεραπείας για κάθε ασθενή με σταθερή νόσο υπολογίζεται σε 952,92 ευρώ. Μείωση των μισθών κατά 20% και υψηλότερες αποζημιώσεις μέχρι το 25% της τιμής αγοράς φαρμάκων οδήγησαν τους ασθενείς να αγωνίζονται για τα εισπνεόμενα φάρμακά τους. 1 στους 5 αναφέρει σημαντική μείωση των επισκέψεων σε γιατρούς. Το 46% των ασθενών ξεχνά ή συνειδητά σταματά της ζωτικής σημασίας εισπνεόμενη αγωγή. Η παράλειψη θεραπείας έχει ως αποτέλεσμα 11,5% περισσότερες παροξύνσεις και 14,1% περισσότερες νοσηλείες ετησίως. Το μέσο κόστος μιας παρόξυνσης για τους ασθενείς ήπιου ως σοβαρού σταδίου είναι περίπου 1.400 ευρώ, ενώ το μέσο κόστος ανά σοβαρή παρόξυνση ΧΑΠ σε ασθενείς με πολύ σοβαρό στάδιο νόσου έχει υπολογισθεί στα 2.600 ευρώ. Επίσης, μετά από σοβαρή παρόξυνση θα δαπανηθούν 1.711 ευρώ και μόνο 621 ευρώ θα επιστραφούν από τα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης. Αν προστεθεί το έμμεσο κόστος που προκύπτει από τις χαμένες εργατοώρες και το κόστος από το έμψυχο υλικό που απασχολείται με τη φροντίδα των ασθενών το ετήσιο κόστος εκτοξεύεται στα 4.730 ευρώ για κάθε ασθενή. Συνοπτικά, το παράδειγμα της Ελλάδας είναι αξιοσημείωτο, σχετικά με το πώς η οικονομική κρίση μπορεί να διογκώσει το ήδη επιβαρυντικό φορτίο της νόσου, την ποιότητα φροντίδας και την πρόγνωση των ασθενών με ΧΑΠ.
Η μακρά συμμετοχή του καθηγητή Κ. Γουργουλιάνη στην Εθνική Επιτροπή κατά του καπνίσματος από το 2009, έδειξε ότι οι δήμοι μπορούν να παίξουν τον σημαντικότερο ρόλο στον αγώνα για την απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους. Σχεδόν 8 χρόνια μετά την εφαρμογή του νόμου ο Δήμος Τρικκαίων πρωτοπορεί λαμβάνοντας μέτρα κατά του καπνίσματος. Είναι γνωστό στην ιατρική κοινότητα ότι τα οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους, εστιατόρια και καφετέριες είναι άμεσα. Τον πρώτο κιόλας χρόνο από την απαγόρευση, μειώνονται σημαντικά τα οξέα καρδιαγγειακά νοσήματα, οι παροξύνσεις άσθματος και ΧΑΠ, οι επισκέψεις στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών πρώτα των εργαζομένων στα κέντρα ψυχαγωγίας και μετά όλου του πληθυσμού. Σε μια χώρα που μαστίζεται από οικονομική κρίση η εφαρμογή του νόμου για την απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους θα μειώσει τις δαπάνες υγείας. Ας προσπαθήσουμε να διαδώσουμε το παράδειγμα του Δήμου Τρικάλων για καθαρό αέρα χωρίς καπνό και στους υπόλοιπους δήμους της χώρας μας.