Το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού λειτουργεί σαν σύστημα παρακολούθησης για την προστασία από αυτά που αντιλαμβάνεται ως ξένες ουσίες. Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα εντοπίζει βλαβερά βακτήρια ή έναν ιό μέσα στο σώμα, αντιδρά παράγοντας αντισώματα που επιτίθενται και καταστρέφουν τους εισβολείς. Το ανοσοποιητικό σύστημα αντιμετωπίζει επίσης τα καρκινικά κύτταρα ως ξένους εισβολείς, αλλά εξαιτίας κάποιας αποτυχίας του συστήματος, συχνά δεν αναγνωρίζει τα καρκινικά κύτταρα. Για χρόνια οι ερευνητές αναζητούν τρόπους, για να βελτιώσουν την αντίδραση της φυσικής άμυνας του οργανισμού στα καρκινικά κύτταρα.
Η διερεύνηση των εξελίξεων και των θεραπευτικών διλλημάτων που υπάρχουν στη θεραπεία του καρκίνου βρέθηκε στο επίκεντρο της ετήσιας συνάντησης για τον καρκίνο του πεπτικού συστήματος που πραγματοποιήθηκε στη Λάρισα και διοργανώθηκε από το Τμήμα Παθολογικής Ογκολογίας του Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας.
Στο συμπόσιο συμμετείχαν επιστήμονες από όλη τη χώρα, ανάμεσά τους και ο παθολόγος ογκολόγος, επιμελητής Α΄ Ογκολογικής Κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας Δημήτρης Ντουφεξής, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα της «ανοσοθεραπείας στον καρκίνο του παχέος εντέρου».
ΑΝΟΣΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η χρήση του ανοσοποιητικού συστήματος για την επίθεση και την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων ονομάζεται ανοσοθεραπεία. Η ανοσοθεραπεία αποτελεί τύπο θεραπείας που έχει στόχο, την τροποποίηση της δραστηριότητας του ανοσοποιητικού συστήματος και την πρόκληση αλλαγών στην ανοσολογική απάντηση απέναντι στο νεόπλασμα. Ενεργοποιεί και κατευθύνει το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού, να καταπολεμήσει την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων.
«Ένας από τους βασικούς μηχανισμούς καρκινογένεσης είναι η διαφυγή του όγκου από το ανοσοποιητικό σύστημα. Από τη δεκαετία του ’70 υπήρξαν προσπάθειες για ενίσχυση της ανοσολογικής απάντησης έναντι του καρκινικού κυττάρου (π.χ εμβόλια). Παρά τις πρόσκαιρες μικρές επιτυχίες με ιντερφερόνη και ιντερλευκίνη, η αρχική αισιοδοξία γρήγορα υποχώρησε και η ανοσοθεραπεία πρακτικά εγκαταλείφθηκε», δηλώνει στην «Ε» ο παθολόγος - ογκολόγος Δημήτρης Ντουφεξής για να προσθέσει ότι «το 2011 υπήρξε έτος καμπής με την πρώτη θετική ως προς την επιβίωση μελέτη του Ιpilimumab στο μεταστατικό μελάνωμα. Έκτοτε υπήρξε μια έκρηξη στη χρήση των νέων φαρμάκων που είναι μονοκλωνικά αντισώματα έναντι μορίων που ελέγχουν την ανοσολογική απάντηση. Ουσιαστικά μπλοκάρουμε μόρια που κρατούν το ανοσοποιητικό σε καταστολή οδηγώντας έτσι σε ενεργοποίηση».
Ο κ. Ντουφεξής επισημαίνει ότι τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά υπογραμμίζοντας ότι «σύντομα είχαμε ενθαρρυντικά αποτελέσματα σε διάφορους συμπαγείς όγκους, όπως το μελάνωμα, ο καρκίνος του πνεύμονα, του νεφρού, κεφαλής - τραχήλου, στους οποίους υπάρχει ένδειξη χορήγησης των νέων φαρμάκων και τα οποία αποζημιώνονται από τα ασφαλιστικά ταμεία».
Οι μελέτες έδειξαν όφελος επιβίωσης και η τοξικότητα είναι πιο διαχειρίσιμη από τη συμβατική χημειοθεραπεία, εξηγεί τονίζοντας ότι «υπήρξε όφελος επιβίωσης στις κλινικές μελέτες, ενώ και η τοξικότητα είναι εύκολα διαχειρίσιμη και μικρότερη από τη συμβατική χημειοθεραπεία. Ακολουθούν σύντομα κι άλλες ενδείξεις όπως στον καρκίνο της ουροδόχου κύστεως και στους γαστρεντερικούς καρκίνους. Φαίνεται ότι τα νέα αυτά φάρμακα δουλεύουν καλύτερα σε όγκους που έχουν μεγάλο αριθμό μεταλλάξεων. Δοκιμάζονται πλέον σχεδόν σε όλους τους τύπους καρκίνου».
Σχετικά με τον καρκίνο του παχέος εντέρου υποστηρίζει ότι «όσον αφορά στον καρκίνο του παχέος εντέρου, έχουμε αποτελέσματα με την ανοσοθεραπεία σε όγκους που εκφράζουν μικροδορυφορική αστάθεια. Αυτοί οι όγκοι εντοπίζονται κυρίως στο δεξιό παχύ έντερο. Στο 1/3 περίπου των περιπτώσεων συνδέονται με το γενετικό σύνδρομο Lynch. Έχουν λάβει τα νέα μόρια ένδειξη από τον αμερικάνικο οργανισμό τροφίμων και φαρμάκων για όλους τους όγκους με μικροδορυφορική αστάθεια και όχι μόνο για το παχύ έντερο. Σύντομα αναμένεται η ένδειξη και στη χώρα μας».
Και αν η ανοσοθεραπεία έχει επιδείξει μέχρι στιγμής θετικά αποτελέσματα, το ζήτημα που προκύπτει είναι κυρίως οικονομικό. Όπως αναφέρει ο κ. Ντουφεξής «ένα σημαντικό ζήτημα που προκύπτει από τη γενικευμένη χρήση αυτών των φαρμάκων, είναι το κόστος. Η θεραπεία για ένα μήνα κοστίζει περίπου 6.000 ευρώ, ενώ υπάρχουν ασθενείς που ανταποκρίνονται για μεγάλο διάστημα και μπορούν να λαμβάνουν την αγωγή για ένα ή και δύο έτη. Υπάρχουν και εγκεκριμένοι συνδυασμοί ανοσοθεραπευτικών φαρμάκων που εκτινάσσουν το κόστος ακόμα ψηλότερα».
Ζωή Παρμάκη
