Τα φώτα της ντίσκο θεραπεύουν το Αλτσχάιμερ;

Επιστήμονες στις ΗΠΑ αισιοδοξούν ότι ανακάλυψαν μια πρωτοποριακή μη επεμβατική τεχνική αντιμετώπισης της νόσου Αλτσχάιμερ χωρίς φάρμακα, η οποία χρησιμοποιεί απλώς φως που αναβοσβήνει γρήγορα μπροστά από τα μάτια. Στο μέλλον, οι άνθρωποι με Αλτσχάιμερ μπορεί να φορούν ειδικά γυαλιά που θα εκπέμπουν φως ή να κάθονται μπροστά σε μια συσκευή που θα παράγει τέτοιο φως.

Χρησιμοποιώντας ένα στροβοσκοπικό φως LED που -όπως σε μια ντίσκο ή ένα φάρο- αναβοσβήνει σε συγκεκριμένη συχνότητα, ενίσχυσαν τα ηλεκτρικά εγκεφαλικά κύματα γάμμα και κατάφεραν έτσι να συρρικνώσουν σε μεγάλο βαθμό τις χαρακτηριστικές πλάκες της πρωτεΐνης βήτα αμυλοειδούς στον εγκέφαλο πειραματόζωων με Αλτσχάιμερ.
Όπως ανακάλυψαν οι επιστήμονες, τα συγχρονισμένα κύματα γάμμα βοηθούν τον εγκέφαλο να καταπολεμήσει μόνος του τις τοξικές πλάκες του αμυλοειδούς, καθώς ενισχύουν τα μικρογλοιακά ανοσοκύτταρα, που με τη σειρά τους μπορούν να «καθαρίσουν» αυτές τις καταστροφικές για τους νευρώνες πλάκες.
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου ΜΙΤ, με επικεφαλής την καθηγήτρια νευροεπιστήμης Λι-Χουέι Τσάι, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», δήλωσαν αισιόδοξοι, αλλά επιφυλακτικοί. «Πρόκεται για ένα μεγάλο "εάν", καθώς τόσα πράγματα έχουν δουλέψει αποτελεσματικά στα ποντίκια, αλλά στη συνέχεια έχουν αποτύχει στους ανθρώπους. Αν όμως όντως οι ασθενείς ανταποκριθούν στη νέα θεραπεία, τότε οι δυνατότητές της θα είναι τεράστιες, επειδή είναι μη επεμβατική και πολύ προσιτή», τόνισε η κ. Τσάι.
Θα ακολουθήσουν περαιτέρω μελέτες για το κατά πόσο η τεχνική μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους με Αλτσχάιμερ. Πάντως η μέθοδος είναι ανώδυνη, φαίνεται ασφαλής, γρήγορη, φθηνή και δεν δημιουργεί κίνδυνο επιληψίας. Ήδη οι ερευνητές κατέθεσαν αίτηση για έγκριση στην αρμόδια εποπτική Αρχή των ΗΠΑ, την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), ενώ δημιούργησαν και την εταιρεία Cognito Therapeutics που θα ξεκινήσει δοκιμές σε ασθενείς.
Άλλοι επιστήμονες έκαναν λόγο για «σημαντική ανακοίνωση που μπορεί να αποδειχθεί ορόσημο στην κατανόηση και στη θεραπεία της νόσου Αλτσχάιμερ, ανοίγοντας μια νέα τελείως ερευνητική κατεύθυνση». Αυτό που δείχνει η νέα έρευνα, είναι ότι η συσσώρευση των τοξικών πλακών του Αλτσχάιμερ μπορεί να οφείλεται ή να επιδεινώνεται από τη διαταραχή στα ηλεκτρικά κύματα του εγκεφάλου, τα οποία παράγονται από τα δίκτυα των νευρώνων. Η αποκατάσταση των ηλεκτρικών κυμάτων στον εγκέφαλο «καθαρίζει» σε σημαντικό βαθμό και τις πλάκες που έχουν σχηματισθεί.
Τα εγκεφαλικά κύτταρα γάμμα έχουν συχνότητα 25 έως 80 Hertz (κύκλους ανά δευτερόλεπτο) και θεωρούνται ότι συμβάλλουν, ώστε να είναι ομαλές διάφορες εγκεφαλικές λειτουργίες, όπως η προσοχή, η αντίληψη και η μνήμη. Οι ερευνητές εξέθεσαν ποντίκια (γενετικά προγραμματισμένα για να αναπτύξουν Αλτσχάιμερ) σε εγκεφαλικά κύματα γάμμα συχνότητας 40 Hertz, στη ζωτική για την μνήμη περιοχή του ιπποκάμπου.
Για το σκοπό αυτό, χρησιμοποίησαν αρχικά τη μέθοδο της οπτογενετικής, η οποία επιτρέπει τον έλεγχο των εγκεφαλικών νευρώνων μέσω οπτικών ερεθισμάτων. Στη συνέχεια εφάρμοσαν μια απλή συσκευή που γεννούσε λάμψεις φωτός που αναβόσβηναν σαν φλας με συχνότητα 40 λάμψεων ανά δευτερόλεπτο (τέσσερις φορές πιο γρήγορα από το στροβοσκοπικό φως σε μια ντίσκο).
Μετά από μια ώρα έκθεσης των ματιών των πειραματόζωων στο φως, υπήρξε συρρίκνωση σε ποσοστό έως 60% -δηλαδή πάνω από το μισό- των πλακών του αμυλοειδούς στον ιππόκαμπο και στον οπτικό φλοιό των ποντικιών. Δεν συνέβη το ίδιο σε άλλες συχνότητες από τα 20 έως 80 Hertz.
Παραμένει ασαφές ακόμη σε ποιο βαθμό είναι πρόσκαιρη ή πιο μόνιμη η μείωση των πλακών του αμυλοειδούς. Από την άλλη, διαπιστώθηκε ότι τα κύματα γάμμα μείωσαν επίσης το επίπεδο της άλλης χαρακτηριστικής πρωτεΐνης του Αλτσχάιμερ, της ταυ.
Υπό εξέταση είναι αν η συρρίκνωση των τοξικών πρωτεϊνών έχει θετική επίπτωση στη συμπεριφορά των πειραματόζωων, καθώς και κατά πόσο η ίδια τεχνική θα μπορούσε να αξιοποιηθεί σε άλλες νευρολογικές διαταραχές.