Της Κανέλας Κοπάνου
Από το 1987 ο καθηγητής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Κρήτης κ. Πέτρος Θέμελης έχει φέρει στο φως ευρήματα που συνθέτουν μια ολόκληρη αρχαία πολιτεία, αυτή της Μεσσήνης. Απόψε, στο πλαίσιο των αρχαιολογικών Ομιλιών, που θα λάβουν χώρα στο αρχαιολογικό πάρκο του Δίου, Αγιονέρι, στις 9 μ.μ., ο κ. Θέμελης θα πραγματοποιήσει μια διάλεξη για τις ανασκαφές της μεσσηνιακής γης, η αρχαιολογική έρευνα των οποίων πριν λίγα χρόνια έφερε στο φως αγάλματα της ρωμαϊκής εποχής, έναν αποθέτη αρχαίου εργαστηρίου γλυπτικής και πολλούς ακόμη θησαυρούς. Μπορεί η Μεσσήνη να μην είναι όσο σημαντική είναι η Ολυμπία, φυσικά, αλλά έχει σίγουρα να αναδείξει πολλά, λέει ο καθηγητής. Τα ιερά, η αγορά της, το στάδιο, οι οχυρώσεις και άλλα σπουδαία ευρήματα αποκαλύφθηκαν σε έναν ιδιαίτερα ενδιαφέροντα αρχαιολογικό χώρο, μήκους ενάμιση χιλιομέτρου. Σημαντικό, επίσης, είναι ότι αυτή την περίοδο αναστηλώνεται το αρχαίο θέατρο στην αρχαία Μεσσήνη, ένας χώρος που ήταν προορισμένος όχι μόνο για θεατρικές παραστάσεις, αλλά και για μαζικές πολιτικές συγκεντρώσεις. Ο χώρος του αρχαίου θεάτρου αναστηλώνεται με χρήματα του Ιδρύματος Σταύρου Νιάρχου, έργο το οποίο είναι ενταγμένο στο Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, όπως σημειώνει ο καθηγητής.
Δημόσια οικοδομήματα της αρχαίας Μεσσήνης, όπως το μεγάλο συγκρότημα του Ασκληπιείου, γεμάτο από έργα του Μεσσήνιου γλύπτη Δαμοφώντα, το Στάδιο, το Γυμνάσιο, το θέατρο αλλά και τα ιερά έχουν αποκαλύψει τη σπουδαιότητα της πόλης της Μεσσήνης. «Μετά τη μάχη στα Λεύκτρα της Βοιωτίας το 371 π.Χ., όπου οι Θηβαίοι νίκησαν το στρατό των Σπαρτιατών, ο Επαμεινώνδας με το στρατό του και με τους συμμάχους του Αργείους, κατέβηκε στην Πελοπόννησο για να κατατροπώσει τη Σπάρτη, έφτασε μέχρι τα τείχη της αλλά δεν θέλησε να την καταστρέψει πλήρως και αποφάσισε να ιδρύσει δύο μεγάλες ισχυρές πόλεις για την εποχή εκείνη, ισχυρές και ως προς την οχυρωματική τεχνική και ως προς την πολεοδομία, με τις πιο σύγχρονες της εποχής εκείνης ισχύουσες αρχές. Ίδρυσε τη Μεσσήνη το 369 π. Χ. και τη Μεγαλόπολη το 370 π.Χ., δύο αδελφές πόλεις, αντίπαλες προς τη Σπάρτη, ισχυρές, σημαντικές και ξεχωριστές σε ό,τι αφορά στο αρχαιολογικό τους ενδιαφέρον. Η Μεσσήνη διαθέτει, ακόμη, εκπληκτικές οχυρώσεις που σώζονται μέχρι σήμερα, αναφέρει ο κ. Θέμελης. Σύμφωνα με τον καθηγητή και τις έρευνες που εκπονεί, διαφαίνεται ακόμη ότι οι Μεσσήνιοι με τους Μακεδόνες διατηρούσαν πολύ στενές σχέσεις και ο Φίλιππος ο δεύτερος, μετά τη μάχη της Χαιρώνειας το 338 π.Χ., γίνεται οικιστής της Μεσσηνίας, με αποτέλεσμα να δώσει πλήρη αυτονομία στην πόλη και να την αναδείξει οικονομικά. Λίγα λόγια για κάποια από τα αντιπροσωπευτικά ευρήματα – κομμάτια μιας μεγάλης πολιτιστικής κληρονομιάς παραθέτει πριν από τη διάλεξη ο κ.Θέμελης.
Ευρήματα της ανασκαφής της αρχαίας Μεσσήνης
Το άγαλμα της Ίσιδος Πελαγίας
Οι παρευρισκόμενοι στη σημερινή διάλεξη θα έχουν την ευκαιρία να δουν φωτογραφικό υλικό από το άγαλμα της Ίσιδος Πελαγίας, ένα άγαλμα που ήρθε στην επιφάνεια σε φυσικό μέγεθος, από το Ιερό της Ίσιδος που βρέθηκε στο προσκήνιο του θεάτρου της Αρχαίας Μεσσήνης, πεσμένο από μια κόγχη κρατώντας το ιστίο. Αυτό το διάστημα συνεχίζονται οι ανασκαφές και τα γλυπτά που βρίσκονται στο χώρο είναι πάρα πολλά. Πρόσφατη αναφορά είναι ένα καθιστό Ίσιδος που θηλάζει το παιδί της. Η Ίσις Πελαγία βρίσκεται ήδη στο Μουσείο της αρχαίας Μεσσήνης στο Μαυρομάτι, περιμένοντας τους θαυμαστές του κάλλους της.
Αποθέτης εργαστηρίου γλυπτικής
Πρόκειται για ένα χώρο ταφής απορριμμάτων εργαστηρίου γλυπτικής που περιλαμβάνει ένα σύνολο ημιτελών έργων.
Το αρχαίο θέατρο της Μεσσήνης
«Το ισχυρό ημικυκλικό ανάλημμα, το οποίο συγκρατεί την τεχνητή επίχωση όπου εδράζεται το κοίλον του θεάτρου, κτισμένο όπως οι πύργοι και ο οχυρωματικός περίβολος της πόλης, με αποτέλεσμα να είναι στο σύνολό του ορατό και προσιτό από έξω, το καθιστά ένα ιδιαίτερο οικοδόμημα».
Η εικόνα της αρχαίας Μεσσηνίας αποκτά όλο και πιο έντονη προσωπικότητα και οι ανακαλύψεις επιβεβαιώνουν, τονίζει ο κ. Θέμελης, τις μαρτυρίες του αρχαίου περιηγητή Παυσανία, που ταξίδεψε γύρω στο 170 μ.Χ. στην περιοχή, περιγράφοντας σπουδαία μνημεία που συνοδεύουν μια μεγάλη ιστορία.
Την αποψινή ομιλία του κ. Θέμελη θα συνοδεύει οπτικοακουστικό υλικό, αεροφωτογραφίες και φωτογραφίες εδάφους, που θα περιγράφουν τα ευρήματα και θα δίνουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις εργασίες αναστήλωσης στην περιοχή της Αρχαίας Μεσσήνης, η οποία ξαναζωντανεύει καθώς ξεσκεπάζεται από τη λήθη του παρελθόντος. Επιπλέον, το πρώτο μέρος των αρχαιολογικών ομιλιών θα καλύψει ο καθηγητής Αρχαιολογίας κ. Δημήτριος Παντερμαλής, ο οποίος θα αναπτύξει το θέμα «Η τοπογραφία του Δίου με νέες τεχνολογίες».
ΛΕΖΑΝΤΕΣ
Αεροφωτογραφία του συγκροτήματος του Ασκληπιείου
Άποψη του Σταδίου και των Στοών του Γυμνασίου
Άποψη του τείχους και ταφικών μνημείων έξω από την Αρκαδική πύλη
