Μπορεί η παράσταση της όπερας «Κάρμεν» από το Δημοτικό Ωδείο και τη Συμφωνική Ορχήστρα, να προκαλεί ενθουσιασμό στους φιλόμουσους που την παρακολουθούν αυτές τις μέρες από τη σκηνή του «Paladium». Μπορεί ακόμα να εγείρει και κάποιες ενστάσεις για επιμέρους στοιχεία της στην απόδοση του έργου. Αλλά δεν μπορεί να μην παραδεχτεί κανείς την επίπονη δουλειά, την οργανωμένη με κάθε επιμέλεια, προσπάθεια, που χρειάστηκε για να ανεβεί και να παρουσιαστεί στη Λάρισα το αριστούργημα του Μπιζέ, ένα από τα καλύτερα και απαιτητικότερα, στην παρουσίασή του, έργα του διεθνούς μουσικού ρεπερτορίου.
Το μουσικό αποτέλεσμα, το χορογραφικό μέρος, το θεατρικό στήσιμο, η σκηνοθεσία, η διεύθυνση ορχήστρας και χορωδίας, οι σκηνογραφίες είναι στοιχεία που κρίνονται από τον καθένα μας με υποκειμενική ματιά. Εκεί όμως που νομίζω ότι θα συμφωνούν όλοι οι Λαρισαίοι είναι το θαυμαστό συνολικό επίτευγμα που απολαμβάνει κανείς με τόση πληρότητα.
Πίσω από αυτό υπάρχει η σκληρή δουλειά, ο ενθουσιασμός και η έμπνευση των συντελεστών. Υπάρχουν οι λαχτάρες, η αγωνία, το ταλέντο που κινητοποίησε όλους αυτούς τους νέους να προχωρήσουν για μια ακόμη φορά στο τόλμημα που λέγεται ανέβασμα όπερας στη Λάρισα. Κι εδώ πρέπει να σταθούμε για να αναλογιστούμε πόσος μόχθος και πόση προσπάθεια χρειάζεται για να στηθεί μπροστά μας μια παράσταση, ένα μουσικό – θεατρικό αποτέλεσμα αξιώσεων.
Αν δεν παραβλέψει κανείς και τις σοβαρές οικονομικές απαιτήσεις αλλά και τον αγώνα που έκαναν οι οργανωτές της παράστασης αυτής για να συγκεντρώσουν τα ποσά που χρειάζονταν για το μεγαλεπήβολο εγχείρημά τους, τότε μιλάμε για ένα πολυσύνθετο άθλο που μόνο όταν έχει κανείς ιδεολογικούς ενθουσιασμούς μπορεί να πετύχει.
Πριν λίγα χρόνια αν μιλούσαμε για ανέβασμα όπερας στη Λάρισα θα αντιμετωπίζαμε πικρά χαμόγελα σαν να αναφερόμασταν σε κάτι τελείως ανέφικτο για τις τοπικές δυνατότητες. Δεν ξέρω, δεν υπήρχε η τόλμη, ο ενθουσιασμός να αντιμετωπιστεί κάτι που φαινόταν ακατόρθωτο... Το αποτέλεσμα ήταν ένας σκεπτικισμός καθόλου δημιουργικός,μια αρνητική μοιρολατρική διάθεση που απέκλειε κάθε σκέψη για τέτοιου είδους άλματα. Οι οικονομικές απαιτήσεις φαινόταν αξεπέραστες και η οργάνωση της προσπάθειας που χρειάζονταν φάνταζε αδύνατη. Κι όμως η Λάρισα έχει και είχε ένα άξιο καλλιτεχνικό δυναμικό. Εκείνο που έλειπε ήταν ο ενθουσιασμός και η τόλμη. Η τρέλα, όπως θα ’λεγε κανείς, να ριχτεί αυτό το δυναμικό μέσα σ’ όλα και να αποδείξει τις δυνατότητές του.
Και ήρθε κάποτε η στιγμή που η Λάρισα τόλμησε. Το μεγάλο άλμα έγινε από Λαρισαίους μέσα από το Δημοτικό Ωδείο. Και είναι ίσως η πρώτη πόλη της περιφέρειας που πέτυχε κάτι τέτοιο, ώστε τα τελευταία χρόνια να απολαμβάνει το φιλόμουσο κοινό τις διασημότερες όπερες του κόσμου, που παρουσιάζονται στα μεγαλύτερα λυρικά θέατρα.
Ανέφερα και στη αρχή: Οι αντιδράσεις για την παρουσίαση μιας όπερας σαν αυτές που απολαμβάνουμε τα τελευταία χρόνια, μπορεί να καλύπτουν μια ευρεία γκάμα συναισθημάτων, από την ανεπιφύλαχτη αποδοχή ως την κάποια ένσταση για το αποτέλεσμα. Αλλά δεν μπορεί να αγνοήσει ουδείς την εργώδη προσπάθεια και το γεγονός ότι η Λάρισα τολμά και πετυχαίνει να παρουσιάσει, ευπρόσωπα μουσικά έργα που χρειάζονται γερά κότσια για να τα αποδώσει κανείς.
Η «Κάρμεν» είναι μια διαρκής πρόκληση για τα λυρικά θέατρα όλου του κόσμου. Όσο και αν το αποτέλεσμα στη σκηνή σήμερα είναι για μας μια απολαυστική μουσική εμπειρία, οι δημιουργοί του αντιμετώπισαν δυσκολίες σημαντικές έως ότου φτάσουν σ΄αυτό το επίτευγμα.
Το ότι η «Κάρμεν» δεν είναι ένα «εύκολο» έργο αποδεικνύεται και απ΄το γεγονός ότι παρόμοιες δυσκολίες αντιμετωπίζουν και μεγαλύτερα μουσικά σχήματα σε διάσημα λυρικά θέατρα του κόσμου. Όσο δηλαδή κι αν η μουσική δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολη, η απόδοση του πάθους της και η τοποθέτηση των τραγουδιστών στις σωστές διαστάσεις των ρόλων, δημιουργούν τεράστια προβλήματα.
Αποτελεί συνεπώς μεγάλο επίτευγμα το ότι η απόδοση της «Κάρμεν» στη Λάρισα είναι πέρα για πέρα πειστική και οι ερμηνείες άρτιες. Η φιλότιμη προσπάθεια των μουσικών, των τραγουδιστών, και των χορευτών αφήνει άριστες εντυπώσεις και δημιουργεί τις εντάσεις εκείνες που δίνουν την απαραίτητη κίνηση στο έργο. Τα σκηνικά και τα κοστούμια των Κ. Βαρνά και Ελένης Ψύρρα υπηρετούν σωστά τη σκηνική δράση, ενώ η σκηνοθεσία του Κώστα Λαμπρούλη καταφέρνει ώστε οι ήρωες να «ζουν» το δράμα αληθινά. Οι ίδιοι οι τραγουδιστές και οι χορευτές μπλέκονται στους ρόλους τους, ώστε τελικά δεν ξέρουμε ακριβώς πότε «ζουν» και πότε «υποκρίνονται». Η τραγική λύση δίνεται μέσα σ΄αυτό το διφορούμενο πλαίσιο.
Άφησα για το τέλος τη μουσική απόδοση και το τραγούδι που είναι το πιο εντυπωσιακό μέρος της παράστασης. Μια εύστοχη σύνθεση λυρικών και φολκλορικών στοιχείων που μας μένει αξέχαστη καθώς οι μελωδίες του Μπιζέ κυριαρχούν σ΄όλη τη διάρκεια του έργου με καταπληκτική δύναμη.
Το τραγούδι της Μαρίας Παπαρίζου στο ρόλο της Κάρμεν και της Μυρσίνης Μαργαρίτη ως Μικαέλας, υπέροχο. Η θαυμάσια ποικιλία και καθαρότητα των μελωδικών γραμμών καθιστούν τις ερμηνείες τους άξιες για παραστάσεις αξιώσεων στα μεγαλύτερα λυρικά θέατρα.
Άψογοι επίσης ο Δημήτρης Πακσόγλου ως Δον Χοσέ, ο Δημήτρης Κασιούμης ως Εσκαμίλιο και οι άλλοι συντελεστές στα φωνητικά μέρη. Η φιλότιμη προσπάθειά τους αφήνει συγκινητικές εντυπώσεις. Άξια η διεύθυνση της ορχήστρας των Χρήστου και Δημήτρη Κτιστάκη, κύριων συντελεστών και εμπνευστών-μαζί με το σκηνοθέτη Κ. Λαμπρούλη- του όλου εγχειρήματος.
Το σύνολο αποπνέει τη χαρισματική μουσικότητα μιας καλλιτεχνικής προσπάθειας εξαιρετικής ποιότητας. Ένα γλαφυρότατο θέαμα ιδιαίτερης έντασης και αμεσότητας επενδεδυμένο με μια χορταστική μουσική που διαπερνά την καρδιά και δύσκολα εγκαταλείπει τη μνήμη.
Το ανέβασμα της «Κάρμεν» στη Λάρισα από Λαρισαίους αποτελεί ένα ακόμα μήνυμα αισιοδοξίας για την ανάπτυξη της τοπικής πολιτιστικής μας ζωής.
ΝΙΚ. ΝΑΚΟΣ
ΟΙ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ
Άλλες δύο παραστάσεις της Κάρμεν θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν οι Λαρισαίοι. Η μία θα δοθεί σήμερα Κυριακή και η δεύτερη μεθαύριο Τρίτη στις 8 μ.μ. στο «Palladium». Εισιτήρια στο «Palladium», σήμερα Κυριακή και την Τρίτη 22 Δεκεμβρίου από τις 6 έως τις 8 το απόγευμα, ενώ οι θεατές μπορούν αύριο Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου να τα προμηθευτούν και από το ταμείο του ΔΩΛ από τις 6 έως τις 8 το απόγευμα.
